Modern Dramanın Toplumsal Uyumu
Emma GoldmanSözler ve Alıntılar
Cahil kitleler, bizim toplumsal ve ekonomik adaletsizliklerimize karşı bir şiddet protestosu uygulayan insana; bir suçlu, yaşamı yıkmaktan ve kanla banyo yapmaktan hoşlanan kalpsiz bir canavar, ya da sorumsuz bir çılgın gibi bakarlar. Oysa hiçbir şey gerçekten bu denli uzak değildir. Ancak şu biliniyor ki, bu insanların kişilikleri üzerine çalışmış ya da onlarla sıcak temas kurmuş olan herkes, bu insanların; kendilerini bizim toplumsal suçlarımızın bedelini ödemek zorunda hisseden, çevrelerindeki yanlışlıklara ve adaletsizliklere karşı aşırı duyarlı kimseler olduklarını saptamıştır. Toplumsal suçluların psikolojisini tartışan en ünlü yazarlar ve şairler onlar için en büyük övgü sözcüklerini kullanmaktan kaçınmamışlardır. Hiç kimse bu yazar ve şairlerin şiddeti önereceğini, ya da şiddet eylemlerini onaylayacağını öne sürebilir mi? Elbette hayır. Onlarınkisi her şiddet eyleminin arkasında yaşamsal bir neden olduğunu bilen araştırmacı uzmanın tutumuyla benzerlik gösterir.
Eğer böyle bir fenomen yüzyıllardır toplumsal ve bireysel olarak pasiflik ruhuyla sarılmış bir ülkede gerçekleşebiliyorsa, büyük toplumsal eşitsizliklerin insan kişiliğinde yaptığı dev boyutlu, devrimcileştirici etkileri kim sorgulayabilir? Kim şu sözlerin mantığından, adaletinden kuşkulanabilir: