Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.37.24
Gönderi
240 syf.
·
Puan vermedi
"Yalnızlar", Zaven Biberyan'ın 1959 yılında Ermenice Lıgırdadzı (Sürtük) adıyla basılan romanının, ilk kez yine 1959 yılında Doğu Basımevi tarafından basılan Türkçe versiyonudur. Türkçe baskısında bir çeviri sözkonusu değildir, çünkü yazar kitabını bir de Türkçe yazmıştır.
Evet Zaven Biberyan, 1921 yılında İstanbul’da doğmuş, İstanbul'da büyümüş ve bu vatana 1941-1944 yılları arası süreçte 3.5 yıl nafıa hizmetinde askerlik yapmış ve Ermenice'yi de askerlik sırasında öğrenmiş bir Türkiye Ermenisi...Mesleği gazetecilik olan Biberyan, ilerleyen yıllarda çalıştığı gazetelerde beyan ettiği sosyalist fikirlerine karşı yapılan baskılardan dolayı işinden ayrılmak zorunda kalır. 1946 yılında yargılanarak hapis yatan Biberyan bir süre sonra ise Türkiye'den ayrılarak Beyrut'a gider. Zaman düzelen siyasi koşullar sonucunda ülkesi Türkiye'ye geri döner. Aktif olarak gazeteciliğe devam eden yazar, bir yandan resim ve heykel sanatları ile uğraşırken bir yandan da Mahmutpaşa'da tezgah açarak pazarcılık yapar. Biberyan'ın hemen hemen her Türk vatandaşının bir zamanlar evinde bulunan ünlü Meydan Larousse Ansiklopedilerinin ve lugatlarının redaksiyon kurulunda yer almış olması ve Maksim Gorki, Jack London Upton Sinclair gibi ustalardan çeviriler yapması , bize yazarın dil ve bilgi birikimini bir nebze de olsa aktarmış oluyor aslında. En büyük arzusu, doğduğu şehirde hayata veda etmek olan yazar, 4 Ekim 1984 günü İstanbul’da hayatını kaybeder.
Gelelim Yalnızlar'a...Eser hakkında birkaç kelam etmeden önce minik bir anekdottan bahsetmek istiyorum. Eski Agos Genel Yayın yönetmenlerinden ve eseri yayına hazırlayan Sivaslı Rober Koptaş, Ankara'da çok meşhur bir kitabevinde Dünya Klasikleri arasında görür Yalnızlar'ı...Türk edebiyatı rafında olması gereken bu eserin orada ne işi olduğuna bir anlam veremez ve çok üzülür. Bu satırları okuyunca ben de Koptaş kadar üzüldüm. Bu topraklarda doğmuş, yetişmiş, bu topraklara hizmet etmiş, kitabını Türkçe yazmış bir yazarı benimsememek, dolaylı yollardan dışlamak inanın hiç etik değil!
Yalnızlar, ismiyle müsemma bir yalnızlık romanı gerçekten. 50'li yılların İstanbulunda, aynı mahallede yaşayan iki farklı ailenin yaşamından, iki günlük bir kesit sunuyor yazar. İlk ailemiz, müzmin bekar Krikor, annesi Yeronik ve bekar teyzesi Pupul'dan oluşan, 1942 yılında yürürlüğe giren Varlık Vergisinden nasibini alan bir Ermeni ailesidir.
İkinci ailemiz ise, Osman Bey, eşi Mübeccel, oğlu Erol, baldızı Seniha ve evlatlık aldıkları Fatma'dan, namı diğer Gülgün'den oluşan, sonradan görme zengin bir Türk ailesidir.
Bu iki aile, kapı komşusu olmalarına rağmen hiç biraraya gelmiyorlar. Dönem belli... CHP' den sonra iktidara gelen Demokrat Parti'nin uyguladığı politikalar sonucunda Türk ve azınlıklar neredeyse kopma noktasına gelmişlerdi. İşte eserde tam olarak bu konuyu ve bu konunun yarattığı sonuçları ele alıyor.
Fatma, bedava hizmetçilik yaptırmak amacıyla, küçük yaşta taşradan evlatlık alınmış bir kızdır. Temizlik, yemek ve ev alışverişi dışında fırsat bulduğu her an, moda dergilerine bakıp, modellere imrenerek hayatını geçiren, evin öz oğlu Erol'a aşık, tabiri caizse ağzı açık bir ayran budalası. İlk başlarda çok saf, çok masum görmedim ben Fatma'yı lakin olayları içselleştirdikçe Fatma 'yı anlamamazlık edemedim. Analığı ve Erol tarafından sürekli aşağılanan, hor görülen Fatma, haliyle bir aşağılık kompleksine sahip. İsmini bile beğenmeyip, kendisine Gülgün ismini yakıştıran Fatma karakteri, kitaptaki diğer bazı karakterler gibi ötekileştirilmiş bireyi sembol ediyor.
Krikor, orta yaşlarda,hiç evlilik yapmamış, annesinin boyunduruğu altında ezilmiş,hayata küskün, yine kompleksli bir karakter. Evde geçirdiği tüm zamanı, annesi ve teyzesi ile kavga ederek geçiren Krikor, içine kapanık, nefret ve kin dolu olması yönleriyle, eserde yer bulmuş bir başka ötekileştirilmiş karakter..
Romanın tamamına hakim olan karamsarlık olgusu, mekan tasvirleri, romanın birey ve toplumu konu alması açılarından eserin Natüralist özellikler taşıdığını çok rahat söyleyebiliriz. Kişiler arası sevgisizlik, bundan kaynaklanan iletişim sızlık, yozlaşma, aşk, ihtiras, hırs, entrika, kıskançlık, nefret, öfke gibi konuları da çatısına alan Yalnızlar'da karakter tasvirleri de çok güçlü çizilmiş. Yer yer iç monologlara rastladığımız eserde diyaloglar da hatrı sayılır düzeyde fazla ve akıcılık sağlama konumunda.
Romanın sonunda yer alan Açıklamalar ve Dizin kısmında yazar, içerikte kullanılan Fransızca, İngilizce, Rumca, İtalyanca ve Ermenice kelimelerin Türkçe karşılıklarını vererek okura bu anlamda büyük kolaylık sağlamış.
Ermeni tebaasının kendi aralarındaki çekişmelerine ve gösteriş bağımlılıklarına da epeyce değinen Biberyan, bu anlamda tarafsızlığını ortaya koyuyor ve toplumlarda başgösteren sosyal tabakalaşmanın birey üzerindeki etkilerini de gözler önüne seriyor.
60'lı yıllarda, kitabın filme uyarlanması teklif edilince çok sevinir Biberyan. Eserini hemen Türkçe senaryo haline getirir. Ancak devlet yetkilileri "Ahlaka ve toplum huzuruna mugayyir" diyerek çekimlere engel olurlar. Bence bu kitaptan çok güzel bir Nuri Bilge Ceylan filmi çıkar, çıkmalı!
Zaven Biberyan, eşsiz anlatımı, engin bilgi birikimi ve nefis gözlem yeteneği ile sizi edebi bir şölene davet ediyor. Bu daveti lütfen kaçırmayın...
··
675 görüntüleme
Çok güzel bir inceleme yine @seda_bera, kalemine sağlık :) Ben hala tamamlayamadım okumamı, ama Zaven Biberyan'ın anlatımını ben de çok beğendim.
Teşekkür ederim 
AkilliBidik şimdi başka bir kitabını okuyorum ki Yalnızlar ı yerle bir eder 🤣
1 sonraki yanıtı göster
Yazar,dönem ve romanı daha iyi anlamak adına çok faydalı ve bilgilendirici bu inceleme için teşekkürler. Kütüphanede yazarın "Babam Aşkale'ye Gitmedi" romanını buldum ve listeme ekledim. İlk fırsatta bu eserini de okuyacağım.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.