Ahlâk Sözlüğü / Tasvîr-i Ahlâk
Yağlıkçızâde Ahmet RifatSözler ve Alıntılar
Sürûr
Kederden meydana gelen gözyaşı ile aşırı sevinçten meydana gelen gözyaşının arasını o yaşın sıcaklık ve soğukluğu ile ayırt etmişler, sevinçten meydana gelen gözyaşının soğuk olduğunu, kederden meydana gelenin ise sıcak olduğunu söylemişlerdir.
Sayfa 315Kitabı okudu
Adalet
Bir insan adalet sıfatıyla nitelenmek isterse önce kendi zat ve sıfatında,kuvvet ve uzuvlarında adalete riayet etmeli,her kuvvet niçin halkolunmuş,her uzuv ne yolda kullanılmak üzere yaratılmış ise onda kullanarak aklen ve şer'an yasak ve çirkin olan yerlerde kullanmaktan korunmalıdır.
Sayfa 24Kitabı okudu
Sabır
Şurası da bilinmelidir ki, sebepsiz yere ve zaruret olmaksızın her şeye sabır, muteber değildir. Buna "hilm-i himâri" denir. Bu tür manasız bir sabrın sonucu, kendi kendine zulme dönüşür. Yine bunun gibi ortada herhangi bir bela ve musibet yokken kayda bağlı olmaksızın sabırla dua etmek yani "Ya Rabbi! Beni sabredenler den eyle!" demek de doğru değildir. Çünkü sabrın belâ üzerine olması gerekir. Buna göre bu dua kabul olduğu takdirde sabrın gerçekleşmesi için ilk önce belânın meydana gelmesi icap eder.
Sayfa 321Kitabı okudu
Delilik
Delilerin hepsi akıl hastanesinde bulunur sanılmasın. Görüşüp konuştuğumuz akıllıların içinde öyle deliler vardır ki, yaptıkları deliliklere akıl hastanesindekiler bile güler. Kışın av merakına düşerek sıcak odayı bırakıp tavşan ardında karlı dağları dolaşanlar ve zevk diye sabaha kadar işret âleminde zehirlenip bu zehir sonunda âhirete gidenler ve halka gösteriş yapmak için malını telef edip elde sıfır kalanlar (mecazen) deli değil de nedir?
Sayfa 49Kitabı okudu
Allah Taâlâ Hazretleri melâike-i kiramda (meleklerde) şehvetsiz aklı, hayvanlarda akılsız şehveti, insanlarda ise hem aklı ve hem de şehveti yaratmıştır. Bir insanın aklı şehvetine galip gelirse meleklerden daha yüce, şehveti aklına galip gelirse hayvanlardan daha aşağıdır.
Himmet
Süleyman olmak isteyen biri, karıncanın zayıflığına değil, gayretine bakmalıdır.
Sayfa 154Kitabı okudu
Hasbihâl
Ahmak, cahil ve neyi nerede nasıl konuşulacağını bilmeyen insanlarla hasbihal doğru değildir. Bu gibi kişilerle hasbihal etmektense tabiatla baş başa kalmak ve sırrını onları açmak daha hayırlı olur.
Sayfa 114Kitabı okudu