Modern Felsefe'nin Yükselişi Cilt 3
Anthony KennyModern Felsefe'nin Yükselişi Cilt 3 Gönderileri
Modern Felsefe'nin Yükselişi Cilt 3 kitaplarını, Modern Felsefe'nin Yükselişi Cilt 3 sözleri ve alıntılarını, Modern Felsefe'nin Yükselişi Cilt 3 yazarlarını, Modern Felsefe'nin Yükselişi Cilt 3 yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
"Gerçekten özgür irade bir kurgu ve gerçeklikle alakası olmayan bir etikettir, çünkü iyi ya da kötü bir şeyi planlamak insanın kudretini aşar."
(WA, VII. 91).
Sayfa 18Kitabı okudu
Kant tecrübenin ancak algılarımız arasında zorunlu bağlantılar bulunduğu takdirde mümkün olacağını savunur. Hume bizim ilk olarak olgular arasındaki geçici intikali algıladığımızı ve sonra da onlardan birini neden diğerini de sonuç olarak ilerleyeceğimizi düşünürken hatalıdır. Tersine, nedenler ve sonuçlar arasında ilişkileri belirleyememişsek, bir zaman serisini belirlememiz zaten mümkün değildir.
Sayfa 115
Gai neden üzerine yapılan araştırmalar boşunadır; Tanrı'ya adanmış bir bakireye benzer ve hiçbir şey ortaya koymaz' der Bacon.
Aklın kendisi herhangi bir eylem üretmekten acizdir: İstemli yapılan bütün davranışlar edilgiler tarafından harekete geçirilir. Edilgiler akıl tarafından değil, ancak karşıt bir edilgi tarafından alt edilebilir. Bu tez aklımızı karıştırmamalı: 'Akıl sadece edilgilerin kölesidir ve öyle de olmalıdır; onlara itaat ve hizmet etmekten başka bir iddiada kesinlikle bulunamaz.
David Hume - İnsan Doğası Üzerine İnceleme (Edilgiler Üzerine)
Kural olarak birkaç kısımdan oluşan ve muhtelif sanatçıların elinden çıkan eserlerde, bir kişinin tek başına çalıştığı eserlerde olduğu kadar büyük bir yetkinlik bulunmaz. Onun için yapımı tek bir mimar tarafından üstlenilen ve tamamlanan yapıların birkaç elin farklı amaçlarla inşa ettiği eski duvarlardan oluşturmaya çalıştığı yapılardan genellikle daha güzel ve daha iyi düzenlemiş olduğunu görürüz.
Rene Descartes - Yöntem Üzerine Konuşmalar
Tanrı, Descartes'ın bilincinde olduğu, zihin dışındaki ilk varlıktır ve Descartes'ın sonraki inşa edeceği bilim binasında olmazsa olmaz bir konuma sahiptir. Çünkü Tanrı kusurlardan münezzehtir, der Descartes, O aldatıcı olamaz, zira düzenbazlık ve aldatma, aldatandaki bazı eksikliklerden kaynaklanır. Tanrı'nın aldatıcı olmaması ilkesi, Descartes'ın bizi şüphecilik labirentinden çıkarken uzattığı iptir.
Sayfa 135
Bacon'ın, disiplini araştırmanın içine sokma projesi bir pozitifve bir de negatif unsuru içeriyordu. Araştırmacının ilk -ve negatif- görevi gözlemlerine önyargı sokabilecek etmenlere karşı gözünü dört açmasıdır. Bacon bu etmenlerin dördünü sıralar ve onlara 'put' (idols) der, çünkü onlar bizi hakikat yolundan çıkarabilecek saplantılardır: Kabile putları, mağara putları, pazar putları ve tiyatro putları. Kabile putları insanları dış görünüşleriyle değerlendirmeye, popüler inançları kabul etmeye ve doğayı insan merkezli bir şekilde yorumlamaya meyilli olmak gibi tüm insan ırkında bulunan ayartıcı hastalıktır. Mağara putları objektifliğe mani olan bireysel huyların özellikleridir: Örneğin bazı insanlar aşırı tutucudur, bazıları ise yeniliklere fazla açıktır. Her bir kişinin 'doğanın ışığını bozan ve tahrif eden, kendisine ait belirli bir ini vardır.' Pazar putları (ya da belki 'mahkeme putları' -idola fori denebilir), kullandığımız dilin içerisine gizlenmiş kapanlardır ki, bunlar anlamsız, belirsiz ve tam tanımlanmamış kelimeleri içerir. Son olarak tiyatro putları ya Aristotelesinki gibi sofistike ya dönemin simyacılarınınkisi gibi empirik ya da felsefeyle teolojiyi karıştıran Neoplatonistlerinki gibidir ki, tüm bunlar sahne oyunlarından başka bir şey ifade etmez.
Dalkavukluk ve boş şişinmeden başka bir şey yazılmadı yıllardır' diye yakınıyordu Milton. Protestan Hollanda'da bile Descartes'ın Galileo'nin talihsizliği yüzünden kendi bilimsel kozmolojisi görüşlerini yazması engellendi. Tüm bunlar için özür ise ancak 1992'de Papa II. John Paul Kilise'nin Galileo'ye haksızlık yapmış olduğunu resmen kabul ettiğinde, yani 350 yıl sonra geldi.
Farklı türdeki hayvanlar bizden daha keskin bireysel algılara sahiptirler; onlar, insanların çalışarak elde ettiği bilgileri çok hızlı bir sezgiyle edinebilirler. Onlar bizimle aynı ihtiyaçlara ve duyulara sahiptirler. Yine onlar, insanların kendisiyle övündüğü hasletleri ve faziletleri çoğu kez bizden daha fevkalade bir derecede gösterirler.
İnsanlar kendilerini, yaratılanların en üstünü olarak görmeye meyillidir, fakat onlar dünyayı paylaştıkları diğer hayvanlardan gerçekten üstün müdür? Montaigne sorar: 'Kedimle oynarken onun bana ayırdığı vaktin benim ona ayırdığım vakitten daha az olmadığını kim bilir?'
Sebastian Castellio isimli bir Fransız klasikçi, Servetus'un idamıyla sarsıldı ve hoşgörüyü savunduğu [Sapkınlar İdam Edilmeli Mi?] (Magdeburg, 1554) adlı bir inceleme kaleme aldı. : "Ey Mesih! Hani sen yeryüzünde yaşarken senden daha yumuşak, daha merhametli ve sıkıntılara karşı senden daha sabırlı kimse yoktu... Yoksa şimdi değiştin mi!... Eğer bu idamları ve işkenceleri emreden sensen, Ey Mesih, şeytana yapacak ne bıraktın?