Dünyayı Güzelleştirmek-Turgut Cansever'le Konuşmalar
Beşir AyvazoğluSözler ve Alıntılar
Bursa, inanılmaz bir şehirdi; hafif malzemeyle, ahşapla inşa edilmiş evlerin, her biri bir ziynet olarak küçük sokaklarda yan yana gelip şehri oluşturduğu, narinliğin yanında vakarın ve yüceliğin her köşesinde yaşandığı bir şehirdi, insanlığa Osmanlılar tarafından hediye edilmiş bir cennetti.
yaşadığımız şey tam olarak bu
Bir şehri imar ederken o şehirde yaşayan gençlerin ihya edilmesini ihmal ederseniz, ihmal ettiğiniz gençler imar ettiğiniz şehri imha eder.
" O eski adamlardaki müthiş irade,
inanılmaz bir şeydir . "
" Ümitsizlik kâfire hastır. "
Devâsâ apartman blokları yapıp insanları buralara istiflemek de, 20. asrın başında Almanya'da yapıldığı gibi, yan yana dizilmiş standart evler yapmak da bir çeşit totaliterliktir. Dev apartman blokları yahut yan yana dizilmiş bir örnek evlerden oluşan mahalleler, şehirler oluşturmak, elbette aynı zamanda aileyi standartlaştırma iradesini yansıtıyordu. Bu türden düzenlemelerin, ailelerin ve isteklerinin standart olmadığının bilinerek yapılması gerekir. O halde evleri standartlaştırma yerine, evlerin parçalarını standartlaştırmak daha insanî bir çözümdür ve yalnızca Osmanlı dünyasında uygulanmıştır.
Sayfa 88 - Timaş YayınlarıKitabı okudu
hem göz hem ruh hem akıl okursa
Halbuki Osmanlı topolojik yaklaşımı, bunun evlere uygulanması sonunda ortaya çıkan akıl almaz çeşitlilik, pencereler hep birbirinin aynısı olsa bile, her evin tamamen müstakil bir şahsiyet olması, her sokağın tamamen şahsi bir hüviyete sahip bulunması, Türk-Osmanlı şehir çözümlemesinin müthiş bir katkısıdır insanlığa. Standart düzeni doğru kurulduğu takdirde, Osmanlı-Türk şehrinde olduğu gibi, objektif alemin kısıtlanmış ve steril bir görüntü kazanması önlenir, maddi ve manevi alem arasındaki karşıtlık ortadan kaldırılmış olur. Bu çerçeve içinde oluşan İstanbul, sözünü ettiğim standartlar düzeninin bir belgesiydi. Şunu da söylemeliyim, bu standartlar düzeni merkezi bir tahakküm aleti olmuyordu. Aksine yapılanın daha güzel olmasına imkan veriyordu. Bu İslam için “Biz dininizi kolay yaptık” gerçeğinin mimari alanda adeta yansımadıydı.
'İnsan ruhunun özü olan sevgiyi, herhangi birine yönelmesine gerek olmayan sevgiyi duydum işte ben! Bu mutluluk verici duyguyu şimdi de yaşıyorum. İnsan kardeşlerimizi sevmek, düşmanlarımızı sevmek! Değer verdiği bir varlık için insanca bir sevgi besleyebilir bütün herkes; ama düşmana duyulan sevgi ancak ilahi bir sevgi olabilir. Nitekim işte ben bundan ötürüdür ki o adamı sevdiğimi duyumsadığım vakit böyle bir sevince gömüldüm.'