Nefs, şeytan ve putlardan sonra insanın düşmanları firavunlar, tiranlar, diktatörler, zalim ırklar, kavimler ve insanlardır. Bunlar hem Allah’ın, hem insanın düşmanlarıdır. Zaten Allah’a düşman olan, insanın dostu olabilir mi?
Nefs, insanın enfüsi düşmanı. İçten vuran düşman. Ve insanın bütün öbür düşmanlarıyla elbirliği eden düşman. Onsuz hiç bir düşman insana gerçek bir zarar ulaştıramaz.
Rönesans sonrası batı medeniyeti gittiği yere adaletsizlik,insanların önünde eğilme Allah’ı unutma,insanlara köle olma,soysuzlaştırma,Erdem’den uzaklaştırma,maddeye tapma,bozulma,yıkılma ve çökme tohumlarını da beraber götürmüş ulaştığı insanların hem ruhunu hem ülkesini çölleştirmiştir..