"Aslını bilmeden ve araştırmadan, işittiği herşeyi onaylayan kimsenin normal yapıda olmadığını söyleyip; böylelerinin tedavisinin de güç olacağını sözlerine ekler."
-GAZÂLİ
Kur'an'da Allah'ın,
Ey iblis! Bizzat kudretimle yarattığıma(Adem) secde etmekten seni alıkoyan nedir. Böbürlendin mi, yoksa gururlandın mı? (Sâd 38/75)
Sözüne iblisin,
Ben ondan(Adem) daha üstünüm. Beni ateşten onu ise çamurdan yarattın. (Sâd 38/76)
Şeklinde karşılık vermesi de yanlış nedene örnek olarak gösterilir. Burada iblis, kendisinin adem'den üstün oluşunu secde etmemeye neden göstermiş, sonra da üstün oluşunu ateşten yaratılmış olmasına bağlamıştır.
Gazali, aslını bilmeden ve araştırmadan, işittiği her şeyi onaylayan kimsenin normal yapıda olmadığını söyleyip; böylelerinin tedavisinin de güç olacağını sözlerine ekler
Feci bir tren kazası ile ilgili bir duruşmada istasyon makasçısı, büyük bir gayretle fenerini salladığını etkili bir şekilde anlatır ve mahkeme heyeti makasçıyı bu olayda suçlu görmez.
Mahkemeden sonra avukatı, makasçıya çok inandırıcı bir tavır sergilediğini söyler. Makasçı, yüzünün terini silerek avukatına şöyle der:
---Karşı tarafın avukatı "salladığın fener yanıyor muydu, yanmıyor muydu?" Sorusunu soracak diye ödüm koptu!
Delilde atlanmış veya ihmal edilmiş olan şey, delili basit bir şekilde ilgilendiren bir husus değil, geçen örnekte olduğu gibi, sonucu alt üst edecek nitelikte ciddi bir şey olabilir...