kalpte saflık
İçine bir şey karışması mümkün iken karışmayıp asıl halini korumuş olan şeye saf katışıksız manasına “hâlis” denilir. Mesela süte suyun karışmaması durumundaki saflık, hâlislik gibi. Süt, ilk haliyle sağlığa aykırı başka bir şeyle karışmamış olarak saf haldedir, biz de bundan faydalanırız. Anne sütü de böyledir. Allah Teâlâ onu bebek için saf bir gıda yapmış, onunla beslenip gelişmesini sağlamıştır.
Bu saflık, katışıksızlık, hâlislik, dinî hayat için de son derece önemlidir. Müminin kalbini, ibadet ve taatini zararlı unsurlardan arındırmasına, hâlis, saf kulluk etmeye ihlâs denir. Sözlükte, ibadetlere Allah rızasından başka maksat karıştırmamak olarak geçer. Tasavvufta, kalpteki karışıklıkların, kirlerin giderilmiş olması anlamını taşır.
Kalbin kirleri nelerdir? Riya, hırs, haset, öfke, şehvet, iftira, kusur arayıcılık, yalan, cehalet ve benzerleri kalbin kirleridir, ihlâsı bozarlar. Bu kirlerden kurtulmak için nefsin arzularını kırmak, dünyaya tamah etmeyi bırakmak, ilâhî muhabbeti elde etmek gerekir.
Semerkand Takvimi