Sevgi – Biçimleri, Boyutları ve Paradoksları
İlham DilmanSözler ve Alıntılar
Sevmek haddizatında incinebilir olmaktır.Herhangi bir şeyi severseniz, kalbiniz kesinlikle incinir, hatta "muhtemel" kırılır.
Sevgiye gelince, bence, sevgiyle pek az alakası olan çok sayıda cinsellik ifadesi olduğu gibi, aynı şekilde cinsellikle pek az alakası olan sevgi biçimleri de vardır. Duygulanım bir tür sevgi biçimidir. Ama Freud'un aksine ben, elbette bir cinsellik ifadesi olabilse de bu haliyle duygulanımın cinselliğin bir parçası olmadığını iddia edeceğim. Bir insan ya da hayvanın kişide bir duygulanım uyandırıp kişinin doğal olarak onu kucaklamak istemesi pek çok durumda cinsellikle tamamen alakasızdır. Cinsek lik elbette saf bir duygulanım veya dostluk ilişkisine dahil olabilir, o zaman duygulanım cinsel bir mahiyet kazanır. Ama bu, duygulanımın baştan beri cinsel olduğu anlamına gelmez; öyle olabildiği gibi olmayabilir de.
Sayfa 114Kitabı okudu
Sevgi vakadan vakaya değişen o kadar çok farklı duygu, temayül ve arzuyu bir araya getirir ki sonunda insan hayatı içinde sevginin pek çok farklı ifadesi olur. Sahip olma, ele geçirme, dokunma, iletişime ve bir tür birliğe geçme, tefekkürde bulunma, sevilen kişiden keyif alma, sevilen aracılığıyla yaratma veya dogurma, verme, özen gösterme, koruma, sevgiye layık olma arzularından bahsetmiştim. Bu arzu ve eğilimler güzellik, yani sevilenin sevenin gözünde taşıdığı büyü, onun duygularındaki aziz yeri tarafından esinlenir. Sevgi belki de sevilenin bir keyif nesnesine dönüştüğü bir algı biçimi olarak daha iyi tarif edilebilir. Ya da gözetme ve bağlılıkla örneklendirilen bir irade yaklaşımı olarak da tarif edilebilir. Sevgi aynı zamanda bir ilişki tarzıdır.
Sayfa 125Kitabı okudu
Şu veya bu biçimiyle cinselliğin, yetişkin cinsel sevgisinde. ki sevgiyle özdeş olan çocuk sevgisinin bir parçası olabilmesinden, kimse genel anlamda sevginin cinsel mahiyeti hakkında büyük bir çıkarıma ulaşmamalıdır. Freud'un yaptığıysa tam olarak budur. O sevgiyi zorunlu olarak illa ki bir cinsellik ifadesi olarak görür. Bu bağlamda iki farklı kelime kullandığını görmek de ilginçtir: hem “libido,” hem de “eros” kelimelerini kullanır, Erostan bahsederken cinselliğin sevgiyle özdeşleşerek kazandığı özellikleri kastetmektedir, örneğin yaratıcılığı. Böylece bunu bir “ölüm içgüdüsü”nün, temel ifadesini yıkıcılıkta bulan bir içgüdünün karşısına yerleştirir. Bu yüzden onun sevgiyi cinsellikle özdeşleştirmesi sevginin insan hayatına ne katabileceği konusunda bazen onun görüşünü kısıtlarken, bazen de onun önplana çıkartmak istediği de zaten bu kısıtlılıktır. Ama bunlara daha sonra değineceğim. Şu an cinsel sevgi dahil olmak üzere sevgi hakkında görüşüyle ilgileniyorum.
Sevgi, seven için bir sınav ve seven kişi kalbini açık tutup, yüz çevirmediği sürece sevgi büyüyor.Kitabın başinda alıntıladığım şiirinde Halil Cibran'ın dediği gibi, sevgi "sizi büyüttüğü ölçüde, budayabilir de." Büyüme, budanmayla birlikte gelir.
Sayfa 16Kitabı okudu
Fromm modern insanların tininin ve sevgi ilişkilerinin “pazarlama yönelimleri” tarafından ele geçiril diğini anlatırken aynı hususa işaret ediyor. Her iki yazar da bizim artık cinsellik ve sevginin içimizden kabaran bir şeyden ziyade, taklit ettiğimiz bir şeye dönüştüğü bir dünyada yaşadığımızı belirtiyor. Bu dünyanın bir parçası olurken kendi tinimizi yitiriyoruz. O olmadan cinsellikte kendimiz olamıyoruz ve sevgiyle verilecek, çıplak kalacak bir benliğimiz de olmuyor artık... tıpkı kabuğu soyulsa da çekirdeğine ulaşılamayan bir meyve gibiyiz.
Sayfa 17Kitabı okudu
Sevgi bir şey istemez tamamlanmaktan başka...
Fakat seviyorsanız ve ihtiyaçların arzuları varsa,
bırakın bunlar sizin de arzularınız olsun...
Erimek ve akmak, geceye şarkılar sunan bir dere misali.
Şefkatin fazlasının verdiği acıyı bilip, kendi sevgi anlayışınla yaralanmak,
ve kanamak, yine de istek ve coşkuyla...
Şafak vakti kanatlanmış bir gönülle uyanmak,
ve bir sevgi gününe daha teşekkürle uzanmak...
Sessizce çekilmek öğle vakti, sevginin vecdini duymak,
Akşamın çöküşüyle de eve huzurla dönmek...
Ve uyumak kalbinde sevgiliye bir dua,
ve dudaklarında bir şükür şarkısıyla... Halil Cibran