Gelenekten Modernliğe Osmanlı
Bedri GencerGelenekten Modernliğe Osmanlı Gönderileri
Gelenekten Modernliğe Osmanlı kitaplarını, Gelenekten Modernliğe Osmanlı sözleri ve alıntılarını, Gelenekten Modernliğe Osmanlı yazarlarını, Gelenekten Modernliğe Osmanlı yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.eee buna ne diyeceksin şimdi?
Türkler İslam'ın birçok unsurlarını doğrudan doğruya Araplar'dan değil, Acemler vasıtasıyla aldılar. İslam medeniyeti Türkler'e, İran kültürünün merkezi olan Horasan yolu ile Mâverâünnehir'den geçerek geliyordu.
Sayfa 73 - ketebe, birinci baskı, kasım 2019, topkapı
Osmanlı Devleti, Rusya'dan, Karadeniz filosu dışında otuz bin kişilik kara ordusuyla İstanbul'u korumasını istedi. Bunun üzerine Rus donanmasının İstanbul'a gelmesi, Fransa ve İngiltere'yi telaşa düşürdü ve Mısır meselesini bir anda Avrupa meselesi haline getirdi.
Sayfa 164 - ketebe, birinci baskı, kasım 2019, topkapı
böyle bir çözümleme ne gördüm ne duydum, inanılmaz!
Kanûnî devrinde zirveye çıkışla birlikte iniş süreci de başlamıştı. Böylece devran dönünce Osmanlı şiirinin aşk=kemal arayışı da hikmet=bekâ arayışına döndü. Aşk kemal, hikmet ise noksanın sorgulanması, inhitatın sebeplerini bulma arayışını ifade eder. Mesela gönlüne göre bir eşle evlenen biri, evlilikte aradığı aşkı bulur, mutsuz bir evlilik yapan ise hikmete kayar, mutsuzluk sorgulamasına, mikro (evlilikte) ve makro (kâinatta) mutsuzluk sebeplerini araştırmaya yönelir. "Platonik aşk" tabirinin de belirttiği üzere, aşk idealle buluşmak, hikmet ise realiteyle yüzleşmek demektir. Osmanlı şiirinde aşk temasından hikmet temasına geçiş, Bağdatlı Rûhî (?-1605) ve Yusuf Nâbî (1642-1712) ile belirginleşmiş, Ziya Paşa (1829-1880) ile zirveye çıkmıştır. Osmanlı inhitatını gösteren şiirdeki hikmetin temsilcisi Yusuf Nâbî (1642-1712), ilimdeki hikmetin temsilcisi İbn Haldûn'dan mülhem Mustafa Na'îmâ'nın (1655-1716) karşılığı idi.
Sayfa 150 - ketebe, birinci baskı, kasım 2019, topkapı
Selim'in ölümü üzerine Papa X. Leon tarafından Roma'da ayinler, kutsal geçit alayları düzenlenmiş, Papa'nın kendisi bunun hatırına yalınayak dolaşmıştı.
Sayfa 149 - ketebe, birinci baskı, kasım 2019, topkapı
Batılı yazarlar, bir taraftan korkunç, büyük Türk'ü tasvir, diğer taraftan da Osmanlı korkusunu, büyüklüğünü tahlil ettiler. Avrupalı aydınlar için Türk-Osmanlı korkusu askerî gücünden, Türk-Osmanlı büyüklüğü ise adaleti sağlayan siyasî düzeninden kaynaklanır.
Sayfa 145 - ketebe, birinci baskı, kasım 2019, topkapı
Cermenler, komşuları Slavları köle yaptığı için bizzat slav kelimesi, slave (köle) kelimesinden gelir. Ruslar'ın acıklı ırsî kölelik ruhu, Rus köylülerinin atasözlerine bile yansımıştır: "Canımız Allah'ın, bedenimiz Çar'ın, geri kalanımız ise Mevlâmızındır".
Sayfa 139 - ketebe, birinci baskı, kasım 2019, topkapı
Kozmografya dahileri
Coğrafya, görünen dünyanın, kozmografya ise tamamen görünmeyen kâitanın bilgisini konu alır. O yüzden Kepler, "Kozmografik Sır" başlığının ifade ettiği gibi eserinde "herhangi bir filozofun eserinde hiç okumadığı türden" -tamamen görünmeyen- kâinatın bilgisini verdi, gezegenlerin güneşe olan uzaklıklarını ortaya koydu. Bu bağlamda, Molla Halil Siirdî'nin, üstadı Erzurumlu İbrahim Hakkı hakkında, "Semadaki yıldızların hareketlerini benim Siirt sokaklarını bildiğimden daha iyi bilir" sözü hatırlanabilir.
Sayfa 133 - ketebe, birinci baskı, kasım 2019, topkapı
Henry Blout'un henüz 1635 yılında, Türkler'in "yegâne modern halk" olduğu şeklindeki tesbiti dünya çapında öneme sahiptir. Zira Edward Whalley'in özetlediği bu tesbit, Osmanlı nizamının dikkatli bir müşahedesine dayanır.
Sayfa 119 - ketebe, birinci baskı, kasım 2019, topkapı
İnsanın bu dünyadaki mihneti, hemcinsinden gördüğü zulümdür. Zulmü tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmadığından, insan ona kendince açıklamalar getirerek tahammül eder.
Sayfa 116 - ketebe, birinci baskı, kasım 2019, topkapı
İbn Teymiyye, İslâm âleminin uğradığı Moğol belasını Müslüman hükümdarlar ve ülkelerin kapıldıkları acem taklitçiliğinin ilahî cezası olarak görür.
Sayfa 113 - ketebe, birinci baskı, kasım 2019, topkapı
M.Ö. 2800 yıllarına ait Asurlular'dan kalan bir kil tablette zaman şöyle tasvir ediliyordu: "Bu son günlerde yeryüzü fesada uğradı. Dünyanın sonunun çok yaklaştığını gösteren alametler belirdi. Rüşvet ve tefessüh her yeri sardı. Çocukların ebeveynlerini dinlediği yok. Herkes bir kitap yazma derdinde. Dünyanın sonunun yaklaştığı aşikâr."
Sayfa 110 - ketebe, birinci baskı, kasım 2019, topkapı
Her çağ, kendine has bilgi türünü üretir.
Sayfa 102 - ketebe, birinci baskı, kasım 2019, topkapı
Nizâm-ı âlem için oğlunu feda etmekten çekinmeyen Kanûnî Sultan Süleyman'ın davranışını, o sıralarda Osmanlı Türkiyesi'nde bulunan Avusturya elçisi Ogier Ghiselin de Busbecq (1522-1592) şöyle değerlendirir: "Müslümanlar, Osmanlı hanedanının varlığı ile ayaktadırlar. Hanedan yıkılırsa din de mahv olur. Bu bakımdan din ve devletin selâmeti için hanedanın bekâsı evlâddan daha mühimdir."
Sayfa 77 - ketebe, birinci baskı, kasım 2019, topkapı
"Şeriat-tarikat-marifet-hakikat" olarak ayrılan dinin dört kapısı, alternatif değil, içiçe, birbirine açılan kapılardır.
Sayfa 67 - ketebe, birinci baskı, kasım 2019, topkapı