"Son yıllarımda hürriyet fikri demir çubuk gibi beynime saplandı. Bütün öbür düşünceler o mihver etrafında döndüler. "Hasan Ali Yücel "Hürriyete Doğru" (1954) kitabına söyle başlıyor. Bu özgürlüğe özlem durduk yerde mi? 27 Aralık 1938'de başlayan Milli Eğitim Bakanlığı görevinin soluk kesen çalışma hızı onu yazma zevkinden, gazetelerdeki köşesinden uzak bıraktı. İkinci Dünya Savaşı sonuçlandığında, hesapsız kitapsız girişilen çok partili hayatın getirdiği olumsuzluklar belirginleşmeye başlayınca Yücel, yaptığını bilmezlerin işgörülmezleşen ortamından uzak kalmak gereğini duyar. 6 Ağustos 1946 Bakanlık görevini bırakır. (Bu tarih ülkemizde karşı devrim sürecinin başlangıcını da vurguluyor.)Köşesine dönmeyi, kalemine yazılarına kavuşmayı düşünürken saldırılar başladı. Saldırganların sözcüsü Kenan Öner'e Yücel'in açtığı dava bir "İlericilik-Gericilik" davasına dönüştü. İleri kanadın en üst safındaki Yücel ve eserleri boy hedefi olmalıydı. Dünya Edebiyatından çeviriler okutulmamalı, dahası yıkılmamalı, Köy Enstitüleri kapatılmalı; Yücel ile başladığı gibi Yücel ile son bulmalı, kurucusu Yücel susturulmalıydı. Temel Taşlarını kıpırdattıklarında altından hep o çıkıyordu. Oysa 1950 seçimlerine kadar taş taş üstünde bırakmama çabasındaydılar. Dava devam ededursun gazetelerden gelen önerileri, "Yazılarımın siyasetle ilgisi olsun olmasın Türlü mana verirler" diye geri çeviriyordu. Hürriyet ihtiyacının ruhuna çektirdiği acılar ona hürriyete hasretin şiirlerini yazdırdı. Divan-ı Ali, Fuzuli dilinde bu iç dökmelerle oluştu. 1949 yılı son haftası davayı kazandı.(Yargıtay'ın davaya son veren tasdik kararı 22 Aralık1949) 21 Ocak 1950 "Pierre Loti ve Süleyman Nazif" yazısı ile "Ulus" gazetesinde yazı yazmaya başladı. Arada sırada Cumhuriyet'e de yazıyordu. Bu yıl tamamlanmadan CHP'nin üst kademelerinde verilen "Yücel'in yazılarının konmaması ya da başka bir isimle konması" kararı Ulus Yazı İşleri Müdürü Münir Berik tarafından Ulus meydanında ayaküstü bildirir: Yücel kararı öğrenir öğrenmez partiye gider istifasını yazar bırakır. " Partinizin gazetesi Ulus'ta yazı yazmamaklığım ve imzamın görülmemesi tebliğini Münir Berik'ten öğrendim. İçinde fikir söylemem imkânından mahrum edildiğim bir siyasi teşekkülde yerim olmayacağı pek tabi olduğundan Parti'den ayrılmaya mecbur oluşumu, siyasi hayattan çekileceğimi saygılarımla arz ederim." Hasan Ali Yücel
