Sermaye ve Getiri
Pierre-Joseph ProudhonSözler ve Alıntılar
Artık aramızda hırsız kalmasın, hepimiz erdemli olacağız, hepimiz mutlu olacağız! Bu Sosyalizmin amentüsüdür. Bunu size anlattığım için çok büyük bir pişmanlık duyuyorum, ama gerçekten de Sosyalizm ile tanışıklığınız o kadar az ki, daha görmeden ona karşı çıkıyorsunuz.
Altın ve gümüş sadece sıradan ticari emtia olsaydı, eğer paranın elde tutulması, buğday, şarap, zeytinyağı ya da derinin elde tutulmasından daha cazip gelmeseydi; eğer basit çalışma yeteneği, bir adama paraya sahip olmakla aynı güvenceyi veriyor olsaydı durum başka türlü olurdu. Bu dolaşım ve değişim tekeli varken, kapitalist için tefecilik gereklidir. Adaletin ışığında gerekçeleri kınanamaz: parası kendi kasasından çıktığında güvenliği onunla birlikte gider.
Şimdi, istemsiz ve yaygın bir önyargıyla kapitaliste yüklenen bu zorunluluk, emekçiye göre, soygunların en utanç vericisi olduğu kadar, tiranların en hiddetlisi olan güç tiranlığıdır.
Artık aramızda hırsız kalmasın, hepimiz erdemli olacağız, hepimiz mutlu olacağız! Bu Sosyalizmin amentüsüdür. Bunu size anlattığım için çok büyük bir pişmanlık duyuyorum, ama gerçekten de Sosyalizm ile tanışıklığınız o kadar az ki, daha görmeden ona karşı çıkıyorsunuz.
Eğer evler, para gibi, karşılıksız olsaydı - yani kullanım için bir kredi olarak değil de bir takas olarak kullanılmış olsaydı - arazinin de karşılıksız hâle gelmesi fazla sürmezdi; yani, çiftlik getirimi, tarım yapmayan bir mal sahibine ödenmek yerine, üstün ve verimsiz toprakların ürünleri arasındaki farkın telafisi olacaktır veya daha da iyisi, gerçekte artık ne kiracılar ne de mal sahipleri olmayacak; doğramacılar ve makineciler olduğu gibi, yalnızca çiftçiler ve bağcılar olacaktır.
Ekonomik kurumların gelişmesiyle tüm sermayeyi karşılıksız hale getirme olasılığı için başka bir kanıtı ister misiniz?
Feodal asillerden miras aldığımız bu kadar karmaşık, böylesine külfetli, can sıkıcı vergi sistemimiz yerine, üretim, dolaşım, tüketim, yerleşim vb. üzerinden değil, adaletin talepleri ve ekonomi biliminin emirleriyle, her bireye düşen net sermaye üzerinden buna uygun olarak tek bir vergi oluşturulması gerektiğini varsayalım. Kira ve faizle kazandığı kadar veya daha fazlasını vergilendirme yoluyla kaybeden kapitalist, mülkünü ya kendisi kullanmak ya da satmak zorunda kalacaktı; Hazine Bakanlığının bu basit ve dahası kaçınılmaz müdahalesi ile ekonomik denge yeniden kurulacaktı.
Sosyalizmin sermaye ve faiz teorisi büyük ölçüde bundan ibarettir.
Düşmanlarımız, çok iyi bilirler, tek düşmanımız, tartışmaktan alıkonulacak olan veya tartışma olmaksızın bizi istedikleri gibi acı çekmeye zorlayacak olanlardır.
Çalışmadan yaşamak, hem politik hem de ahlâkî ekonomide çelişkili bir önerme, imkânsız bir şeydir.
Düşmanlarımız, çok iyi bilirler, tek düşmanımız, tartışmaktan alıkonulacak olan veya tartışma olmaksızın bizi istedikleri gibi acı çekmeye zorlayacak olanlardır.