İnka Mitleri
Gary UrtonÖne Çıkan İnka Mitleri Gönderileri
Öne Çıkan İnka Mitleri kitaplarını, öne çıkan İnka Mitleri sözleri ve alıntılarını, öne çıkan İnka Mitleri yazarlarını, öne çıkan İnka Mitleri yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
İnkaların selefi olarak bilinen en eski uygarlıklardan biri Chavin uygarlığıdır.
Söz gelimi bir And yerlisi,kendisini İspanyollara kabul ettirebilmek ve onlardan saygı ya da ilgi görebilmek sahte bir soyağacı ya da aile tarihi oluşturabiliyordu.
İnka Mitlerinde Yaşanan Olayların Tarihsel Gerçekliği Nasıl Anlaşılır?
Sömürgecilik döneminin başlangıcından itibaren,İnka mitlerinde anlatılan belli başlı olayların olası tarihsel anlamlarını yorumlamaya izin verecek tarihsel bir çerçeve oluşturmaya çalışılmış ve bu amaçla,kesin tarihlerden oluşan bir çeşit şema geliştirmeye yönelik çok sayıda girişimde bulunulmuştur.Bu girişimler,İnka köken mitlerinde anlatılan olaylar ile Kitabı Mukaddes'te anlatılan 'tarih' arasında bağlar kurmaktan (büyük tufan ve İsa'nın havarilere görünmesi gibi),İspanyolların bölgeye gelişinden önce Andlar'da hüküm sürmüş olan İnka imparatorlarının tahta çıkış sıralarını ve tarihlerini saptamaya çalışmak gibi aslında Batı kaynaklı bir tür çizgisel mantığı bu mitlere uygulamaya çalışan,çağın ruhuna uygun birtakım teşebbüslere kadar uzanmaktadır.Sağlam temellere dayanmayan bu tür zaman dizinleri -en genel yönleri açısından bile- nesnel ve bilimsel arkeoloji bilimi ve onun kullandığı radyokarbon ya da bir başka tarihlendirme yöntemiyle incelenecek olursa,İspanyolların gelişinden önce bölgede yaşanmış olan olaylara güvenilir tarihler atfetmek ve İnka mitlerinde karşımıza çıkan kimi ögelerin tarihsel gerçekliği olup olmadığını değerlendirmemize izin verecek bir tarihsel çerçeve oluşturmak mümkün olabilir.
Asa Tutan Heykellere İnkalarda Rastlanmasının Sebebi
Asa tutan tanrıların Chavin halkları açısından taşıdıkları önemi ve anlamı tam olarak bilemiyoruz.Ancak,bu tasvirlerin Chavin uygarlığının geriye bıraktığı mimari eserlerde ve bugün Peru sınırları içinde kalan bölgelerde gün ışığına çıkarılmış olan taşınabilir sanat eserlerinde karşımıza sık ve yaygın şekilde çıkıyor olması,bu simanın Chavin halklarınca son derece önemli sayılan bir doğaüstü kuvveti veya bir çeşit yaratıcı tanrıyı temsil ettiği iddiasını güçlendirmektedir.Bölgeye özgü bu asa tutan tanrı imgesinin sanat eserlerinde karşımıza çıkan tasvirlerinin Chavin uygarlığı döneminden İnkalar döneminin sonuna dek neredeyse hiç değişmemiş olması da bu iddiayı doğrular niteliktedir.
Titicaca Gölü'nde yaratılmış olan atalar, yeraltı geçitlerinden geçerek gittikleri Pacaritambo'daki Tambo Toco mağarasından yeryüzüne çıkmışlardı, dolayısıyla orası İnkaların köken yeri sayılıyordu.Bu mağara,Ayar Cachi'nin diri diri gömüldüğüne inanılan yer olduğu için,İnkalar döneminde önemli bir huaca ve hac merkezi olarak da görülüyordu(bu yerleşim yerinin kalıntıları bugün Mauqallaqta,yani 'eski şehir' adıyla bilinmektedir). İnkaların ataları Tambo Toco mağarasından yeryüzüne çıkıp Cuzco vadisine gittiklerinde şehrin hakimiyetini ele geçirerek Alcaviçça'nın egemenliğine son vermişler ve böylece, başkentte yaşayan soylu İnkalar ile imparatorluk genelinde yaşayan diğer halklar,yani yabancı istilacılar ile yerliler arasında o günden sonra kurulacak olan hiyerarşik ve siyasi ilişkilerin temellerini atmışlardı.
İnka Devleti'nin Kuruluşundaki Hile / Manco Capac'ın Zekası
Manco Capac bu amaçla önce büyük bir çift altın levha imal etmiş veya ettirmiş. Sonra bunlardan birini göğsüne diğerini sırtına asıp Cuzco vadisini yukarıdan gören Huanacauri tepesine tırmanmış, şafak söktüğünde,Manco Capac'ın üzerindeki altın levhalardan vadiye yansıyan güneş ışıkları,onun göz alıcı ve heybetli bir tanrı gibi görünmesini sağlamış. Yerliler bu göz kamaştırıcı,ilahî görüntü karşısında dehşete kapılmışlar ve Huanacauri'nin zirvesinden vadiye inişini korkuyla karışık bir hayranlık içerisinde izledikleri Manco'ya Cuzco kentinin yönetimini hiçbir direniş göstermeden teslim etmişler.
İnkalar da dahil olmak üzere And Dağları'nda yaşayan bütün halklar, Titicaca Gölü'nü ve Tiahuanaco arkeolojik sit alanını evrenin, güneşin, ayın, yıldızların ve insanların atalarının ilk kez yaratıldığı yer olarak görmüşlerdir.
Sayfa 53 - Phoenix Yayınları
Andlar'da İnkalar hakkında bugün yaygın olarak anlatılan mitlerin birçoğu, İnkaların bir gün geri dönüp bölgeye yeniden hakim olacaklarını vaat eden binyılcı bir anlayışı yansıtmaktadır.
Sayfa 120 - Phoenix Yayınları
