Bilim Çocuk - Sayı 250 (Ekim 2018) Gönderileri
Bilim Çocuk - Sayı 250 (Ekim 2018) kitaplarını, Bilim Çocuk - Sayı 250 (Ekim 2018) sözleri ve alıntılarını, Bilim Çocuk - Sayı 250 (Ekim 2018) yazarlarını, Bilim Çocuk - Sayı 250 (Ekim 2018) yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Sıkıldığımızda neden uykumuz gelir?
Sevdiğimiz ya da bizi eğlendiren bir
işi yaparken nasıl istekli ve dikkatli
oluyorsak, sevmediğimiz ya da sıkıcı
bulduğumuz bir işi yaparken de tam
tersine uykumuz gelir. Bilim insanlarının
yaptığı son araştırmalara göre sıkıldığımızda
uykumuzun gelmesi, beynimizin zevk ve
motivasyonla ilgili bölümüyle bağlantılıdır.
Enerjimizin azalması sonucunda uykumuzun
gelmesinde adenozin adı verilen bir molekülü
içeren bir bileşik rol oynar. Beynimizin zevk ve
motivasyonla ilgili olan bölümünde adenozin
içeren uyaranlar bulunur. Enerjimiz azalmamış
olsa bile zevkli olmayan ya da motivasyonumuzu
artırmayan bir iş yaptığımızda beynin bu
bölümünde söz konusu uyaranlar aktif hâle
geçer. Aktifleşen bu bileşik de tıpkı diğer
adenozinli bileşik gibi uykumuzu getirir.
Yerli Haberleşme Uydusu
TÜRKSAT 6A’nın yapımı
tamamlandığında, bu uydu
Türkiye’nin ilk yerli haberleşme
uydusu olacak. Bu projede
uyduda ve yer istasyonunda
kullanılacak ekipman ile yazılım
da yerli olanaklarla geliştiriliyor.
Bunlardan biri de Hall Etkili İtki
Motoru Geliştirme Altyapı Projesi
kapsamında geliştirilen elektrikli
bir itki motoru.
İlk
İlk elektrikli klima, bir mühendis olan Willis
Haviland Carrier tarafından 1902 yılında icat
edildi. Matbaalarda kullanılan kâğıtlar sıcaklık
artışı ve değişen nem dengesi nedeniyle
genleşip büzüşüyordu. Buna bağlı olarak baskı
sürecinde renkler düzgün çıkmıyordu. Carrier
de bu sorunu çözmek için bugün klima adını
verdiğimiz makineyi geliştirdi.
Kuzey Kutbu
Kuzey Kutbu’nda
yıl boyunca yalnızca
iki mevsim yaşanır:
yaz ve kış.
Güneş burada
her yıl yalnızca
bir kez doğar ve
bir kez batar!
Mağara
Maden Tetkik Arama (MTA)
Genel Müdürlüğünce, Türkiye’deki
mağara sayısının 40 bin civarında
olduğu tahmin ediliyor. Bunlardan
yaklaşık 10 bininin varlığı tespit edilmiş
durumda. Ülkemizde en çok mağara
Batı ve Orta Toroslar’da bulunuyor.
Beethoven’ın duyma çubuğu
Ünlü besteci Ludwig van Beethoven yirmili
yaşlarının sonlarına doğru işitme sorunları yaşamaya
başlamıştı. Bu sorunlar ilerleyince neredeyse hiçbir
şey duyamaz hâle gelen Beethoven’ın yeni bir
yöntem geliştirdiği söylenir. Beethoven, sesleri
piyanosuna tutturduğu metal bir çubuğu ısırarak
kemik titreşimi yoluyla duymaya çalışıyordu.
Bu yöntemde piyanoda oluşan titreşimler,
demir çubuktan geçerek dişlere ulaşıyor ve
buradan kafatası aracılığıyla doğrudan iç kulağa
iletiliyordu. Günümüzde de işitme engellilerin
kullandığı birçok cihazda bu prensip temel alınır.
Akustik nedir?
Akustik sözcüğü, Yunanca “duymak” anlamına
gelen “akuo” fiilinden türetilmiştir ve “işitme
ya da ses ile ilgili olan” demektir. Akustik, ses
dalgalarının oluşumunu, yapısını, farklı ortamlarda
yayılımını, çeşitli maddelerle etkileşimini ve
canlılar üzerindeki etkilerini inceleyen bilim dalıdır.
Porselen Nedir?
Porselen de seramik gibi esas
olarak killi topraktan yapılır.
Ancak içindeki hammaddeler
seramikten farklıdır.
Porselenler, seramiklere
göre daha yüksek sıcaklıkta
pişirilirler. Seramiklerden daha
dayanıklıdırlar.
Kanı Dönüştüren Yöntem
Kanada’nın British Columbia Üniversitesindeki bilim insanları
A, B ve AB grubu kanları 0 Rh (-) grubu kana dönüştürebilecekleri bir yöntem geliştirdiler. Dört kan tipini birbirinden ayıran şey kırmızı kan hücrelerinin yüzeyindeki çok küçük şeker molekülleridir. A, B ve AB grubu kanlarda bağışıklık sistemi tarafından tanınan birbirinden farklı şeker molekülleri vardır. 0 Rh (-) kan grubundaysa bu şeker molekülleri bulunmaz. Bu durum 0 Rh (-) kan grubunu diğer tüm alıcı kan gruplarıyla zorunlu hallerde uyumlu hâle getirir. Araştırmacılar, A, B ve AB kan gruplarını tüm kan gruplarıylauyumlu hâle getirmenin çözümünü, insan bağırsağında yaşayan bir bakteri türünde
bulmuş. Bu bakteriler, kan hücrelerinin yüzeyindeki şeker
moleküllerini parçalayan etkili bir enzim üretiyor.
Bu Yangın Yarım Yüzyıldır Devam Ediyor
Türkmenistan’ın Karakum Çölü’nde Darvaza
Çukuru’nda 1971 yılında kontrollü olarak
çıkarılan yangın hâlâ devam ediyor.
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB)
mühendisleri 1971 yılında Türkmenistan’da
petrol rezervleri arıyorlardı. Bu çalışmalar
sırasında büyük bir doğal gaz rezervi bulundu.
Doğal gazı çıkarmak ve işlemek için sondaj
kuleleri, depolama alanları kuruldu.
Ancak zemin üzerindeki yükü taşıyamadı
ve çöktü. Büyük bir krater çukuru oluştu
ve çevreyi tehdit eder boyutta metan
gazı ortaya çıktı. Bilim insanları çevre
köylerdeki insanların ve doğadaki canlıların
zehirlenmesinden endişelenerek gazı
kontrollü olarak yakmaya karar verdiler.
Yangının bir süre yanması ve gazın bitmesiyle
kendiliğinden sönmesi bekleniyordu. Ne var ki
beklenen olmadı, yangın hâlâ devam ediyor.
Yangının sürdüğü çukurun çapı 69, derinliği
30 metre.
Plastik Atıklarla Mücadele Eden Yeni Süperkahramanlar
2018 Dünya Mantar Raporu yayımlandı.
Mantarların topraktaki ve atık sulardaki
kirleticileri uzaklaştırmada çok etkili
oldukları belgelendi.
Bilimsel adı Aspergillus tubingensis
mantar türü, ilk olarak 2017 yılında olan
Pakistan’da bir çöplükte bulundu.
Bu mantarın plastiğin normal şartlarda
yıllarca süren parçalanmasını hızlandırdığı
keşfedildi. Mantar, plastik molekülleri
arasındaki bağları koparıyor. Bunun
sonucunda plastiğin parçalanma süreci
yalnızca birkaç hafta sürüyor. Bu mantar,
plastiklerin yüzeyinde doğal olarak
büyüyebiliyor.
Balıklar Koku Duyusunu Kaybediyor
İklim değişikliğinin deniz yaşamı üzerinde farklı
etkileri var. Okyanus suları ısındıkça mercanlar
ağararak renklerini kaybediyor, balıklar daha
soğuk sulara göç ediyor. Artan karbondioksit
seviyeleri ise deniz suyunu asitli hâle getiriyor.
Balıklar, yiyecek bulmak, yaklaşan
bir tehlikeden haberdar olmak,
yumurtalarını bırakabilecekleri güvenli
ortamlar bulmak ve hatta birbirlerini
tanımak için koku duygularını kullanır.
Bu konuda yapılan bir araştırmada,
levreklerin okyanus koşullarındaki
davranışları incelenmiş. Asit seviyesi
daha yüksek sulardaki levrekler tehlikeli
bir durumla karşılaştıklarında diğerlerine
göre daha az tepki göstermiş. Buna,
kokuları algılamalarına yarayan
alıcılarının azalmasının yol açtığı
belirlenmiş.
