Dil Üzerine
Necati ÖnerDil Üzerine Gönderileri
Dil Üzerine kitaplarını, Dil Üzerine sözleri ve alıntılarını, Dil Üzerine yazarlarını, Dil Üzerine yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
İnsanın mutluluğu, sorunlarının çözümüne bağlıdır.
Sayfa 47 - Divan KitapKitabı okudu
Anadil Anadil Anadil
Dilimize asırlar önce girmiş, milletçe benimsenmiş, adeta Türkçeleşmiş kelimeler vardır. Günlük dilde kullanılan bu kelimeleri geniş bir ayıklamaya tabi tutmanın büyük sakıncaları vardır. Burada üzerinde durduğum husus yaratıcı düşünmede anahtar rolü oynayan Felsefe ve Bilim terimleridir. Bunların mutlaka Türkçe'den türetilmesi gereklidir.(Syf 70) Dışarıdan kelime alma tembel zihin işidir. Yenisini yapma zahmetine katlanmadan işin kolayına kaçmaktır. Bu kolaycılığın doğuracağı sakıncayı düşünmemektir. Zihni yormadan kolay aşırmacılıkla kültür değişmez. (Syf 42)
Sayfa 70 - Divan Kitap
Dildeki sadeleşme aşırılığına gidenlerin bir kısmı Arapça ve Farsça kökenli sözcüklere karşı büyük duyarlılık gösterdikleri halde, Fransızca ve İngilizce sözcükleri çok sıkı kullanmada bir sakınca görmezler. O zaman bu gibilerin amacı Türkçe'nin sadeleştirilmesinden başka şey olsa gerekir.
Sayfa 26 - Divan Kitap
Yaratıcı düşünme ve dil
Yaratıcı düşünmenin yabancı dille değil de ana dille olduğunu düşünce tarihi göstermektedir. Müslümanlar eski Yunan bilim ve felsefe eserlerini Arapça' ya çevirip gerekli terminolojiyi sağladıktan sonra, bu alanlarda yaratıcı olmuşlar ve büyük İslam medeniyetini meydana getirmişlerdir. Avrupa'da milli diller bağımsızlığını kazanıp milli dillerde bilim ve felsefe yapıldıktan sonradır ki, Fransızlar, İngilizler, Almanlar bilim ve felsefe alanında büyük ilerlemeler kaydetmişlerdir.
Sayfa 25 - Divan Kitap
"Dil inkılâbı Türkçenin gelişmesi için yapılan doğru bir harekettir. Fakat her hareketin aşırılığı istenmeyen sonuçlar doğurabilir. Dil inkılâbında yapılan aşırılık tepkiyle karşılaşmış ve kelimelerle ilgili kısır çekişmeler başlamıştır. Bir yandan dilin yapısı ve dil zevki dikkate alınmadan, gereksiz, bazen yanlış kelimeler türetilip kabulü için zorlama yapılmış, aşırı bir dil ırkçılığı ile asırlardır günlük dilde kullanılarak Türkçeleşmiş kelimeler bile tasfiyeye tâbi tutulmuştur. Diğer yandan da dilde aşırı muhafazakâr olan bir zihniyetle dildeki bütün yeniliklere karşı çıkılmıştır. İşin içerisine bir de politika karıştırılmış, dil işi, bir sağ-sol sorunu hâline getirilmiş ve olan da Türkçeye olmuştur."
Sayfa 26Kitabı okudu
Dil yalnızca insanlar arasında iletişimi ve mevcut bilgilerin gelecek nesillere aktarılmasını sağlayan bir vasıtadan ibaret değil, aynı zamanda varolanı tanımak için yol gösteren bir araçtır.
Bakış açısını değiştirmek gerek...
..."hoşgörü" kelimesidir. Bunu da müsahama, tolerence karşılığında kullanıyoruz. Hoş kelimesi Farsça'dan dilimize girip yerleşmiş. Beğenilen şey demektir. Hoş görmek, beğenmektir. Halbuki müsahama, tolerence , beğenilmeyene katlanmaktır. İnsan beğenmediği bir fikir veya bir hareketi hoş görmez ama ona katlanabilir, ona tahammül edebilir.
Sayfa 67 - Divan KitapKitabı okudu
Öğretim sadece kelime bellemekten ibaret değildir, bir anlatım, bir ifade şekli yani düşünmedir.
Sayfa 19 - Divan KitapKitabı okudu
İnsan bir dilin şuuruna asıl orta öğretimdeki öğrenimi ile varır. Çünkü genç, ilk defa bu dönemde ilim kavramlarını, soyut konularda düşünebilme yeteneğini kazanır.
Sayfa 19 - Divan KitapKitabı okudu
Eğer bir dil yalnız günlük ihtiyaçları karşılamakla sınırlı kalırsa, o dil ilkel bir dil durumunda olur.
Sayfa 18 - Divan KitapKitabı okudu
Bazı öğretim kurumlarında yabancı dille öğretim yapılması, bir meslek içerisinde farklı ve imtiyazlı grupların ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Aynı branşta bir kurumda Türkçe, bir diğerinde yabancı bir dille öğretim yapılmakta, aynı meslekte bir grup yabancı dil bilmekte, diğeri bilmemektedir. Bu hâl fırsat eşitsizliği doğurmaktadır ve bu fırsat eşitsizliğinin olmasına sebep olan da toplumda fırsat eşitsizliğini sağlamakla yükümlü olan devlettir.
Sayfa 17 - Divan KitapKitabı okudu
...bir kişi, doğruluğuna kesinlikle inandığını fikrini çoğunluk istemiyor diye, açıklamadan kaçınmamalıdır.
Sayfa 15 - Divan KitapKitabı okudu
Dilimizi ilmin ışığı altında geliştirip korumak ve ona layık olduğu vermek milli varlığımızı ilgilendiren milli bir görevdir.
Sayfa 14 - Divan KitapKitabı okudu
Okullarda, radyolarda, devlet tiyatrolarında, resmi yazışmalarda kullanılacak dilin kontrol altına alınması gerekir. Bir fert, topluma mal olmamış kelimelerle yazılmış kitabı okuyup okumamakta serbettir. Fakat devlet kurumları böyle bir hürriyete sahip değildir.
Sayfa 12 - Divan KitapKitabı okudu