Daha sonra “Toprak Köleliği Rejimi, Aşk ve Oblomovluk” üçgeninde romanın konusu, anateması ve sorunsalı yönden ele alınacaktır. Kahramanların özelliklerinin irdelendiği alt bölümde “’Oblom’ Üçgeninde Oblomov, Oblomovka ve Oblomovluk” üzerine durulduktan sonra karşıtlık ilkesinden hareketle “Efendi Oblomov ve uşağı Zahar”, “İlya Oblomov ve Andrey Ştolts”, “İlya Oblomov ve Olga İlyinskaya”, “İlya Oblomov ve Agafya Pşenitsina” ayrıntılı olarak karşılaştırılacaklardır. Bölümün sonunda gerçekçilik ilkelerine bağlı kalan Gonçarov’un romanının sanatsal özellikleriyle birlikte özgünlüğü ortaya çıkarılmaya çalışılacaktır.
Türkçede gerçek anlamına gelen, Fransızca realite kelimesiyle ilgili olan gerçekçiliğin etimolojisine bakıldığında “Hint-Avrupa dillerinde mal ve mülkiyet anlamlarına gelen re kökünden türetildiği görülür.
Felsefi bir terim olarak gerçekçilik, “Varlığın, insan bilincinden bağımsız ve nesnel olarak var olmakta bulunduğunu ileri sürenlerin anlayışı” olarak tanımlanır.
Boris Suçkov, “Gerçekçiliğin Tarihi”nde gerçekçilik kavramını şöyle tanımlar:
“Gerçekçilik, yaratıcı bir yöntem olarak, insanın entelektüel gelişmesinin belli bir evresinde, insanların doğayı ve toplumsal gelişmenin yönünü anlamaya zorlandıklarını duymaya başladıkları bir zamanda, önce belli belirsiz, sonra daha açık bir şekilde, insan eylemlerinin ve duygularının vahşi tutkulardan ya da tasarlanmış bir tanrıdan gelmediğini, bunların gerçek ya da daha doğrusu, maddi nedenler tarafından belirlendiğini kavramaya başladıkları
zamanda ortaya çıkmış tarihsel bir olgudur.”
İngiliz roman yazarı William Somerset Maugham’a (1874-1965) göre gerçekçilik şu
şekilde açıklanır:
“Kalıcı olan gerçektir. Her şeyde olduğu gibi yazıda da güzellik geçicidir. Onun için eserlerimde daima gerçeğe bağlı kalırım. Ancak böylece bir eser yıllar, hatta yüzyıllar boyunca güzelliğini kaybetmez.
Yine Gürsel Aytaç da, “Genel Edebiyat Bilimi” adlı eserinde gerçekçilik kavramını
şöyle belirtir:
“Gerçekçilik, önce bir felsefe kavramıydı, sonra ona bağlı olarak edebiyat bilimi ve sanat tarihi, hatta tarih ve diğer bilimlerde de kullanılır oldu. Bir bilim kavramı olarak gerçekçilik, duyularla algılanabilir gerçekçiliği esas alan bir düşünsel tutumdur, yani idealizmin karşıtıdır. Edebiyatta bir akımın adı olmanın ötesinde bir de genel üslup özelliğidir. Gerçekçi üslup denince kastedilen, var olan gerçekleri ve ilişkileri gerçeğe sadık bir şekilde işlemeyi amaç
edinen bir tutumdur. Karşıtı olduğu idealist üslupta ise nesneleri ya idealize ederek muğlâklaştırmaktan, ya da daha başından akıldışı konuları seçmekten söz edilebilir. Gerçekçi üslup her dönemde çeşitli yazarların farklı çağlarında kendini gösterebilir.
Her edebi akımda olduğu gibi gerçekçilik akımının da ortaya çıkışı “felsefi bir düşünce sisteminin sanata ve edebiyata aktarılmasıyla” başlar. Fransa, bir edebiyat akımı niteliğiyle gerçekçiliğin kuram ve uygulamasında öncü niteliğindedir.
Buraya kadar genel hatlarıyla üzerinde durduğumuz Batı edebiyatında gerçekçilik akımının yansımalarıyla eserlerini oluşturan belli başlı gerçekçi yazarlar bağlamında
gerçekçiliğin özünü insan ve çevresinin oluşturduğu sonucuna varılabilir. 19. yüzyılın tüm gerçekçi yazarları, gerek soylu gerekse yoksul insanlar aracılığıyla yaşadıkları dönemin toplumsal koşullarına objektif bir bakış açısıyla dikkat çekerek
yazdıkları eserlerde hayatın gerçeklerini görmeden yaşanılamayacağını gözler önüne sererler.
“Şiirsel gerçekçilik” ve “humor” kavramları üzerinde Wolfgang Preisendanz gerçekçi şairi şöyle tanımlar:
“Gerçekçi şair, nesnelerin hâkimiyetine girmediği gibi onlarınn sübjektif esaretine de düşmeyen kimsedir.”
Görüldüğü üzere 19. yüzyılın ikinci yarısında Fransa’da doğan gerçekçilik akımının her ülkede doğuş ve gelişimi aynı çizgide ilerlemez. Gerçekçilik akımı, her edebiyatta kendine has özellikler barındırsa da tümünü gerçekçi kılan belli başlı özellikler vardır
kaynak: I_A_GONCHAROVS_NOVEL_OBLOMOV_IN_CONCEPT_OF_RUSSIAN_REALISM_Rus_Gerçekçiliği_Bağlamında_İ_A_Gonçarovun_Oblomov_Adlı_Romanı_