Halit Ziya, modern Türk nesrinin ilk büyük ustasi, roman ve hikâyede bir yol açici, edebî hatira yazarliginda bir öncü olarak edebiyat tarihimizdeki müstesna yerini hakkiyla elde etmis bir isimdir. Seksen yillik uzun ömrünün son yillarina kadar kalemi elinden birakmamistir. Bu süre içinde ülke ve toplumun geçirdigi büyük çalkanti, degisim, yikim ve kuruluslara taniklik etmistir. Altmis yili asan yazarligi, kesintiler ve dönemler halinde, kimi yeni görünüm ve biçimlenisler içinde varligini sürdürmüs, edebî zevk ve anlayislari, yeni sartlar altinda, bazi kabuk degisimleri yasamistir. Sanata Dair adiyla 2 cilt halinde bir araya toplanan bu kitaptaki yazilar 1930 sonrasinda, daha çok günlük gazetelerde yayimlanmistir. Sanat hayati boyunca dönem dönem romanci, hikâyeci, mensur siir, hatta oyun yazari olarak gördügümüz kimi zaman kendi deneyim ve yasadiklariyla zenginlestirdigi yazilar, yer yer seriler halinde devam ederse de daha çok günün getirdiklerine tabi olarak çesitlenen bir görünüm sergilemektedir. Sanata Dair’in bu ikinci cildindeki edebiyat basligi, Türk Edebiyati ve Bati Edebiyatlari olarak ikiye ayrilmaktadir. Onun dünya edebiyatinin bütününe dogru da uzanan ilgileri, çok genç yaslarda elde ettigi Fransizcasi sayesinde olmustur. Sanata Dair’deki roman ve siir yazilari kendi okuma deneyimleriyle zenginlesmekte, hatta yer yer “karsilastirmaci” bir boyuta da uzanmaktadir. Sanata Dair’in asil hacmini olusturan Türk Edebiyati hakkindaki yazilar da arkasinda büyük bir okuma ve uygulama deneyimi bulunmasina ragmen deneme üslubuyla yazilmis yazilardir. Ancak ortaya çikislari tesadüfi gibi görünse bile, bu yazilarda, üzerinde çok yillar düsünülmüs, olgunlasmis fikirler ortaya konulmaktadir. Onlar, her haliyle, bir edibin kalem tecrübeleridir. Her seyden önce sunu belirtelim: Halit Ziya tam bir Türkçe tutkunudur. Kullandigi dile güvenmektedir. Türkçe söz diziminin her türden kaliba girebilecek bir yumusaklik ve esneklige sahip olduguna inanci tamdir. Tüm bu yazilari okurken, çagrisimlarla gelen öyle sürprizler oluyor ki, has bir edebiyatçi, iyi bir gözlemci ile karsi karsiya olmanin tadini çikariyorsunuz. Onlarin kesfini sizlere birakiyor, hepinizi, tüm fikirlerine katildigimiz degil, yazdiklariyla beslendigimiz bir yazari yeniden tanimaya davet ediyoruz. Ola ki bu okuma bizi yeni düsünme ve ibda yollari arayisina da sevkeder.
