Abdülhamit Dönemine Ait Gizli Notlar
Lui RamberSözler ve Alıntılar
15 Ocak 1905
İmparatorluğun iç siyaseti hakkında endişe verecek haberler dillerde dolaşıyor. Makedonya'dan fena haberler alınmaktadır. Bulgar komitecileri sağda solda
Türkleri, Rumlan öldürüyorlar. Bunları düşman diye öldürürlerken, öte yandan baç vermedikleri için Bulgarları da öldürmekten geri kalmıyorlar. Rum çeteleride kendi hesaplarına gezmektedirler. Bulgarların suikastlerinin intikamın almaya çalışıyorlar. Onlar da adam ödürüyorlar. Dün aldığım tafsilâtlı raporlara göre köylerde kadınlar yakılmakta, çocuklar balta ile öldürümekte imiş. Bu vahşetler arasında hükümet de
tedbirsizlik gösteriyor. Manastır civarında bir kaymakam, bir Hıristiyan jandarmayı bir Türk haydudunu yakalamaya memur etmiş. Fakat eline silah vermemiş, jandarma yakalayacağı adam tarafından öldürülmüş.
Gerek asker, gerek sivil Türklerin ihtivaçlara tahammülleri, maaş ve muhassesatin verilmemesine karşılık sükûtları, harika sayılmaya şayestedir.
Midilli ahalisi umumiyetle çalışkan, tutumlu ve hilekârdır. Rumlar Türklere borç para vererek ellerindeki malları vavaş yavaş elde etmişler ve yerleşmişlerdir. Adada zengin Türk çiftçisi olmadığı temin ediliyor.
12 Kasım 1903
Bu sabah gidip Sadrazamla görüştüm. Dişleri ağrıyordu. Maneviyatı pek kırıktı. Etrafındaki entrikaları ve kendisine karşı yapılan rediane hareketleri anlattı.Çeşitli vilayetlerde halkı ve hatta hükümeti soyan sefil valiler vardır. Sadrazam bunların azledilmelerini ve yerlerine namuslu kimselerin tayin edilmelerini teklif ediyor fakat bir türlü Padişah'ın iradesini alamıyor.
Sadriazam bana şunları da söyledi: "Herhangi bir sefil baldırı çıplak uşak veya Saray kadınlarından biri valiyi koruyarak hükümetin menfaatine aykırı harekette bulunduğumu söylüyor. Padişah da benim sözümden
ziyade onların sözlerine inanıyor. Padişah en saçma, maddeten imkânsız olan şeylere bile inanır, sualime karşı hiç bir cevap alamam. Borçların birleştirildiği sırada kararı süratle alınması için Padişah'ın bütün yakınları tarafından tazyik edildim. Mabeynciler, katipler ve Saray ileri gelenleri paralarını bu işe yatırmışlar. Uzun müddet bekleyemiyorlardı. Nihayet işleri sonuna eriştirdim. Artik Zat-I Şâhane geri dönemezdi.
İradenin yayınlanması birkaç saatlik bir işti. O vakit bütün bu sefiller Zat -I Şahâneye menfî raporlar gönderdiler. Bir taraftan masûl olmamak, öte yandan da bahşiş almadıkları fikrini ortaya atnak istiyorlardı."
Hükümdar tebaasına karşı suikastler tertip etmekle, onları soymakla meşguldür. Etrafına birtakım uşaklar topluyor, müdafaasız memleketi onların muhteris ellerine bırakıyor. Etrafındaki vekiller arasında irade sahibi bir kimisi ortaya çıkarsa herkesin hücumuna maruz kalır ve az zamanda ya sürgüne gönderilir veya uzaklaştırılır, sonra kaybolur.