Kaybedilmekte olan bir dünya savaşıyla sona eren bir imparatorluğun son başarıları…
Güney Kafkasya’da Bolşevik Devrimi’nin ardından kurulan ve Gürcü ve Ermenilerin hâkimiyetindeki Transkafkasya federasyonu mart 1918’de imzalanan Brest-Litovsk Antlaşması’nı tanımamıştır. Bunun üzerine bir Kafkas harekâtına girişen Osmanlı kuvvetleri, Malazgirt Zaferi’nden dokuz asır sonra Doğu Anadolu’yu bu kez aksi yönde fethederek üç seneden beri işgal altında olan toprakları ve Elviye-i Selase’yi kurtarmışlardır. Transkafkasya federasyonu dağılınca bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti ile Kuzey Kafkasya Dağlık Cumhuriyeti’nin acil yardım taleplerine bir “Kafkas İslam Ordusu” oluşturarak ve bu gücü ilk önce Bakü’ye, daha sonra da Dağıstan’a sevk ederek karşılık veren Osmanlı İmparatorluğu, 1918 yılı içerisinde, sadece Ermeni ve Gürcü değil İngiliz, Beyaz Rus, Bolşevik ve Kozak kuvvetlerini de yenilgiye uğratarak eylül 1918’de Bakü’ye ve bir ay sonra da Dağıstan’a girmiş ve 600 yıllık tarihinin son savaşında son zaferlerini kazanmıştır.
