Felsefe Sözlüğü
Orhan HançerlioğluFelsefe Sözlüğü Posts
You can find Felsefe Sözlüğü books, Felsefe Sözlüğü quotes and quotes, Felsefe Sözlüğü authors, Felsefe Sözlüğü reviews and reviews on 1000Kitap.
Ağaçlar içinde bir ağaç, kediler içinde bir kedi olsaydık sorun çözülmüş olurdu. Çünkü o zaman biz de susan evrenin susan evrenin susan bir parçası sayılırdık. Oysa bizim sesimiz var. Bilinçli aklımız bize bu oyunu oynayan, insanlığımız bizi evrenin karşısına çıkaran. Bu ayaklanışımız, boş bir gururun ürünü değildir.
Sayfa 360
İçkin
İÇKİN. (Os. Mündemiç, İndimâcî, Dâhilî, Bâtınî, Asli, Tabiî; Fr., Al., İng. Immanent, It. Immanente) Varlığın içinde bulunan... Aşkın teriminin karşıtıdır. Herhangi bir varlığın yapısına karışmış olanı dilegetirir. Örneğin kamutanrıcılığa göre tanrı doğada içkin, tanrıcılığa göreyse tanrı doğayı aşkındır. Bir anlamda da kendinde kalanı ve başkasına geçmeyeni dilegetirir. Örneğin gürelciliğe göre güç özdekte içkindir, mekanikçiliğe gö- reyse geçişlidir ve bir varlıktan ötekine geçer. Metafizikte, bu anlamda, geçişli neden (Os. Müteaddi sebep, Fr. Cause transitive) karşılğında içkin neden (Os. Lâzım neden, Fr. Cause immanent) deyimi kullanılır. İçkin terimi gerçekte idealizmin ve idealist anlayışın ürünüdür. Ereğin, sebebin içinde var- bulunması dolayısıyle Aristoteles'ten gelir. İl- kin Aristoteles çevirileri nedeniyle ortaçağ skolâstiğinde kullanılmştır. (İçinde anlamını dilegetiren Lâ. in deyimiyle kalmak anlamını dilegetiren Lâ. manere deyiminden yapılmıştır).
Nicelikten Niteliğe Geçiş
(...)
Niceliksel değişmelerle niteliksel değişmeler de birbirlerine sıkıca bağımlıdırlar, nicelik değişmeleri nitelik değişmelerini doğurduğu gibi nitelik değişmeler de nicelik değişmeleri doğuruyor. Örneğin: yeni bir makina (nitelik) üretimi artırır(nicelik) üretimin artması (nicelik) daha gelişmiş bir makinayı (nitelik) gerektirir, daha gelişmiş bir makina da (nitelik) üretimi daha çok artırır (nicelik) vb...
“Dünyayı anlamak yetmez, onu değiştirmek gerekir.” Karl Marx
"Platon'a göre doğruyu bulma yolunda düşünsel bir etkinlik, Aristoteles'e göre ilk nedenlerin bilimi, Aziz aLAugustinus'a göre tanrıyı bilmek, Aquinas'a göre tanrının tanınması, Giordano Bruno'ya göre doğayı bilmek, Francis Bacon'a göre bilimsel veriler üzerine düşünmek, Thomas Hobbes'a göre doğruyu düşünmek, Leibniz'e göre gerçekte doğru olanı anlatmak, John Locke'a göre düşünceleri gerçek aleme açmak, David Hume'a göre insan zihninin mahiyetini incelemek, İmmanuel Kant'a göre bilginin nasıl mümkün olabileceğini öğrenmek, Johann Gottlieb Fichte'ye göre varlığın hiçbir şey olmadığını ve benin bilgisine ulaşmak, Hegel'e göre düşüncenin kendi karşıtlarıyla çelişerek ilerlemesinin bilimi, Auguste Comte'a göre bütün bilimleri birleştiren bilim, Karl Jaspers'e göre ölmesini öğrenmektir."
