Hukukun Ahlaki Boyutu Gönderileri
Hukukun Ahlaki Boyutu kitaplarını, Hukukun Ahlaki Boyutu sözleri ve alıntılarını, Hukukun Ahlaki Boyutu yazarlarını, Hukukun Ahlaki Boyutu yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Charles Taylor'ın da isabetle belirttiği gibi, “olgu/ değer ayrımı çağımızda (20.yüzyıl) baskın bir tema” hâline gelmiştir ve “yeni bir özgürlük ve onur anlayışı ve değerlendirmesine” dayanak teşkil etmiştir.”? Aydınlanma projesinin önemli bir köşe taşını temsil eden ve Kant'ın otonomi kavramında güçlü bir şekilde ifade edilen” özgürlük, artık Tanrı'nın kadiri mutlaklığı ve dilediğini seçebilme kudretinin yerine, insanın kendi doğal akıl yürütme güçlerini ifade eder hâle gelmiştir. İnsan aklı, hâlihazırda dünyanın nesneleştirilmesi ve öncelikle araçsal olan kendi isteklerine boyun eğdirilmesi projesinde yegâne hakem hâline gelir.
Yegâne hükümran olarak Tanrı'ya inanmak demek, Izutsu'nun yerinde tespitiyle, o anda “davranışla ilgili bütün bir pratik kodu”1!6 kabul etmek demektir. Bu ilişkinin doğrudanlığı, yine iddia ediyorum ki, ister Hume'un psikolojisi, ister Kant'ın kategorik önermesi isterse Schopenhauer'ın irade ve şefkati olsun, psikolojik ve epistemolojik açıdan Aydınlanma'daki bütün metafizik ahlak temellerinden üstündür.
Ahlaki kozmolojinin yönetimine yansıdığı şekliyle Tanrı'nın gücünün sınırsızlığı; ahlak kurucu modern devlet, ideoloji ve “saf” akıl gibi yapay güçlerin karşısında durmuş ve bugün hâlâ durmaya devam eden bir ahlak hukuku için kaynak teşkil etmektedir. En azından şu önermenin doğruluğunu göstermeye bile gerek yoktur: Yeni Müslüman inanan için, tek Tanrı'ya inanmak ve iman etmek (/aith ve belief, her ikisi de iman kelimesine dâhildir), otomatik olarak belli bir davranış biçimini içeren güçlü bir psikolojik zemin olmuştur.
Modern öncesi İslâmi söylem ve pratikte, Kur'an'ınki de dâhil olmak üzere, hukuki olanla ahlaki olan, ikili kategoriler olarak kabul edilmiyordu. Bu yüzden, Kur'an'ın, Peygamber onu ilk almaya başladığı andan itibaren oynamaya başladığı “hukuki” rolü takdir edebilmek için, neyin hukuki ve neyin ahlaki olduğuna dair ayrımla ilgili çizgilerden ve sınırlardan kendimizi kurtarmamız gerekir. Sınırlar bugünkü modern dünyamızda çizmeye giriştiğimiz şekillerin hiçbiri ile mevcut değildi.