Selamun aleyküm, kelam ilmi diğer İslami ilimlere nazaran daha fazla tefekkür edildiğinden ekstra çaba ister sizden çünkü konular soyut olur genelde ve iş sürekli zihinde başlar ve biter. Bu kitap da daha önce okuduğum 
Hasan El-Basri'nin Kader Risalesi ve Şerhi ve 
Allah'ın Ahlakiliği Sorunu kitaplarından daha akademik ve terimsel ifadelerle dolu olup konuyu özünden halletmeyi amaçlayan bir kitaptı. Benim gibi ilahiyat okumayanların ya da kelami altyapısı olmayanların yer yer zorlanacağı - terimsel ifadelerden dolayı- bir kitap ama cahil cesareti gösterip kitabı sonuna kadar bitirebildim ve anladığım kısımlarda nöronlarım zevkten dört köşe oldu diyebilirim.
Maturidi İslam akidemizin güzide şahsiyetlerinden biri ve kelami görüşleri - birçok sebepten ötürü- Eşari nin arka planında kalmıştır ya da bırakılmıştır da diyebiliriz. Son yıllarda Maturidi için yapılan çalışmaların sayısı artmakta ve kayıp aydınlanmanın izinde gidilmesi sevindirici haberlerdendir.
İnsan Hürriyeti konusu sadece kelamcıların değil tarih boyunca filozofların da en büyük düşünsel uğraşları arasında olup popülerliğini günümüze kadar koruyan bir mesele . Kitap genel olarak Maturidi ve Nesefi nin - ağırlıklı olarak- Mutezile ve Cebriyeye nin fikirlerine karşı görüşlerini dile getirmekte.
Cebriyeye göre insan tıpkı bir yaprağın rüzgarın karşısında aldığı rol gibi tamamiyle Allah ın kaderi karşısında savunmasızdır ve özgür iradesi yoktur diyerek Allah merkezli bir kader sistemi inşa eder. Ancak bu görüş hem aklen hem de nass lar itibariyle hatalıdır çünkü böyle olması durumunda imtihanın bir manası kalmayacaktır.
Mutezileye göre ise insan kendi fiillerinin yaratıcısıdır ve tamamen özgürdür diyerek insan merkezli bir kader profili çizmekte. Bu görüş ise 'Allah her şeyin yaratıcısıdır' ayetindeki 'şey' insan fiilini de kapsadığına göre sakıncalı bir görüş olarak karşımıza çıkıyor.
Maturidi ve Nesefi ise hem insanın kendi fiilinin yaratıcısı olmadığı hem de eylemlerinde özgür olduğunu aynı anda savunduklarından işleri daha zor çünkü Allah ın kudretin den eksiklik hissettirmeden bu meseleyi çözümlemeleri bir hayli çaba gerektiren bir düşünsel süreç istiyor ve tutarlı bir şekilde de izah edebiliyorlar zannımca.
Meseleyi tam anlamıyla kavramak için kitabın tamamını okumak gerekir ama ben özet niteliğinde bir iki cümleyle ne dediklerini anlatmaya çalışacağım. Maturidi ve Nesefi ye göre insan fiillerinin Allaha veya insana bakan tek yönü yoktur bilakis yaratma yönünden Allah a kesb yönünden ise insana nisbet edilecek iki yönü vardır. Meseleye bu açıdan bakıldığında hiçbir problemin kalmadığını görüyoruz.
Daha önce okuduğum
Allah'ın Ahlakiliği Sorunu kitabı daha çok Mutezili bir bakış açısıyla yazılmış gerçekten birçok konuda soruları cevaplandırmaktan ziyade daha da karmaşıklaştırmıştı konuları. Bu kitabı okuduktan sonra taşlar daha iyi yerine oturdu diyebilirim. Son olarak da kader konusunda en sevdiğim sözü paylaşmak isterim.
Halk ı şer, şer değildir. Kesb i şer, şerdir.
Said i Nursi
··
151 görüntüleme
Aleyküm selam güzel inceleme olmuş. Kitabın pdfsi var mı?,
Eyvallah, Otto nun pdf lerine hiç denk gelmedim ben yok galiba
Ciddi bir insan değilim aslında ve şakalaşma niyetiyle olur yorumlarımın yüzde sekseni ama incelemeye de yansıtmayayım bir zahmet :)
2 sonraki yanıtı göster
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.