'Hinduizm,' onu tanımlama ve nitelendirme arzumuzu başarısız kılar. Hem Hindu ve Hindu olmayan pek çok birey ve grupların bütünsel imgelerinden ortaya çıkan modern dünyanın canlı hir fenomeni, hem de pek çok parçanın -gelenekler. söylenceler, kurumlar, ayinler ve düşünceler- pek çok hinduizmin toplamıdır.
Hinduların ve Hindu olmayanların imgelemlerini aynı biçimde büyüleyebilecek güç ve çeşitliliğe ve bir dinin ne olduğu hakkındaki bütün önyargılı düşüncelere karşı
koyabilecek yetkinliğe sahiptir.
Çağdaş zamanlardan önce de inek, pek çok düşünceyle bağdaştırılırdı: ahimsa veya zararsız; safık ve arınma; ve yalnızca kendi buzağısını değil herkesi besleyip büyüten ve bakan anne olma durumu. Vedik dönemde bazen kurban olarak sunulurdu ancak daha sonrasında onu yemek suç durumuna geldi.
Ne Moğollar ne de İngilizler gerçekten kendi dinlerini Hintlilere dayatmadıysalar da, genelde her ikisi de Hindu inanç ve uygulamalarına kuşkuyla bakmışlar ve kendi dinlerini üstün görmüşlerdir. Bu konuda istisnalar da vardır: onaltıncı yüzyıl Moğol imparatoru Akbar başka dinlere olan aşırı ilgisi ve hoşgörüsüyle bilinir.
Senin için yaşarım, ey Allah-Rama.
Kuluna merhamet göster tanrım.
. . . Ve tanrıları sadece camilerde yaşıyorsa
Camilerin dışındaki dünya kimindir?
Ram tasvirlerde ve hac yerlerinde oturabilir mi?
Bu yerlerin hiçbirinde görülmemiştir.
Doğu Hari'nin meskenidir;
Allah'ın yeri ise batıda.
Ancak Rama ve Rahim, ikisi de yüreğimde yaşarlar
Ve onların aranacağı yer yalnızca orasıdır.
Dünyadaki kadın ve erkekler kadar çok:
hepsi senin biçimlerindir.
Allah-Rama'nın küçük çocuğu, Kabir
Gurusu ve piri olarak bu tek olanı bilir.
Bir arayıcı, bilge Yajnavalkya'ya kaç tane Tanrı olduğunu sorar:
'üç ve üçyüz ve üç ve üçbin'
'Evet, elbette' dedi. 'Fakat Yajnavalkya, gerçekte kaç tane Tanrı var?'
'otuzüç'
'Evet, elbette' dedi. 'Fakat Yajnavalkya, gerçekte kaç tane Tanrı var?'
'altı'
'Evet, elbette' dedi. 'Fakat Yajnavalkya, gerçekte kaç tane Tanrı var?'
'üç'
'Evet, elbette' dedi. 'Fakat Yajnavalkya, gerçekte kaç tane Tanrı var?'
'iki'
'Evet, elbette' dedi. 'Fakat Yajnavalkya, gerçekte kaç tane Tanrı var?'
'bir buçuk'
'Evet, elbette' dedi. 'Fakat Yajnavalkya, gerçekte kaç tane Tanrı var?'
'bir'
Vedantinler Tanrı'nın beş biçimde bulunduğunu öğrettiler; (i) akıl yürütme yoluyla bulunamayan ve anlaşılamayan üstün biçim olarak; (ii) yeryüzüne inmiş hallerinde (avatara); (iii) her
bireyin kalbinde veya öz varlığında olarak; (iv) evrenin iç denetçisi olarak; (v) kutsanmış ikona içindeki ilahi varlık (murti) olarak. Tanrı aşkın ve üstündür fakat aynı zamanda evrenin her noktasında vardır ve ulaşılabilirdir. Ramayana'da Rama'yla ve Bhagavad-gita'da Krişna'yla gördüğümüz bağışlayıcı Tanrı, ihtiyaç duyulan zamanlarda insanlığa yardım etmek için avatara olarak yeryüzüne inebilir.
Tarihsel gerçekler fazlaca tartışılmalıdır ancak yaygın dinsel imgelemler gerçek kanıtlara
göre değil, etkin öyküler ve bu öykülerin ortaya çıkardığı duygulara göre gelişir.
İnsan ne belli bir ödülü arzulamalı ne de
büyük eylemlerin gerçekleştiricisi olarak gurur içinde olmalıdır. Tanrı'ya adak olarak, eylem ve eylemin meyvelerini sunarak öz varlığı içinde tatmin olmalıdır. lşte karma yoga disiplinidir.
Bilinç veya varlıkta çokluk yoktur. Kurtuluş ancak cehaleti yok ederek, ölümsüz olanla ölümsüz gibi görüneni ayırt ederek ve
Brahmanla birlikte öz varlığın kimliği hakkında bilgi edinilerek gerçekleştirilebilir.