Liberalizmden Sonra
Immanuel WallersteinLiberalizmden Sonra Gönderileri
Liberalizmden Sonra kitaplarını, Liberalizmden Sonra sözleri ve alıntılarını, Liberalizmden Sonra yazarlarını, Liberalizmden Sonra yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
"Marksizm'in kimliğinin, tamamen sınıf ve sınıf mücadelesi çözümlemesinin tanımına, anlamına ve
geçerliliğine bağlı olduğu yeterince açıktır. Bu çözümleme olmadan, Marksizm olmaz..."
Tarihimize soğukkanlı, ciddi bir gözle bakmalı ve ahalinin yarısının gerçek özgürlüğünün, diğer
yarısının gerçek özgürlüğünün yokluğu pahasına olup olmadığını sormalıyız. Gerçek bir biçimde
tanımlandığı haliyle kölelik, tarihsel yazgımız gereği aşacağımız bir çağdışılıktan ibaret miydi, yoksa
Amerikan Rüyası’nın yapısal bir temeli ve doğal bir sonucu muydu? Amerikan açmazı erdem ve
akılcılıkla üstesinden gelinecek bir tutarsızlık mı, yoksa sistemimizin bir yapı taşı mıydı?
Kısacası kötünün ve bilgisizliğin güçlerine karşı insan özgürlüğünün farazi zaferiydi. Teknolojik
ilerlemede olduğu kadar kaçınılmaz biçimde ilerlemeci bir yörüngeydi. Ancak insanlığın doğaya
karşı zaferi değildi, daha çok insanlığın kendine karşı ya da ayrıcalıklılara karşı zaferiydi. İzlediği
yol entelektüel bir keşif yolu değil, toplumsal çatışma yoluydu.
1990'DAN 2025/2050'YE kadar olan dönemde çok büyük ihtimalle, barış, istikrar ve meşruiyet
kıtlığı çekilecektir. Bunun nedeni kısmen, dünya sisteminin hegemonik gücü olan ABD'nin
zayıflamasıdır. Ancak asıl neden bir dünya sistemi olarak dünya sistemindeki krizdir.
Bir ideoloji olarak Leninizm'in Wilsonculuk'un zıttı olduğu varsayılırdı. Oysa Leninizm birçok
açıdan Wilsonculuk'un kılık değiştirmiş haliydi. Üçüncü Dünya'ya yönelik Wilson programı, Lenin
tarafından Marksist jargona uyarlanmış; anti-emperyalizm ve sosyalizmin inşası olarak ortaya
çıkmıştır. Dünya sisteminin çevre bölgelerinde siyasi süreçleri kimin kontrol edeceği konusunda
gerçek farklar vardı, fakat gerçek program Wilsoncu programla özdeş bir biçim taşıyordu: ilkin
egemenliği kuracak siyasi bir değişim (sömürgelerde ilk kez, halihazırda bağımsız olan Üçüncü
Dünya devletlerinde ise gerçek anlamda ilk kez); daha sonra, etkin bir devlet bürokrasisinin
kurulmasını, üretim süreçlerinin geliştirilmesini ("sanayileşme") ve (özellikle eğitim ve sağlıkta) bir
toplumsal altyapının oluşturulmasını içeren ekonomik değişim. Hem Wilsoncular'ın, hem de
Leninistler'in vaat ettiği sonuç, "arayı kapatmak", zengin ve yoksul ülkeler arasındaki uçurumu
ortadan kaldırmaktı.
Liberaller daima, reformcu, yasallığı savunan ve bir ölçüde özgürlükçü olan liberal devletin,
özgürlüğü garanti edebilecek tek devlet olduğunu iddia etmişlerdir. Özgürlükleri korunan nispeten
küçük grup açısından bu belki de doğrudur. Fakat maalesef bu grup her zaman, durmaksızın herkesi
içine alacak kadar genişleme yolunda ilerleme iddiasındaki bir azınlık olarak kalmıştır. Liberaller
her zaman, baskıcı olmayan bir düzeni sadece liberal bir devletin garanti edebileceğini iddia
etmişlerdir. Sağcı eleştirmenler liberal devletin, baskıcı görünmekteki çekingenliğiyle düzensizliğe
göz yumduğunu, hatta bunu teşvik ettiğini söylemişlerdir. Öte yanda, Solcu eleştirmenler ise her
zaman, yönetimdeki liberallerin başlıca kaygısının aslında düzen olduğunu ve ancak kısmen gizlenen,
son derece gerçek bir baskı uyguladıklarını dile getirmişlerdir
Liberalizm asla bir Sol doktrin olmadı; daima tipik merkezci doktrin olageldi. Liberalizmin
savunucuları ölçülü, bilge ve insancıl olduklarından emindiler.