Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok
Erich Maria RemarqueSözler ve Alıntılar
1916 da evlerimize dönseydik, karşılaştığımız olayların acı ve dehşetinden bir fırtına koparırdık. Şimdi dönersek yorgun, harap, yanmış, köksüz, ümitsiz. Belimizi doğrultamayız artık.
Hem, anlamazlar da bizi, çünkü önümüzde bir nesil var; buradaki bu yılları bizimle birlikte geçirmiş; ama evi ocağı, mesleği olan, şimdi eski durumlarına kavuşunca harbi unutacak bir nesil.. ve ardımızdan bir nesil yetişiyor; tıpkı evvelki bizler gibi; onlar da bizi yadırgayacak, bir kenara itiverecekler. Bizler kendimiz için bile faydasız; büyüyece ğiz; bazımız devrana uyacak, bazımız kadere boyun eğecek, çoğumuz da perişan olacağız; yıllar geçip gider, eninde sonunda mahvoluruz.
... zaman bu hayali yok eder.
Her halde!” diye tasdik ediyorum. “Ama harbi asıl isteyenler de o yirmi, otuz kişidir.”
Yeni bir hayal kırıklığı mahvedecek hepsini; ümitler o kadar kuvvetli; dinamitlenmedikçe söküp atmak imkansız.
Düşüncelerimiz balçıklara benziyor; değişik günlerin yoğurduğu. Günler sakin geçiyorsa iyiler, kurşun yağmurunda isek, ölüler..
Anlatmaya kalkışırsam devleşmelerinden, başa çıkılamaz hale gelmelerinden korkuyorum. Cephede olup bitenleri biz de açık saçık bilseydik halimiz nice olurdu!
Onları öyle odalarında, bürolarında, işleri başında gördükçe önüne geçilemez bir duyguya kapılıyor, ben de onlar gibi olmak, harbi unutmak istiyorum; ama bir his beni geri çekiyor, ufukları öyle dar ki! Bu darlık bir hayatı nasıl doldurur, insanın bu darlığı parçalaması lazım.