Çin Kaynaklarına Göre Sui-Tang Hanedanlıkları Döneminde Çin Kültürüne Katkı Sağlayan Orta Asya Kökenli Kişiler
Bülent OkayÇin Kaynaklarına Göre Sui-Tang Hanedanlıkları Döneminde Çin Kültürüne Katkı Sağlayan Orta Asya Kökenli Kişiler Gönderileri
Çin Kaynaklarına Göre Sui-Tang Hanedanlıkları Döneminde Çin Kültürüne Katkı Sağlayan Orta Asya Kökenli Kişiler kitaplarını, Çin Kaynaklarına Göre Sui-Tang Hanedanlıkları Döneminde Çin Kültürüne Katkı Sağlayan Orta Asya Kökenli Kişiler sözleri ve alıntılarını, Çin Kaynaklarına Göre Sui-Tang Hanedanlıkları Döneminde Çin Kültürüne Katkı Sağlayan Orta Asya Kökenli Kişiler yazarlarını, Çin Kaynaklarına Göre Sui-Tang Hanedanlıkları Döneminde Çin Kültürüne Katkı Sağlayan Orta Asya Kökenli Kişiler yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Tang Hanedanlığı döneminin en ünlü şairi Li Bai'dır. Bu nedenle de, Çinli araştırmacılara göre, Li Bai'in Çinliliği tartışılmaz bir gerçektir. Gerçekte ise Li Bai, Türkistan (Xi Yu)'da büyümüş ve Orta Asya kültürüyle yetişmiş bir şairdir. 742 yılında başkent Chang An'a gelmiştir. Çin şiirine yeni ve taze bir hava getirmiştir. Şiirlerinde asıl memleketi olan Türkistan'ın motiflerini kullanmıştır ve bu konuda öncülük etmiştir. Yazmış olduğu şiirler, gerek hükümdarlar gerekse halk tarafından çok beğenilmiştir.
Sayfa 97 - Türk Tarih Kurumu YayınlarıKitabı okudu
Pei Shen Fu, parmakla çalma yöntemini Çine getirmiş ve bunu Çinlilere öğretmiştir. O zamandan bu yana Çinliler, Pi Pa denilen müzik aletini parmakla çalarlar. Pei Shen Fu, Shu Lei (Kaşgar) ülkesindendir.
Sayfa 96 - Türk Tarih Kurumu YayınlarıKitabı okudu
Tang Hanedanlığının yeni kurulduğu sıralarda, müzik sisteminin değişikliği ile uğraşacak zaman bulamadılar. Sui Hanedanlığı döneminde kurulmuş olan müzik sistemini aynen uyguladılar. Orta Asya'dan dalga dalga Çin'e gelen yabancılarla birlikte, Orta Asya müziği de gelmeye devam etti. Sonunda, yepyeni bir Çin müziği oluştu.
Sayfa 93 - Türk Tarih Kurumu YayınlarıKitabı okudu
Çin müziğini oluşturan 9 müzik çeşidinden 5 tanesi, Orta Asya müziğidir. Kaldı ki, geleneksel Çin müziği diye adlandırılan müzik türleri de Orta Asya müziğinin etkisinde kalmıştır. Buradan şu sonucu çıkarabiliriz. Sui Hanedanlığına gelindiğinde, Orta Asya müziği, Çin müziğinin içine işlemiş durumdadır. Sui Tarihi içindeki Müzik Kayıtları'nda "Çin müzik sistemi, Orta Asya müziğinin temeli üzerine kurulmuştur. Tapınaklarda çalınan müzik, sınır bölgelerinin havasını taşımaktadır" denmektedir.
Sayfa 93 - Türk Tarih Kurumu YayınlarıKitabı okudu
Sui Tarihi'nde "Zhou Wu Di (561-578) döneminde, Qiu Ci (Kuga) asıllı Su Qi Po adında bir müzisyen, Tu Jue (Göktürk) asıllı gelin adayı ile birlikte Çin'e gelmiştir. Bu kişi, Pi Pa adındaki çalgıyı çok iyi çalabilen bir müzisyendir. Pi Pa çalarken, yedi değişik ses (7 nota) çıkarınca, bunu nasıl yaptığını sordular. Şöyle yanıt verdi: Babam, Xi Yu'de ün yapmış bir müzisyendir. Babadan oğula, biz bu yedi notayı çok uzun zamandan beri biliriz." Su Qi Po'nun Çin'e getirdiği "7'li nota sistemi" Çin müziğinde yeni bir çığır açmıştır. Sui Hanedanlığı kurulduktan sonra, Orta Asya müziği ile geleneksel Çin müziği kaynaşarak, günümüze kadar gelen geleneksel Çin müziğinin temeli atılmıştır.
Sayfa 92 - Türk Tarih Kurumu YayınlarıKitabı okudu
Tang dönemi Çin müziğinin iki temel kaynağı bulunmaktadır. Birincisi, geleneksel Çin müziğidir. İkincisi ise, yabancı kaynaklı müziktir. Yabancı müzik dendiğinde de Orta Asya müziği ağır basmaktadır. "Ünlü Çinli gezgin Zhang Qian'nin Xi Yu (Türkistan)'ye gittiği (M.S.122) yıllarda, Orta Asya müziği Çin'e girmeye başlamıştır. "
Sayfa 91 - Türk Tarih Kurumu YayınlarıKitabı okudu
Tang Hanedanlığa döneminde baskın olan Orta Asya kültürü, buradan da Japonya, Kore gibi diğer Uzak Doğu ülkelerine yayılmıştır.
Sayfa 90 - Türk Tarih Kurumu YayınlarıKitabı okudu
Tang Hanedanlığının kuruluşu sırasında, Orta Asya kökenli uluslarla çok yakın bir ilişkiye girilmiştir. Bunun sonucunda da, hükümdar ve yakınları, onların yaşam tarzlarından etkilendiler. Daha doğrusu, onların yaşam tarzını benimsediler. Bunun en çarpıcı örneği, Tang Tai Zong'un oğlu Cheng Qian'nın durumudur. Bu konuda Yeni Tang Tarihi içinde şunlar anlatılmaktadır: "Cheng Qian, Tu Jue (Göktürk)'lerin dillerini öğrenmeye merak sardı. Aynı onlar gibi giyiniyordu. Yüzü Tu Jue'lere benzeyen kişileri seçerek, onlara deriden yapılmış elbiseler giydirirdi. Saçlarını, Tu Jue'ler gibi bağlamalarını isterdi. Beş kişiden meydana gelen obalar kurdururdu. Hayvan derilerinden çadırlar yaptılar. Bunlar için, kurt başlı bayrak yaptırdılar. Aynı, Tu Jue'lerin savaş durumunda yaptıkları gibi hazırladı. Cheng Qian de, yine deriden yapılmış büyük çadırında otururdu Emrindekiler çevreden hayvan alp getirirlerdi. Bu etleri, bıçaklarla keserek (Tu Jue'ler gibi) hep birlikte yerlerdi. Cheng Qian, yalancıktan Ke Han olur ve ölmüş gibi yapardı. Emrindekiler, ağıtlar yakıp yüzlerini yırtarlardı. Atlarına binerek, onun cenazesindeymiş çalgınca at sürerlerdi......"
Hükümdar ve ailesinin yaptıkları, halk tarafından da taklit edilmeye başlanır. Böylece, giyimde, yemeklerde, resimde, geleneklerde, müzikte, dansta ve pek çok alanda Orta Asya etkisi kendini gösterir.
Sayfa 89 - Türk Tarih Kurumu YayınlarıKitabı okudu
Çok sayıda Çinli, Orta Asya uluslarının giydiği giysilerden giymeye, onlar gibi makyaj yapmaya ve onların yediği yemekleri yemeğe başladılar. Diyebiliriz ki, Sui Hanedanlığı döneminde başlayan Orta Asya hayranlığı, Tang Hanedanlığı döneminde, "Orta Asya Modası"na dönüşmüştür. Eski Tang Tarihi'nde, "Kai Yuan (713-741) döneminde, Orta Asya müziği sarayda çok tutulmuştu. Yemeklerin pek çoğu da, Orta Asya yemekleriydi. Kadınlar, kızlar, hep Orta Asya kökenli hemcinsleri gibi giyinmek için yarış içindeydiler" denmektedir.
Sayfa 89 - Türk Tarih Kurumu YayınlarıKitabı okudu
Yeni Tang Tarihi içindeki Başvezir Kayıtları'nı yazan kişi ya da kişiler, Orta Asya kökenli uluslardan çıkan yetenekli ve başarılı kişileri bir türlü içlerine sindirememişler, onları birer Çinli gibi gösterme çabası içine girmişlerdir. Ancak, bu konuda büyük bir zorlama olduğu hemen göze çarpmaktadır. Çin tarih kitapları bir heyet tarafından yazıldığı için, yine Yeni Tang Tarihi içindeki diğer bölümlere baktığımızda, bu zorlamayı kolaylıkla tespit etmek mümkün olmaktadır. Özellikle de, söz konusu kişilerle ilgili kayıtlara baktığımızda, Başvezir Kayıtları'nın yanlış bilgiler vermekte olduğunu anlıyoruz. Ayrıca, diğer tarih kaynakları da, bu kanımızı doğrulamaktadır.
Sayfa 87 - Türk Tarih Kurumu YayınlarıKitabı okudu