İslam'da Bilim ve Teknik
Fuat SezginSözler ve Alıntılar
Coğrafyayla ilgili Arap-İslam çalışmaları, tercümeleri ve metin edisyonlarının çoğunu Frankfurt Üniversitesi’nde bulunan Arap-İslam Bilimleri Tarihi Enstitüsü, Islamic Geography yayın serisinde bir araya getirmiş ve 278 cilt olarak yayınlamıştır.
Sayfa 14 - 3. Cilt
Ebū Bekr er-Rāzī (doğumu yaklaşık 251/865 – ölümü 313/925) kendi döneminin en önemli tabibidir. Çok hacimli Kitāb el-Ḥāvī (Latincesi: Liber continens) isimli eseriyle ve diğer birçok eseriyle er-Rāzī tıp ve farmakoloji alanında sadece kendi kültür çevresinde etkilerde bulunmakla kalmayıp, birçok eserinin Latince ve İbranice çevirisiyle de Avrupa’da 17 yüzyıla kadar tartışmasız tıp otoritesi olarak kabul edilmiştir.
Sayfa 17 - Giriş
Aynı zamanda Fars dilinin büyük şairlerinden birisi olan ve astronomi, fizik gibi çok farklı bilimsel disiplinlerde, yüksek bir otorite olarak kabul edilen el-Ḫayyām paraleller öğretisi için kendine mahsus bir çözüm bulmuştur. O, İbn el-Heysem’in taraftarı olduğu “hareketin geometride ispatlama aracı olarak kullanılması"nı reddetmektedir. Onun bu çözümü, 18 yüzyılda İtalyan matematikçi Girolamo Saccheri ile yeniden ortaya çıkmıştır.
Sayfa 23 - Giriş
el-Ḫayyām’ın (11. yüzyıl) dikkat çektiği hususlardan birisi de, ikinci dereceden denklemlere indirgenemeyen kübik denklemlerin genel olarak dairenin özellikleri yardımıyla yani pergel ve cetvel yardımıyla çözülemeyeceğidir. Bu düşünce sonraları René Descartes (1637) tarafından dile getirilmiş fakat doğruluğu ilk olarak Pierre Laurent Wantzel (1837) tarafından ispat edilmiştir.
Sayfa 28 - Giriş
Kartografi tarihi araştırmalarında hem sözde portolan haritalarının oluşumu hem de takip eden zaman zarfında dünya haritası ve parça haritalar üzerinde görülen Asya ve Afrika tasvirleri, kapsamlı bir ilişkiler çerçevesinde ele alınmak yerine, her zaman sadece bütünden ayrılmış, tek tek problemler halinde ve Arap-İslam kültür çevresine ait matematiksel coğrafya ve kartografi bilgisinden hemen hemen tamamen habersiz olarak değerlendirilmiştir.
Sayfa 14 - 3. CiltKitabı okudu
Bu tarihi süreci biraz daha somutlaştıracak önemli ve öğretici bir örneği kağıdın tarihinde görmekteyim: Müslümanlar, kağıdı diğer kültür çevrelerinden almışlar ve devamlı surette geliştirmişler, Avrupalılara aktarmışlar ve daha sonra onlardan İthal etmek durumuna düşmüşlerdir.
Sayfa 175
Ebū ʿAlī İbn Sīnā’nın (ö. 428/1037) iki baş yapıtı, «Tıp Kanonu» (el-Ḳānūn fī eṭ-Ṭıbb) ile, felsefe ve pozitif bilimler konusunda yazdığı «Şifā» başlıklı ansiklopedik eseri (Kitāb eş-Şifāʾ), Arap-İslam kültür çevresinin en önemli bilimsel başarıları arasında hiç şüphe yok ki yer almaktadır.
Sayfa 32 - Giriş