Beyindeki Aynalar
Corrado SinigagliaBeyindeki Aynalar Gönderileri
Beyindeki Aynalar kitaplarını, Beyindeki Aynalar sözleri ve alıntılarını, Beyindeki Aynalar yazarlarını, Beyindeki Aynalar yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
iğrenç kokular sağ ve sol insulanın anterior bölgesini etkinleştirirken, hoş kokular yalnızca sağ insulanın daha posterior bir bölgesini etkinleştirmiştir
Son zamanlarda tatma ve koku uyarılan nedeniyle iğrenme
tepkisinde rol alan serebral alanların ayrılması için birçok
deneysel araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalarda ana rolün
insular lob veya Reil'in insulası olarak bilinen kortikal alanlar tarafından oynandığı anlaşılmıştır
Sayfa 166Kitabı okudu
Başka bir de-
yişle görev yalnızca gözlemle sınırlı olduğunda anatomik
bir uyum üstün gelirken (sağ el-sağ el) , katılımcılann eylemi
taklit etmesi gerektiğinde uyum uzamsaldır (benim sağ elim,
senin sol elin) . 10 STS'nin taklit sırasındaki etkinleşmesinde
tam tersi olması muhtemelen fronto-parietal ayna nöronla-
nnın etkisinden kaynaklanır; fronto-parietal ayna nöronlar
gözlemlenen motor prototiplerle uzamsal olarak uyumlu
olan motor prototiplerin seçilimini teşvik eder. Bir arkada-
şınıza yüzünde bir şey olduğunu söyleyin ve sağ elinizle sağ
yanağınızı işaret edin: sol elleriyle sol yanaklannı silmeye
çalıştıklannı göreceksiniz !
Bunlara rağmen ilk deneyler pek tatmin edici sonuçlar
vermemiştir.6 Katılımcılara sanal ortamda yaratılmış bir
elin kavrama hareketi yaptığı bir görüntü gösterilmiştir.
PET maymundaki ventral premotor kortekse denk gelebilecek motor alanlarda herhangi önemli bir etkinlik kaydetmemiştir; daha önce bahsedilen elektrofizyoloji araştırmalarında bulunan etkilerin bir açıklaması yok gibidir.
Bu deneyi başka araştırmacılar tekrarlamış/ ancak
önemli bir değişkeni değiştirmişlerdir: Hareketleri gerçekçi görünmeyen sanal bir görüntü yerine gerçek bir el gerçekleştirmiştir. Bu sefer PET verileri, maymunda bulunan
sonuçlarla uyumlu çıkmıştır: Bireyler başkalarının gerçekleştirdiği el hareketlerini gözlemlediğinde etkinleşen frontal
alanlar vardır. Daha sonra fMRI araştırmaları ayna nöron
sisteminde rol alan diğer alanların daha kesin bir şekilde
belirlenmesini sağlamıştır: eylemleri gözlemlerken devamlı
olaı:ak etkinleşen alanlar, inferior parietal lobçuğun rostral
(anterior) kısmı ve presantral girusun alt kısmı ile inferior
frontal girusun posterior kısmıdır. Bazı deney koşullarındaysa, inferior frontal girusun daha öndeki bir bölgesi ile
dorsal premotor korteks de etkinleşmiştir
EEG ritimleri dalga frekansına göre
sınıflandırılır. Sağlıklı yetişkinlerde dinlenme konumunda
ve gözler kapalıyken, a ritmi (8-12 Hz) beynin posterior alanlarında baskınken, sözde senkronizasyonu bozulan ritimler
(yüksek frekans ve düşük voltaj) frontal lobda baskındır
F5'in işlevsel özelliklerinin analizinden, bu alandaki nöronların çoğunun kavrama, tutma, yönlendirme gibi belirli
motor eylemler sırasında etkinleştiğini ve bazılarının aynca
görsel uyarımlara da tepki verdiğini gördük. Bu nöronların
motor özellikleri (kodladıkları tutuş gibi) ve görsel seçicilikleri (söz konusu nesnenin şekli, boyutu ve yönü) arasında
bariz bir uyum vardır. Bu uyum nesneyle ilgili görsel bilgiyi
uygun motor eylemlere dönüştürme işleminde belirleyici rol
oynar. Bu nöronlara kanonik nöronlar denir, çünkü uzun süreden beri görsel-motor dönüşümlerde premotor korteksin
yer aldığı düşünülmektedir.
Bir kez daha kahve fincanı güzel bir örnek teşkil etmektedir: Eli açmaya yönelik ilk hareketten itibaren beynimiz
fincanın yapılacak eylemle ilgili olan ve hem fincanın motor
dış görünüşünü hem de olası kavrayış uzamını oluşturmaya katkıda bulunan özelliklerini seçer. Motor dış görünüş,
özünü olası kavrayış uzamından, olası kavrayış uzamıysa
özünü motor dış görünüşten alır. Etkili olabilmek için fincan menzil dahilinde ve kavrama eyleminde yer alan vücut
kısımları için sınırlanabilir olmalıdır. Nesnenin uzamı artık
eylemi gerçekleştiren çeşitli vücut kısımlarıyla ilgili konumun uzamıdır ve olası amaca yönelik hareketleri bağlamında tanımlanır. Bunlar bazen değişebilir ama nesnenin uzamdaki yerleşiminden asla ayrılamaz.
F5 nöronları belirli tür tutuşlara özel olmalarının yanın-
da, motor eylemin farklı aşamalarında etkinleşirler. Örneğin
elle tutuş durumunda parmakların bükülmesi esnasında
nöronların yaklaşık üçte biri ateşlenmeye başlarken, kalan
üçte ikisi bükmeden önce ateşlenir ve neredeyse tutuş tama-
men sağlanana kadar etkinleşmeye devam eder. Bükmeden önce ateşlenen bu nöronların yaklaşık %50'si parmaklar uza-
tılırken, diğer yanysa herhangi bir gözlemlenebilir uzak ha-
reket başlamadan önce etkinleşir
Bu yüzden F5 alanının öngörülemeyen özelliğini açığa
çıkaran yaklaşımın bu olması çok da şaşırtıcı değildir: F5
alanındaki nöronların çoğu bireysel hareketleri değil motor
eylemleri (amaca yönelik hareketler) kodlar.3