Galata Bankerlerinin ortaya çıkışı ve Osmanlı ekonomisinde yer alışları
Galata Bankerleri veya Galata Sarrafları diye anılan kişiler ve bunların 19. asrın ikinci yarısından sonra kurdukları bankerlik işletmeleri, Osmanlı mali tarihi yanında, özellikle, Türk-İslam tebanın her katının ekonomik hayatını, hatta günlük yaşam koşullarını etkilemede büyük rol oynamışlardır. Bu bankerlerin tarihimizde oynadıkları önemli role rağmen bugün bunlar hakkında sentezleştirilmiş bilgiye sahip değiliz. Osmanlı tarihçilerinden Cevdet Paşa ve Lütfi Efendi yaşadıkları zamanın tarihini kaleme alırken, zorunlu gördükleri hallerde ancak bunların bir kaçının adını vermekle birlikte, işlemleri ve çevrelerine etkilerini her nedense konu etmemişlerdir. Nitekim Cevdet Paşa aşağıda göreceğimiz gibi, Maruzat'ında 19. asrın ikinci yarısında itibaren dış istikrazlar ve tüketim toplumuna geçişi veciz bir şekilde kaleme alırken Galata Bankerlerinin saray, vükela, esnaf ve halk ile olan ilişkilerini olağan bir olay olarak yazıp geçmektedir. Buna karşılık Osmanlı İmaparatorluğunun mali ve iktisadi tarihini yazan Batılı yazar ve araştırmacılar her konuda kendi açılarından bir sentez oluşturmak amacında oldukları için, konuyu bugünkü anlayış ve değerlendirmeler açısından pek az ilginç kılmaktan öteye gidememişlerdir...
