Devlet Gibi Düşünmek
Nilhan OsmanoğluDevlet Gibi Düşünmek Gönderileri
Devlet Gibi Düşünmek kitaplarını, Devlet Gibi Düşünmek sözleri ve alıntılarını, Devlet Gibi Düşünmek yazarlarını, Devlet Gibi Düşünmek yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
"Nereden geldiğini unutma ki, nereye gideceğini unutmayasın."
Sayfa 35 - MottoKitabı okudu
Laleli Baba
Zamanın dervişlerinden Laleli Baba'nın adını alan bu caminin ilginç bir hikayesi vardır. III. Mustafa bir gün, Laleli Baba'yı çağırır ve sorar: "Hayatta en önemli şey nedir?" Laleli Baba: "Yiyip içtikten sonra tuvalete gidebilmektir." der. Sultan bu cevabı beğenmez. Aradan zaman geçer. Sultan bir hastalığa yakalanır. Yer, içer, ama tuvalete gidemez. Bunun üzerine Laleli Baba'yı çağırır ve ondan dua etmesini ister. Laleli Baba dua edince, sultanın hastalığı geçer. Sultan, Laleli Baba'ya "dile benden ne dilersen!" der.
Laleli Baba, yaptırdığı caminin yanına bir de tuvalet yaptırmasını diler. Sultan bu dileği yerine getirir. Böylece Laleli Camii, yanında tuvaleti olan ilk cami olarak tarihe geçer. Ama garip olan şudur ki bu camiyi Sultan III. Mustafa yaptırmasına rağmen halk arasında, Laleli Baba'nın adıyla anılır. Kimse oraya III. Mustafa Camii demez, herkes Laleli Camii der. Sultan Mustafa, 1764 yılında kurduğu bir vakıfla hem caminin hem de yanındaki tuvaletin temizlik ve bakım masraflarının gelirlerini belirler.
Kıssadan Hisse
Devlet gibi düşünmek yeri geldiği vakit nice sevenlerin devlet için birbirlerini feda etmesidir. Sevginin, arkadaşlığın veya dostluğun bir önemi yoktur ve Avcı Mehmet için de öyle oldu. Halk bu başarısızlığın sorumlusu olarak padişahı görmemeli, devlet otoritesi sarsılmaz bir şekilde kalmalıydı. Kendisine idam fermanı giden Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın karara hiç itirazı olmadı ve devlet söz konusu ise boynumuz kıldan incedir dedi. Halbuki yenilgi sadece onun suçu değildi, fakat bu mağlubiyetten sorumlu biri gerekliydi. Çadırında ölüm fermanını bekleyen Merzifonlu Kara Mustafa Paşa içeri giren askerleri gördü ve tam teslimiyet içerisinde abdest almak için müsaade istedi ve namazını eda ettikten sonra hazır olduğunu söyledi. Askerlerin elinde getirdiği halıya gözü çarptı. Avcı Mehmet kendisi için, çok sevdiği dostu ve aynı zamanda sadrazamı olan Mustafa Paşa'nın kanı yere akmasın diye infazı sırasında altına serilmesi emrini vermişti. Bunu duyan Merzifonlu, 'Padişahım sağ olsun, devletim baki olsun! Götürün bu halıyı devletin malıdır. Ben devletin malına zerre olsun zarar getirmedim, ona kanım damlamasın. demişti.
Şimdi tüyler ürperten bu söz karşısında bugünü bir düşünün istiyorum. Devlet gibi düşünmekten ne kadar yoksun olduğumuzu bir düşünün istiyorum. Hiçlikse, hakikat ise davan, önce Allah'tan sonra kul hakkı yemekten korkarsın. Kaybettiğimiz o kadar değer var ki sözler kifayetsiz kalıyor. İnfaz edilen Kara Mustafa Paşa'nın başı ibreti âlem için götürülürken bir de onu kardeşten öte seven Avcı Mehmet'in halini de bir düşünün. Al-lah ona rahmet, bizleri de ecdadımıza layık eylesin.
Nikah usulü/ Cariye usulü
Osmanlı padişahlarının nikâh usulünden cariye usulüne geçişlerinde, tarihçiler çok izah edemeseler de muhtemelen bir üstünlük psikolojisi de vardır. Yavuz Sultan Selim'den itibaren devletin son derece geniş sınır- lara ulaşmasıyla, Osmanlı padişahlarına kız verebilecek liyakati taşıyan Anadolu'da ne bir Türk beyliği ne de bir Hristiyan prensliği kalmıştı.
Sayfa 41Kitabı okudu
Devlet Gibi Düşünmek
İşte ''devlet gibi düşünme''nin bir yönü de bu: İşi ehline vermek ve liyakati her şeyin üstünde tutmak. Bazen demokratik seçimlerde yanılmalar söz konusu olabilir; halk en iyiyi değil de, en kötüyü ya da kötünün iyisini seçebilir.
Sayfa 26Kitabı okudu
Osmanlı'nın sanayideki gerilemesine dini sebepler değil, mali sebepler yol açtı.
Belki de Osmanlı toplumu, özünde bir şiir toplumuydu.