Kitleye dahil bir birey, sırf sayısal çokluktan dolayı yenilmez bir kuvvet hissine mazhar olur; bu da onu tek başınayken ister istemez bastırmak zorunda olduğu içgüdülerine yönlendirir.
Kitleler, dün istemedikleri ve tahribatına katkıda bulundukları tanrıyı bugün de istemiyor. Nehirlerin cebren kaynak yönünde akması, ilahi ya da beşeri kudret vasıtasıyla gerçekleşmeyecek.
Kısaca, dünyaya kılavuzluk eden zekadır ama bu kılavuzluğu çok uzaktan yapar. Açıklamaya çalıştığım mekanizma etkisiyle fikirler zafer kazandıklarında, onları ortaya atan düşünürler çoktan toprak olmuşlardır.
Şurası bir gerçektir ki, tekrar edilen şey nihayet eylemlerimizin harekete yönelticilerin hazırlandığı bilinçaltının derin tabakalarına kadar iner, yerleşir.
Bununla beraber bir fikrin, münevver kimselerde bile tesir meydana getirebilmesi, bu fikrin doğruluğunun ispat edilmiş olmasından ileri gelmez. En açık bir ispatın çoğunluk üzerinde ne kadar az tesir icra ettiğini görerek de bunu anlayabiliriz.