Item: Cevdet Bey ve Oğulları
Author: Gönül.

Gönül.

@BilgeSevgi

10 Nisan 2020 13:48

644 syf.

· Kitabı okudu

Puan vermedi

6 günde okudu

Buddenbrooklar ile Cevdet Bey ve Oğulları

Thomas Mann ile tanışma kitabım olmasını istediğim Buddenbrooklar'ı okumaya karar verince Orhan Pamuk'un Cevdet Bey ve Oğulları'nı bu kitaptan etkilenerek yazdığını öğrendim ve iki kitabı peş peşe okumaya karar verdim. Cevdet Bey ile Oğulları'nı on yıl sonra ikinci kez okuyuşumdu. Buddenbrooklar bitince kendimce bazı sebeplerden ötürü Cevdet Bey ve Oğulları'nı daha çok seveceğimi sanmıştım.Yanılmışım. Bu incelemede iki eseri kendi fikirlerime göre karşılaştırmak istiyorum. Benzerlikleri: İki yazarın da ilk eseri.İki yazar da bu eserleri yaklaşık yirmi beş yaşlarında yazmış.İki yazar da edebiyat çevrelerine göre bu eserlerden sonra daha başarılı eserler yazmışlar. İki roman da yaklaşık 60-70 yıllık bir zaman diliminde geçiyor ve bir ailenin 3-4 kuşağını anlatıyor. İki romanda da birinci katmanda kişiler; ikinci katmanda siyasi ve sosyal unsurlarıyla değişen toplum anlatılmakta. Buddenbooklarlar'da Meng Caddesi'ndeki ev; Cevdet Bey ve Oğulları'nda ise Nişantaşı'daki konak "aileyi bir arada tutan simge" adeta canlı bir karakter gibi duruyor. İki eserde de bir ailenin parçalanışı daha doğrusu savruluşu anlatılıyor. İşte benim Buddenbrooklar'ı daha başarılı bulmam burada başlıyor. Kitabın alt metni "Bir Ailenin Çöküşü". Ama bu çöküş öyle pek de tantanalı olmuyor romanda. O kadar doğal anlatılıyor ki sanki olması gereken "oymuş" gibi. Hiçbir sebep bize sıralanmıyor, hissettiriliyor sadece. "Evet toplumsal normlar değişiyor, bireysellik ön plana çıkıyor ve herkes farklı bir karaktere sahip olduğu için aileyi bir arada tutmak güçleşiyor" diye düşünüyoruz. Tabii dağılmayı hızlandıran ölüm, evlilik gibi doğal sebepler de var ama bu konular hayatın bir gerçeği olarak işlendiğinden asıl sebep gibi gözükmüyor gözümüze. Hoşuma giden başka bir şey ise Mann'ın burjuvazinin kokuşmuş zihniyeti ile alttan alta dalga geçişi oldu. Bunu da açık açık değil hissettirerek yapıyor. Dikkatimi çeken bir bölüm vardı: Tony Buddenbrook, ikinci eşiyle evlenip Hamburg'ta yaşamıştı bir süre. Buradaki mutsuzluğunu açıklarken "Benim orada bir Buddenbrook olmamı hiç kimse önemsiyor" diye yakınıyordu. Bir Buddenbrook olmayınca Tony için hayatın anlamı da kalmıyordu. Hiçbir özelliği olmadan sadece soylu olduğu için saygı beklemek...Bunu bulamayınca buhranlar geçirmek... Zaten ben yazarın saf kalpli ve iyi niyetli gibi gösterilen Tony karakteri üzerinden sığ insanlarla dalga geçtiğini düşündüm hep. Romanda beklentimi karşılamayan bir konu var: Karakterlerin iç dünyalarını, psikolojik durumlarını az görüşümüz. Sonlara doğru Thomas ile Hanno'nun sıkıntılarını kendi zihinlerinden okuyoruz. Bu durum çok hoşuma gitti. Keşke diğer kahramanları özellikle kadınları da bu şekilde okuyabilseydik. Eminim böylece çok daha etkileyici bir roman olurdu. Mesela Gerda Buddenbrook çok ilgi çekici bir karekterdi. Gösterişi sevmeyen, çevresindeki insanlardan hoşlanmayan, müziği kendine zırh yapmış bir kadın. Gerda anlatılırken müzigin (özellikle Wagner) arka fonda işlenmesi ayrıca hoşuma gitti. Güzel, soylu ve ahlaklı! olmanın kadınlar için yeterli olduğu bir çağda ve ortamda sanatçı ruhlu bir kadındı. Keşke daha iyi tanısaydık. Eşi Thomas bir keresinde "onu anlıyorum ama hissettiklerini hissedemiyorum" diye düşünmüştü. Bu uçurumu bir de Gerda'dan dinlemek isterdim. Hanno, en iyi yansıtılan ve çöküşün son halkası olan kişi. Baskın bir baba, ilgisiz bir anne, aşırı korumacı bir dadı, hastalıklar ve büyük beklentiler... Trajik sonu daha doğduğunda bize hissettirildi. İşte bütün bu "hissetme durumları"nı ben Cevdet Bey ile Oğulları'nda yaşayamadım. Her şey neden öyle olduğuna dair açıklanmak istenmişti. Cevdet Bey'in ölümü bir dönüm noktasıydı zaten. Somut olarak hissediliyordu hep. Bu ölüme geri dönüşler yapılıyordu. Savaşlar, ölümler hayatı doğrudan değiştiriyordu. Buddenbrooklar'a göre kahramanlarin iç dünyasını daha çok gördük ama "zamanın kendisi" kahramaların önüne geçti sanki. Belki de benim böyle hissetmeme sebep, bölümler arasında 20-30 yılık geçişler olmasıydı. Hiçbir kişiyi doğumdan ölümüne kadar izleyemedik. Refik'in, Ömer'in, Muhittin'in "kendini arayan bunalımlı" hallerinden içim şişti. Pamuk, bize sayfalarca bu üçlünün mutsuzluklarının sebeplerini kanıtlamaya çalışıyordu sanki. Çok fazla sürüyor bu kısım, çok uzatılmıştı bana göre. Bu kişiler üzerinden değil de Kurtuluş Savaşı'nı ve cumhuriyetin ilk yıllarını yaşamış, hızlı değişimlerin yıprattığı kişiler daha uzun anlatılsaydı ben daha çok severdim. Mesela Muhtar Bey'in bunalımları ve gözlemleri daha sahiciydi. Ayşe: Tam doğruyu bulmak üzereydi, bir İsviçre"ye gitti geldi bütün görüşleri değişti. Bu çok temelsiz, komik bir durum oldu. Ahmet de bence çocukluğunu bilemediğimiz için yarım kalan bir karekterdi. En başarılı bulduğum karekterler Cevdet Bey ile Nigan Hanım'dı, sığdılar ama tam çağlarının kişileriydiler, hiç sırıtmadılar. Romandaki İstanbul atmosferini sevdim. Thomas Mann'e göre Orhan Pamuk daha başarılıydı şehri anlatabilmek konusunda. Ayrıca tarihi olayları yansıtabilmesi de daha başarılıydı, diyologlar canlıydı. Konağın apartman soğukluğuna evrilmesi de hoşuma gitti. Kemah'taki Alman mühendis ile yaşanan diyaloglar düşündürücüydü. Sonuçta iki yazarı da genç yaşta böyle kapsamlı romanlar yazabildikleri icin başarılı buldum. İki eser arasında yaklaşık 80 yıllık bir edebiyat birikimi olduğu için Cevdet Bey ve Oğulları'na başlarken benim beklentim daha yüksekti. Bu yüzden ve yukarıda yazdığım sebeplerden Buddenbrooklar'ı daha çok sevdim.

Cevdet Bey ve OğullarıOrhan Pamuk · Yapı Kredi Yayınları · 20235,8bin okunma

··

2.591 görüntüleme

Gönül.

@BilgeSevgi ·

10 Nisan 2020 14:12

Cem Єren hocam Cevdet Bey ile Oğullari'ni daha cok sevecegim diye düşündüm ama yanilmısım. Sonuçta size katıldim ben de Thomass Mann'i daha samimi buldum.

Cem Єren

@BirSolgunAdam ·

10 Nisan 2020 14:28

Karşılaştırma ve gözlemleriniz için teşekkür ederim. Genel olarak katılıyorum gözlemlerinize... Buddenbrooklar ve Thomas Mann kalemini daha çok benimsemiştim. Çağdaş ve özgün bir edebiyatı var. Bu yönüyle yazar beni çok etkiliyor. Cevdet Bey ve Oğulları'nın farklı zaman dilimlerini çok iyi yansıttığı için bu anlamda Buddenbrooklar'dan daha başarılı bulmuştum. Ne de olsa dönemin tarihini (tanzimat-cumhuriyet- ve 80'lı yıllar) yansıtıyor. Tarihimizden baktığı için okurken çok keyif almıştım. Yazarları ve eserleri karşılaştırmak çok kolay olmadığı gibi normal olarak da bana göre etik değil. Benzer üslüplardan beslenerek yazılan kitapların öne çıkan yönlerini gözlemlerinizle birlikte okumaktan keyif aldım. Kaleminize sağlık... Bu arada yine 3 kuşak ve dönemi anlatan kitaplardan olan Yüzyıllık Yalnızlık da psikolojik olarak çok iyi anlatım var ama belli bir olay örgüsüne benzer bir şey pek yok. Yani bu tür kitapların gerçek yaşamdan beslendiği ve en önemlisi o zamanı edebî olarak başarılı yansıttığı için yaşam içerisinde de olabilecek o eksik kalan yönlerini de olabileceğini öngörebiliriz. Yazar özgün edebiyatında bu yönelimde olmak istememiş de olabilir tabi. :)

Gönül.

@BilgeSevgi ·

10 Nisan 2020 14:57

Tesekkür ederim. Ben burada daha çok "çöküş" ü anlatabilme ve genel üslup olarak baktım. Ikisi de ayrı ayrı incelendiginde olumlu ve olumsuz yönleri vardır. Bence de Pamuk tarihi ve şehri romana daha iyi yedirebilmiş. Erzican'ı daha iyi anlatabilmek için trenle yolculuk yapmiş, oraları gezmiş. Bircok araştirma yaptiğı da belli. Yüzyıllik Yanlizlık,benim cok sevdiğim bir eserdir. Orada ben hiç boşluk duygusuna kapilmadım, kendiliginden akip gidiyordu çünkü. Belki de "edebilik" burada anlatmaya çalistığım tam adinı da koyamıyorum. Masumiyet Müzesi ve Benim Adım Kırmızı'yı ben bu bakimdan daha çok sevmistim.

1 sonraki yanıtı göster

Kitapkokusu

@cocukgelisimi ·

10 Nisan 2020 17:22

İncelemenizin karşılaştırmalı olmasından dolayı teşekkür ederim 😊🌼

@BilgeSevgi ·

:))

@NeseCengiz ·

Emek verdiğin belli oluyor. Eline sağlık.🌼🌸

@BilgeSevgi ·

Teşekkür ederim😇

@minimalize ·

1 kitapta 2 kitap incelemesi okuduk elinize sağlık. Madem Buddenbrook ailesini daha çok sevdiniz ilk bu kitaptan başlıyayım ki okumaya beklentim büyük olsun diğer kitap için (:

Gönül.

@BilgeSevgi ·

30 Aralık 2021 11:39

Teşekkür ederim. Umarım iki kitabı da seversiniz.

Mert Ekim

@ekmmert ·

28 Temmuz 2020 17:49

Orhan Pamuk romanının sonunda yazdığı not da şunu belirtir; ''Buddenbrooklar tek bir aileyi merkeze alır. Benim romanım ise farklı çevrelerde gezinir. Ankara, Kemah, Erzincan gibi...''

Hazalhazalovic

@Hazalovic ·

28 Ekim 2022 00:16

Oldukça ayrıntılı bir inceleme olmuş, tebrik ederim. Özellikle Cevdet Bey ve Oğulları için yer alan karakter incelemenize sonuna kadar katılıyorum. Ben de kitabı okurken karakterlerin çok yüzeysel işlendiğinj düşündüm. Örneğin ortada bir bunalım var fakat neden var, neler yaşandı, karakter içinde bulunduğu varoluş sancılarını neden çekiyor, bu aşamaya nasıl geldi görmüyoruz bir bakıyoruz ki arkadaşının yanına Kemah'a gitmiş. 🙃

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Gönül.