Alman asıllı Amerikalı toplum bilimci Hoffer, 6 yaşında birdenbire görme yetisini kaybeder ve 15 yaşına geldiğinde ise birdenbire tekrar görmeye başlar. Bu ayrıntının kitapla ne ilgisi var derseniz, tekrar görememe korkusunu yaşadığı için sürekli okuyan bir insan olması, O’na bu kitabı yazdırır. Kitap tüm kitle hareketlerinin ortak (benzer demek daha doğru bence ama önsözde bu şekilde kullanıldığı için değiştirmek istemedim) özelliklerini açıklıyor. İster dinsel, ister devrimci ister milliyetçi olsun, tüm kitlesel hareketlerin aynı tipten insanlardan başladığını ve zihniyetlerinin de aynı biçimde yöneldiğini iddia ediyor. Ancak hayal kırıklığına uğrayan insanların, dış etkiler olmaksızın kitle hareketine yöneldiğini ifade eden Hoffer, kitaba ismini veren “kesin inançlı” söz dizisini de bu şekilde tanımlıyor. Kitabın orijinal özelliği ise, yazarın yargıya varma, hüküm verme, taraf tutma ya da tercih yapma sevdası değil yalnızca var olan kitle hareketlerinin açıklanmasına yönelik hedefi oluyor. Dört bölümden oluşan kitabın ilk bölümünde “kitle hareketlerinin çekiciliği”nin nedenlerine yer veriliyor. Bu nedenleri; + Değişiklik isteği + Başka biri olmak isteği + Değiştirilebilir olması gibi faktörler üzerinden işleyen yazar, kitlelerin hangi durumda değişiklik isteyeceğini, hangi durumda başka birine dönüşmek isteyeceğini ve hareketin ne şekilde değişebilir olacağını, benzer konuları işleyen kitaplarda olduğu gibi Fransız Devrimi’nden örnekler vererek açıklıyor. İkinci bölümde üslubunu sertleştiren yazar, Potansiyel Dönekler diye nitelendirdiği birtakım toplumsal grupların, ortak tutumlarını konu ediniyor. Peki kimdir bu toplumsal dönekler? + Yoksullar + Uyumsuzlar + Aşırı Benciller + Hırslılar + Azınlıklar + Sıkılanlar + Suçlular Bu bölümü okuduktan sonra bir süre kitabı elimden bırakıp, yazarın iddia ettiği toplumsal döneklerin ülkemizdeki karşılığı nedir diye düşünmeye başladım. Sonra aklıma birden seçimlerde (hangi seçim olduğu önemli değil zaten sürekli seçim oluyor ülkede) iktidar ile oy pazarlığı yapan birtakım oluşumlar, yapılanmalar, platformlar geldi. “Eğer bizim maaş sorunumuzu hallederseniz size destek veririz, ancak halletmezseniz rakibinize destek veririz” diyerek iktidar ile pazarlığa oturan bir grup insan. Elbette insanlar haklarını teminat altına alacak biçimde seçme özgürlüğünden yararlanmalıdır ancak biraz üzerinde düşündüğümde bu söylemin demokratik değil ticari bir söylem olduğuna ve bunu savunan insanların da oy vermekten ziyade oylarını sattıklarına inanmaya başladım. Zira demokrasilerde, münferit ya da bir grup seçilmişin menfaatleri değil toplumun tüm kesimlerinin huzur ve refahı aranmalıdır görüşü tüm siyasi doktrinlerde yer alıyor. Üçüncü bölümde ise kolektif hareket ve bu hareketteki öz fedakarlık durumlarını ele alan yazar, bir başına son derece saygılı, efendi, makul ve mantıklı olan kişilerin kolektif bir harekete katıldığında ne kadar fanatik, şövenist, kendi uydurduğu yalanlara inanan ahmaklar haline geldiğini Nazi Almanyası, Komünist Rusya başta olmak üzere diğer ülkelerdeki hareketlerden canlı örnekler vererek izah ediyor. Kitabın dördünce ve son bölümünde ise, bir hareketin ne şekilde başlayabileceğini, liderlerin ne şeklide sivrilip kitleyi yönlendirebileceğini, kitle hareketlerinin iyi mi kötü mü olduğunu da bir ölçütün neler olabileceğine dair tahminlerini ve saptamalarını paylaşan Hoffer, Çin ve Japonya’da yaşanan birtakım ilgili değişimleri de yorumlayıp, Ulu Önder’miz Kemal Atatürk’le kitaba noktayı koyuyor. Kitabı çok beğendiğimi söylemek isterdim ancak içimden bir şey beni tutuyor ve bunun sebebini henüz anlayamadım. Ayrıca benzer konuyu işleyen “Kitleler Psikolojisi, “Grup Psikolojisi ve Ego Analizi” ile “Diktatörlüğün Psikolojisi” gibi kitapların bir tık altında olduğunu ifade etmeliyim.

Kesin İnançlıEric Hoffer · Yeryüzü Yayınevi · 20032,747 okunma

··

695 görüntüleme

Rîndkeş

@Sasun72 ·

15 Haziran 2020 10:08

Kalemine sağlık, yıllar önce okuduğum kitabı hatırlattığıin için 🙏👍

yy

@mka_nhr_pdr ·

15 Haziran 2020 13:32

Teşekkür ederim hocam :)

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

yy