Selam,
Öncelikle herkese keyifli bir gün dilerim.
Geçen günlerde yaşamını yitiren değerli düşün insanı Oruç Aruoba'nın "Uzak"kitabını incelemeye gayret sarf edeceğim.Umarım sizlerinde;kendinize nice bilgiler ve düşünsel zeminde beyin fırtınası yapabilmenize imkan tanıyacak bir eleştiri metni kaleme alabilirim.
Oruç Aruoba'nın daha önce,şiirlerinden oluşan "Sayıklamalar" felsefi ve mistik metinlerinden oluşan ,"Hani,Tümceler,De ki İşte "kitaplarını okuma fırsatı bulmuştum ve hepsinin de beni okurken yorduğunu ifade etmeliyim."Uzak"kitabını okurken de bu gelenek bozulmadı ve zihnen yoruldum
Okurken düşündüren,düşündürürken de kendisine ve yazdığı metinlere fazlasıyla zaman ayrılmasını isteyen bir kalem erbabıydı Oruç Aruoba."Uzak" kitabında da bunu fazlasıyla hissettirdiğini söyleyebilirim.Kavramlara yaklaşırken alabildiğine derinsel analizler yaptı,yaptığı analizleri birçok felsefecinin,kavram için ortaya attığı farklı fikirlerle pekiştirdi ve bu da kavramın bilinememezliğini,kavram için şüpheciliği derin boyutta arttırdı.
"Uzak"kitabı iki derlemeden oluşuyor:
Birinci kitap,"Tavşan Besleyene Kılavuz"başlığı altında değerlendirilmiş.
İkinci kitap,"Özlem Çekene Kılavuz"başlığı altında değerlendirilmiş.
"Uzak"kitabının ana teması;
-Hölderlin'in :"Yakındır
Ve kavraması zordur tanrı."
-Rilke'nin :"Yalnızca içteki yakındır,başka her şey uzak."
-Onat Kutlar'ın :"Ne kadar yakınım sana
Ve ne kadar uzak" şiirleri ve uzaklığa yahut yakınlığa dair yaklaşım tarzlarıyla harmanlanmış ve metin,akacağı ırmağı bulmuş diyebiliriz.
Kitabın en temel teması ise;"Yaşam,belki,kavranınca uzak;anlaşılınca,yakındır– ya da,tersi" belirsizliği üzerinden inşa edilmiş.Kitap boyunca bu belirsizliği her sayfada hissediyoruz.
"Tavşan Besleyene Kılavuz" kitabında,"Tavşan besleyenin durumu da zordur!"
"Tavşan besleyen,"kendini de dünyayı da tanımayan"bir varlık ile birlikte varolmayı öğrenmelidir"
"Tavşan besleyenin işi de güçtür!"gibi şablon cümleleriyle birlikte,adı üstünde tavşanlara dair bir deneme yazısı kaleme almış.Tavşan besleyenin duygu durumu,tavşanın duygu durumu,çevrenin duygu durumu analizi yapmış Oruç ağabey.
"Özlem Çekene Kılavuz"kitabında ise(ki beni asıl yoran kısım bu oldu)bütün teferruatıyla,özlem kavramının kitabi tanımını,toplum tanımını,din tanımını,birey tanımını,düşün insanlarının özleme dair tanımını yazmış.
Hangi tanım doğru,özlem nasıl tanımlanır,özlemin getirdiği uzaklık-yakınlık nasıl tanımlanır,ben de bilmiyorum"diyerek yazarın üst perdeden okura hitap etmediği,okuru da metne dahil ettiği,okuyucuyla okuyucu olduğu,okuyucunun da yazar yerine geçtiği bir derleme okumuş oldum.
Elbette "özlem"kavramını dile getirirken;toplum,devlet,din,aile,tanrı yahut tanrılar,öfke,nefret,ihtiras,bilinç bunalımı gibi spesifik bütün kavramlara değinmeyi de ihmal etmemiş.Ve kendisi bizimle birlikte bu geniş kapsamlı kavrama kafa yorarken,bizim de daha geniş anlamıyla yorumlayacağımız bir kavram ortaya atıp yaşamını yitirmiş.
İncelememe son noktayı koyarken,Oruç Aruoba'nın "Yakın"adlı kitabının cilt içinde "Ateş Yakana Kılavuz" ve "Kut Arayana Kılavuz" adlı iki kitabı olduğunu ve bunların "Özlem Çekene Kılavuz "ve "Tavşan Besleyene Kılavuz" kitaplarının devamı olduğunu belirtip onu da okumanızı tavsiye eder,edebiyat dolu günler dilerim.
