Şüphesiz Ramazan ayı, diğer ümmetlere üstün tutulan ve kıyamete kadar kalacak olan bu seçkin ümmetin ayıdır. Yüce Allah, bu ay için özel olarak peygamberlerin sonuncusunu gönderdi. Müslümanlar bu ayda çokça hayır işlemek ve taatte bulunmak için yarışırlar. Bu ayda hadis dersleri yaparlar, vaaz ve nasihatleri dinlerler. Dolayısıyla birçok ilim ehli ve davetçi, camilerde cemaatlere okunmak üzere Ramazan'a ait dersler tahsis eder. Bu derslerin bazıları kısa, bazıları da uzun olarak hazırlanmıştır. Bu derslerin bir kısmı vaaz, nasihat ve kalbi inceltici öğütler şeklindedir. Bazıları meseleler ve ahkâmla ilgilidir. Bazıları terbiye edici, eğitici ve yönlendirici konuları işlemiştir. Bazıları Kitap ve sünnetteki delilleri peş peşe sıralamıştır. Bazıları da yukarıda değindiğimiz konulardan daha kısa tutulmuştur. Ben de oruç, itikâf, teravih ve Kadir gecesiyle ilgili bütün hadisleri toplayıp bu hadislerin bazı faydalarını, hükümlerini çıkarmaya ve bunları özetlemeye çalıştım. Bu sayede davetçilerin ve cami imamlarının ellerinin altında bulundurabilecekleri oruçla, Ramazan'la ve bunlar hakkındaki meselelerle ilgili hazır bir kaynak olsun istedim.
Bu telifi yaparken takip ettiğim metot şudur:
1. Her derste Kitap ve sünnetin asıl metinlerini zikrettim. İşlediğim konuyla ilgili âyet varsa önce konunun başına onu koydum sonra da derecelerine göre hadisleri sıraladım.
2. işlediğim konularla ilgili hadislerin tamamını almadım. Ancak ittifak edilenlerle birlikte uygun gördüklerimi aldım.
3. Hadislerin kısaca tahricini yaptım. Böylece okuyucuya (ve dinleyiciye) o hadisi kimin rivayet ettiğini ve kaynağını vermiş oldum. Bunların hepsini dipnotta kaydettim.
4. Delil olacak hadisleri seçerken, sadece delil olmaya uygun olan sahih ve hasen hadisleri aldım. Zayıf hadisleri almadım. İhtilaf edilen hadisler noktasında ise doğru olanlarını seçmeye gayret ettim. Bunların arasından almış olduğum hadislerin sayısı pek azdır.
5. Hadisleri delil olarak sıralarken önce muttefekun aleyh hadisleri, sonra Buhârî'nin, sonra Müslim'in, daha sonra da dört Sünen'in rivayetlerini naklettim. Aynı zamanda sıralamayı bozmayı gerektiren bir ihtiyaç olmadıkça bu sırayı takip etmeye çalıştım. Bundan sonra da önce merfu, sonra mevkuf hadisleri, daha sonra da selef-i sâlihînin sözlerini naklettim.
6. Hadisleri sıraladıktan sonra hadislerden birtakım fıkhı hüküm ve faydalar çıkarıp sıraladım. Bu hükümlerin ve faydaların çoğunu hadis şerhlerinden, fetva kitaplarından ve diğer kitaplardan aldım. Bununla birlikte ihtilaflara girmeden tercihli gördüklerimi aldım.
7. Bu kitapta, fıkhî hükümler ve faydalar; eğitici, terbiye edici dersler ve âlimlerin hadislerden çıkarmış oldukları güzel tespitler de vardır. Dolayısıyla bu dersler sadece oruçla ilgili bilgilerden ve hükümlerden ibaret değildir. Bunların, kişinin yalnız başına kaldığında, ailesiyle birlikte olduğunda ve Müslümanlarla genel olarak beraber olduğunda işine yarayacak, kısaca herkese ulaşacak faydaları vardır. Oruç konusunda yazanların çoğu, dersleri; kalbi incelten öğütleri, âdâb gibi çeşitli konuları işler. Ramazan'la ilgili konuları içeren bu dersler, -hadislerin çoğunda yer alan kalpleri incelten öğütlerin ve nefisleri terbiyeye herhangi bir halel getirmeden önemli hükümlerin zikredilmesiyle birlikte- sahih akaidi sabitleştirmektedir.
8. Hadislerin ve eserlerin metinlerini, rahat ve yanlışsız okunması, ezberlenmesi için harekeledim.
Bu kitabı okuyup inceleyecek muhterem okuyuculardan talebim, herhangi bir önerileri, görüşleri, iletmek istedikleri notları ve eserde düzeltmek istedikleri hususları umuma fayda sağlamak için bizlere ulaştırmalarıdır. Bu konudaki katkılarından dolayı ve bizimle iyilik ve takva üzere yardımlaştıkları için hepsine teşekkür ederim. Nimeti sayesinde iyiliklerin tamama erdiği Allah'a hamd olsun.
İbrahim b. Muhammed el-Hukeyl
