Etiğe Giriş
Ahmet CevizciSözler ve Alıntılar
Analitik felsefe geleneğine bağlı filozoflara göre
İnsanların nasıl mutlu olacaklarını söylemek isteyen normatif etik düşünür bu tavrıyla yapamayacağı bir şey hakkında söz vermiş olan kişidir.
Çünkü filozofun görevi bir dünya görüşü ortaya koymak, belli bir yaşam tarzını meşrulaştırmak ya da bir dünya görüşünü haklılandırmak veya desteklemek değildir. Filozofun görevi ahlak alanına giren kavramları, ahlaki yargıları analiz etmek, ahlaki davranış ölçütlerini tartışmak, bu kavramların anlam larını açıklığa kavuşturmaktır
Adam haklı dağılın
bütün insanlık neden böbürlenir? Aşırı derecede kendini beğenmişliğinden olsa gerek. Bir tavus kuşu konuşacak olsaydı, o da ruhu ile övünür, ruhunun, o görkemli kuyruğunda olduğunu söylerdi
Dinin yüreklerinizde yarattığı umutlar boşunadır
Sokratik düşüncenin en temel özelliği, onun Sokrates'in yaşamında ve ölümünde ci simleşmesidir. Çünkü Sokrates yalnızca insan doğasına ilişkin bir teori ortaya koymakla kalmadı. kendisi kendi düşüncesine karşı nesnel bir tavır almakla birlikte, aynı zamanda felsefesini kendi kişiliğinde somutlaştırdı ve felsefesini kendi yaşamında ifade etti. Sonuç olarak, Sokrates'in düşüncesini ve öğretisini yaşamından ayırmak, düşüncesinin farklı yanlarını birbirlerinden ayırmak ne kadar imkansızsa, o kadar imkansızdır. Sokrates bir öğreımendi ve bir paradeigmaydı, felsefesinin kişisel cisimleşmesiydi
Kant’a göre, bir eylem sadece ödev veya yükümlülük duygusuyla yapıldığı zaman, onun gerçek bir ahlâkî değeri olabilir
özgeci bir tarzda ve güya başkalan düşünülerek gerçekleştirilmiş olan eylemler, gerçekte bilinçli olarak ortaya konmuş olan egoist davranışlardan başka bir şey değildirler. Söz gelimi, yoksullara yardım etme eylemi, ger çekte egoist bir davranış olup, yardım eden kişinin çıkarı dikkate alınarak, onun vicdanını rahatlatmak, başkalarının gözünde prestijini yükseltmek amacıyla, vs., yapılmıştır.
Aydınlanma Etiği
Aydınlanma sosyal alanda, genel bilimciliğine ve ilerlemeciliğine koşut
olarak, bilimin doğada varlığım saptadığı düzeni sosyal hayata da genellemiş, ve etikte de buna bağlı olarak öncelikle birey ile bireylerden oluşan
toplum, bireyin öz-çıkarı ile genelin mutluluğu arasında bir ahenk bulunduğunu varsaym ıştır. 250 İnsan doğası söz konusu olduğunda, Aydınlanma
düşünürleri arasmda iyimserler, zaman zaman insanın doğası itibariyle iyi
olduğunu, ve dığerkamlığın mutluluğa götürecek en sağlam yol olduğunu
öne sürerlerken; bazen de insanda, biri diğerine ağır basacak şekilde iyi ve
kötünün, erdem ile mutluluğun bir karışımının bulunduğu söylenmiştir
Bununla birlikte, Aydınlanmada bu bakımdan daha ağır basan ve kendisine
daha sık rastlanan görüş “aydınlanmış çıkar” düşüncesine, yani kişinin kendi
doğrudan öz-çıkartndaıı genelin iyiliği adına vazgeçmesini™, ona toplum
içinde kendini tam olarak gerçekleştirme imkânı vererek son tahlilde daha
büyük bir mutluluk sağlayacağı tezine dayanan görüştür.