İstanbul, anlam ve madde olarak, en büyük yıkım ve çöküşe uğramış bulunuyor. Ama, ilk bakışta öyle gözükmeyen Pekin, daha gelişmiş olan Tokyo da eski Pekin ve Tokyo mudurlar Ve Paris eski Paris, Leningrad eski Petersburg mudur?
Çağımızın üzerine çöken kabus, materyalizm kabusudur. İnsanlığı idare eden ipleri ellerinde tutanlar, boğazlarına kadar, maddecilik bataklığına saplanmışlardır.
Umutsuzluğun insanı çepçevre sardığı zamanlar, ortam, bütün değer ve önemini yitirir. İnsanı kuşatan hava, aydınlığını kaybeder, ortalık kararır, etrafı bir sis sarar.