Antalya'nın Akseki kazasına bağlı Taşlıca Köyü'nde doğdu (1956). Aksu İlköğretmen Okulu'nu (1.7.1974), Ankara Yüksek Öğretmen Okulu (Haziran 1979) ve Hacettepe Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü bitirdi (26.6.1979). 1974'te Urfa'nın Bilecik kazasına bağlı bir köyde ilkokul öğretmeni oldu. 7.3.1980'de Hasanoğlan Öğretmen Lisesinde göreve başladı ise de, 14.3.1980'de mezun olduğu bölümde uzman olarak görev aldı. Aynı üniversitede görev aldı. Mezuniyet tezi Ali Zelilî-Niyâzü'l-Müznibîn (1979), yüksek lisans tezi Taşlıcalı Yahyâ Bey Divanı'nda Kozmik Unsurlar (1981), doktora tezi Hayâlî Bey Divanı'nın Tahlili (1984) adını taşır. 30.6.1981'de yüksek lisans, 3.4.1984'te doktor, 14. 5. 1986'da Yardımcı doçent, 28. 7. 1990'da doçent, 6. 9. 1995'de profesör unvanını aldı. 26. 9. 1996'da bölüm başkanı oldu. 1986'dan beri Gazi Eğitim Fakültesi'nde öğretim üyesidir.
Cemâl Kurnaz'ın 1974 yılından itibaren Hareket, Divan, Doğuş, Yedi İklim, Türk Kültürü, Millî Kültür, Türk Kültürü Araştırmaları, Journal of Turkish Studies, Millî Eğitim dergilerinde şiir ve makaleleri yayınlandı. Halk ve Divan Şiirinin Müşterekleri Üzerine Denemeler (Ankara1990) isimli eseriyle Türkiye Yazarlar Birliği Deneme Ödülü'nü kazandı.