Arap edebiyatının gelişiminde büyük katkıları olan ediplerden biri
de el-Câhiz’dir. Yaşamış olduğu dönemin edebî ve kültürel ortamını
çok iyi bir şekilde değerlendiren Câhiz, kendisini ilim ve edebiyata
adayarak dinî, edebî ve kültürel alanlarda pek çok eser vermiş ve
bunların birçoğu günümüze kadar gelmiştir. Câhiz, hem din alanında
hem de edebiyat alanında kendisine özgü ekoller oluşturmuş bir
bilgindir. Özellikle edebiyat alanında kendisinden sonra gelen ediplere
örnek olmuş, pek çok edebiyatçı onu kendisine rehber edinmiştir. Bu
sebeple haklı olarak kendisine “Arapların dahisi”, “Doğunun Volter’i”
gibi unvanlar verilmiştir.
Abbasîler döneminde görülen iki nesir ekolünden birisinin önderi olan
Câhiz, kendi ekolüne getirmiş olduğu, ibarelerin kolaylığı ve açıklığı,
cümleyi birçok seci ve mürsel parçalara bölmesi, cümlelerde ve sözlerde
fazla itnâb kullanmaması, okuyucuyu sıkmamak için şaka ile ciddiyeti
bir araya getirmesi, akıl ve mantığı üstün kullanması ve dua cümlelerini
parantez cümlesi şeklinde kullanması ile ayrıcalık kazanmıştır.