Ziya Meral "Budala" kavramı üzerinden Dostoyevski ve Nietzsche nin farklı düşünce de olduklarını detaylarıyla yazmış ve temel felsefelerini karşılaştırmıştır.
İki dev adamın ortak paydaları yaşadıkları dönemde ki "ruhsuzluk" ve "tutarsızlığı" görmektir. Onların düşüncelerine yaşadığımız dönem de hâlâ ihtiyacımız olduğuna nedenleriyle yansıtırken, eleştirel yanlarını da bize aktarmıştır.
Budala Romanın da ki karakter incelemesinden sonra, romanın okuyucuya vermek istediği mesajı özetlemiştir.
"Budala Romanın bize bu çağda sunduğu en önemli mesajı; güç kontrol ve hüküm yerine, sevmeyi ve güzelliği seçen insanların "zeki" kitlelerce "aptal" olarak görüleceği ama aslında bu aptallığın tek umudumuz olduğudur ".
(S.90).
Kısa ve öz olarak akıcı bir dille yazıldığı için kolay okunan bir deneme, Dostoyevski'nin romanı okunduktan sonra, inceleme yapmadan önce okunmalı diye düşünüyorum. Okuyucuya roman hakkında farklı bir bakış açısı kazandırırken iki dev adamın felsefeleri hakkında tamamlayıcı bilgiler veriyor.
İyi okumalar dilerim.
