Sözler ve Alıntılar
Zenginler savaş çıkarır, yoksullar ise ölürler
İslamda din ve devlet arasındaki ayrım yapılamadığından, sisteme muhalif herhangi bir hareketin örgütlenmesi fırka/mezhep biçiminde; söylemleri ise teolojik/ mistik olarak kendini gösterir.
Zaman zaman 'yarin dudağı da ortak' kuralı uygulanıyor
lhvan-ı Safa, yine burçlar ve gezegenlerin hareketliliğine dayanarak,
belli mevsimlerdeki siyasal-toplumsal olayların tahlilini
yapmış; neyin ne zaman olması gerektiği konusunda kadrolarına
ve halka işaret vermiştir.
Risaleler’deki metne bakalım:
“Ey kardeş!
Natık İnsanlar ile Faal Ruhlar yıldızlarının
kendilerine ilham verdikleri faaliyet ve davranışlarda bulunurlar.
Bizim için en faziletü gün ve en değerli bayram, Kaim’in (Gizli
İmam) ortaya çıkıp huruç eylemesi/başkaldırmasıdır. Bu da,
Güneş’in Koç burcuna girdiği İlkbahar mevsimine rastlar. Nimet,
bereket, verimlilik ve rahmet dört bir yanı kaplar. Her tarafta yayılmışız.
Tüm kardeşlerimiz ve herkes için, sevinçli bir gündür bu."
Yeni Eflatuncular arasında geliştirilmiş fakat İslamileştirilmiş;
bu arada Zerdüştilik ve Manilikten çok şey almış bu hareketin,
sadece felsefeyle yetinmeyip; aynı zamanda o dönemin elverdiği
koşullarda doğa bilimleriyle, toplumsal olaylarla, iktidarı
devirmek isteyen siyasal örgütlenmelerle, Şeriatçı Abbasi sistemine
karşı, “Fazilet toplumu”
Deyim yerindeyse, Karmati hareketi, ezilen her kesimden
yetmiş iki milletin, her renkten ve sınıftan insanın katıldığı bir
mücadeledir ve boy hedefi şu kesimlerdir: Başta Abbasi egemenleri
olmak üzere onlara sırtını dayamış büyük toprak sahipleri,
aristokrat tüccarlar, kabile şefleri, mali oligarşi, eski Sasani sömürücü
sınıfı (dihkan), Türk askerleri ile başkent Bağdat’ta manevi
(dini-ruhani) bir aristokrasi kurmuş olan Hanbeli-Maliki
mezhebi âlimleri.
Karmati hareketinin kaybolmuş cennetinde gezinti yapmaya
kalkıştığınızda; bunun basit bir gezintiden ziyade, çok zor ve zahmetli
bir yolculuk olduğunu hemen anlarsınız. Meçhule gider gibi
olursunuz ve tehlikelerle karşılaşmanız kuvvetle muhtemeldir.
Çünkü Karmatilik, Ortaçağ İslam sisteminin en istikrarsız devrinde
ortaya çıkar. Toplumsal, ekonomik ve siyasi kargaşanın ürkütücü
ortamında her türlü huzursuzluğu görmek mümkündür. Fikirsel,
dinsel, mezhepsel çekişme ve çatışmalar almış başmı yürümüştür.
Deyim yerindeyse, Karmati hareketi, ezilen her kesimden
yetmiş iki milletin, her renkten ve sınıftan insanın katıldığı bir
mücadeledir ve boy hedefi şu kesimlerdir: Başta Abbasi egemenleri
olmak üzere onlara sırtını dayamış büyük toprak sahipleri,
aristokrat tüccarlar, kabile şefleri, mali oligarşi, eski Sasani sömürücü
sınıfı (dihkan), Türk askerleri ile başkent Bağdat’ta manevi
(dini-ruhani) bir aristokrasi kurmuş olan Hanbeli-Maliki
mezhebi âlimleri.