Ahmed-i Da'i Çengname
Gönül TekinAhmed-i Da'i Çengname Gönderileri
Ahmed-i Da'i Çengname kitaplarını, Ahmed-i Da'i Çengname sözleri ve alıntılarını, Ahmed-i Da'i Çengname yazarlarını, Ahmed-i Da'i Çengname yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Anun her fitnesinde sihr-i Hârü
t Anun sihrinden almış fitne Mârüt
Utârid, güneşin kâtibi olduğu için ona gök debîri de denir. N
i: Ahmed-i Daî, Gül ü Bülbül, Şem’ ü Pervane gibi sembolik olanlar da dahil olmak üzere, hemen hemen şarkta ve bizim Divan edebiyatımızda işlenen bütün aşk hikâyelerinden, duygu ve düşüncelerini ifade etmek için faydalanır ve bu hikâyelerin kahramanları etrafında kurduğu kelime ve hayal oyunlarıyla istediklerini daha tesirli bir şekilde okuyucuya aktarır. Bütün hikâye boyunca, kendisine telmih edilen veya bizzat zikredilen Gül ü Bülbül, Şem’ ü Pervane ve Leylâ vü Mecnun hikâyelerinin yanı sıra, Çengnâme’nin “Cevâb-ı müy-ı esb” başlıklı XXII. bölümünde Leylâ vü Mecnun, Husrev ü Şirin, Yusuf ve Zeliha, Süheyl ü Nevbahar, Hurşîd ü Ferahşad, Vamuk u Azra, Varaka ve Gülşah, Şem’ ü Pervane, Gül ü Bülbül hikâyeleri toplu bir şekilde zikr edilir. Bu bölümde, bu hikâyelerdeki kahramanların birbirinden ayrıldıklarında nasıl ıstırap çektikleri birer beyit içinde anlatılarak, onların bu ıstırabı, aslından ayrı düşen ve geldiği yerin özlemiyle yaşayan çengin dolayısiyle insanın ıstırabına benzetilir.
Ahmed-i Daî, şeytanı daha çok insanı azdıran, kötülüğe sürükleyen kötü bir ruh oluşu ve iblis şeklinden ötürü, çirkin ve korkunç görünüşün sembolü olarak ele alır. İnsan ile bu kötü ruh arasında mukayese yaparak, insanın ondan daha kötü olduğunu belirtir. Nitekim Mevlâna da Mesnevîde insan yüzlü iblislerden bahseder. Bunlar Kur’an’da insan şeytanları olarak tarif edilirler
"O, herkesi aldatan (ayyar) genç bir adamdır.
Çalgılar arasında yay sahibi bir rinddir. Gamzesinin (yan bakışının) oku yürek
delicidir. Gamzeleri herkesin ciğerini yakar. Her ne zaman tiz bir ahenk düzse,
cihan halkından bir feryad kopar. Peri padişahının bütün askeri onun etrafında
toplanır. Bunların her birisi ay kadar güzeldir. Onun
Sayfa 19 - şiir ve mitoloji