Eski Anadolu Tarihi
Kemalettin KöroğluSözler ve Alıntılar
Din ve tanrılar
Urartularda iki tür tapınak bulunmaktaydı. Bunlardan ilki kentlerin sitadellerinde inşa edilen standart boyutlarda, kare planlı, kule tipi tapınaklardı. İkincisi geleneksel ibadet anlayışının devamı olduğu anlaşılan kapı biçiminde yontulmuş kutsal nişlerdir. Van/ Toprakkale yakınındaki Meher Kapı açık hava anıtındaki yazıta göre, Urartuların inandığı, kutsadığı ve adlarına belirli dönemlerde kurban kestiği 79 tanrı, tanrıça ve tanrısal özellik bulunmaktadır. Bunlardan ilk üç sırayı Haldi, Teişeba ve Şivini paylaşır. Haldi, Urartuların baştanrısı idi. En büyük tapınağı Van Gölü havzasının güneyinde, Assur ile Urartu arasındaki bölgede bulunan Muşaşir’de idi. Teişeba (Fırtına tanrısı) Hurri kökenlidir, Hititçede adı Teşup’tur. Şivini
de (Güneş tanrısı) Hurri kökenlidir. Hititlerdeki Şimegi’nin karşılığıdır. Yılın belli günlerinde tanrılara koyun, keçi, sığır (boğa), tanrıçalara bunların dişileri kurban edilirdi.
Sayfa 104Kitabı okuyor
Hititlerin hukuka bakış açısı, bütünüyle dinseldi. Tanrılar, onlara göre, bütün varlıkların hakkını koruyan, adil ve dürüst efendilerdi.
Sayfa 68Kitabı okuyor
Aramî
Aramiler Sami bir halktır, MÖ birinci bin yılda Kuzey Mezopotamya ve Suriye civarında yaşamışlardır. MÖ 10-8. yüzyıllarda günümüz Suriye coğrafyası ve çevresinde çeşitli prenslikler kurmuşlardır. Bugün Türkiye’de Aramca’nın bir lehçesini konuşan Süryani olarak bilinen halkın Aramilerden geldiği bilimsel olarak kanıtlanmıştır.
Sayfa 80Kitabı okuyor
Embesiller için yeni fırsatlar
Avcı toplayıcılık devrinden beri insan beyninin küçüldüğüne dair kanıtlar var. O dönemde hayatta kalabilmek, herkesin muhteşem zihinsel
becerilere sahip olmasını gerektirirdi. Tarım ve
sanayi ortaya çıkınca, insanlar hayatta kalabilmek
için giderek diğer insanların becerilerine daha
fazla güvendiler ve “embesiller için yeni fırsatlar”
ortaya çıktı. Üretim bandında çalışan bir işçi olarak, sıradışı olmayan genlerinizle hayatta kalabilir
ve bunları bir sonraki nesle aktarabilirsiniz.
Sayfa 7Kitabı okuyor
Çanak Çömlekli Neolitik Dönem’de ölü gömme gelenekleri değişmiştir. Daha önce evlerin tabanlarının altına ya da özel yapılara
konulan ölüler, yerleşmenin dışında gömülmeye başlamıştır.
Sayfa 13Kitabı okuyor
Bir devlet dini olarak karşımıza çıkan Hitit dininin uygulamalarına, Hitit sivil
halkının katılımının olmadığı anlaşılmıştır. Hitit dininin pratiğinde halka yer verilmiyordu. Bu durum, en iyi şekilde bayram törenlerinde görülebilmektedir. Hitit bayram ritüellerinin ayrıntılı bir şekilde anlatıldığı tabletlerde, törenlere katılan kral, kraliçe ve aileleri, pek çok tapınak ve saray görevlisi, ülke beyleri, yabancı ülke diplomatları katılmaktaydı.
Sayfa 69Kitabı okuyor
Eğer Herkes Ölecek Olursa, Size Kim Kurban Sunar
Murşili döneminin en çarpıcı olaylarından birisi, ülkeyi kasıp kavuran
veba salgınıdır. Bu salgının çıkış nedenini II. Murşili, babasının Genç Tuthaliya’yı öldürterek tahtı ele geçirmesine bağlamaktadır. O kadar çok insan vebaya kurban gider ki, kral salgını uzaklaştırmaları
için tanrılara yakarırken, “eğer herkes ölecek olursa, size kim kurban sunar” diyerek, onlara bir tür gözdağı verir.
Sayfa 63Kitabı okuyor