“Cemal Paşa’nın Suriye’ye gelmeleriyle bu yöre, kaptanını bulmuş gemiye benzedi. Ahali, selamete ulaşmak lezzetini tatmış gibi canlandılar. Suriye ve Filistin semalarında başka bir nur parladı, başka bir ruh tecelli etti. Subaylarda istikamet ve çalışkanlık, erlerde ise neşe ve sevinç... Hülasa, ordu hayatında bir tecelli ki, bu âdeta damarlardaki gençlik kanının kaynamasına benzer.”
Muhammed Habîb el-Ubeydî
“Aslen bir Arap olan ve Dördüncü Ordu bünyesinde görev yapan es-Seyyid Muhammed Habîb el-Ubeydî, Birinci Kanal Harekâtı sonrasında Dördüncü Ordu ve Cemal Paşa hakkında eleştiriler artınca hem eleştirilere cevap vermek hem de İkinci Kanal Harekâtı öncesi kamuoyunun desteğini kazanmak amacıyla Cemal Paşa tarafından 1915 Ekim başlarında İstanbul’a gönderilmişti. Buradaki İttihat ve Terakki toplantılarında dört konuşma yapan müellif, Beyrut’a döndüğünde bir konuşma daha yaptı. Muhammed Habîb el-Ubeydî, bu konuşmaların metinlerini 1916 yılında, Payitahtta Nutuklarım başlığı altında Beyrut’ta kendisine ait olan İlmiye Matbaası’nda neşretti.
Payitahtta Nutuklarım, yakın tarihimiz açısından en az Cemal Paşa’nın Hâtıralar’ı kadar büyük önem arz etmektedir. Konuşmaların Birinci Dünya Savaşı’nın bütün hararetiyle devam ettiği tarihlerde gündeme ilişkin hassas meseleler hakkında olması, Harbiye-Bahriye nezâretleri gibi son derece kritik karar verme mercilerinde gerçekleştirilmesi ve Cemal Paşa’nın duygu ve düşüncelerinin konuşmalara bire bir yansıtılmış olması eserin önemini kavramak için yeterli olacaktır.”
Doç. Dr. Nevzat Artuç
Edebî-siyasi bir hitabet risalesi olan bu eser, dönemin ideolojik söylemlerini incelemek için önemli bir memba ve aynı zamanda bir asır öncesinin hengâmeli günlerinden yükselen güçlü bir seda niteliğinde. Doç. Dr. Nevzat Artuç tarafından baskıya hazırlanan bu kitapta, konuşma metinleri hem günümüz hem de Osmanlı Türkçesi ile Latin harflerine aktarılırken eserin 1916 tarihli orijinal Beyrut baskısının tıpkıbasımına da yer veriliyor.
Muhammed Habib el-Ubeydi
Payitahtta Nutuklarım
