Şiir Nasıl Okunur
Terry EagletonŞiir Nasıl Okunur Gönderileri
Şiir Nasıl Okunur kitaplarını, Şiir Nasıl Okunur sözleri ve alıntılarını, Şiir Nasıl Okunur yazarlarını, Şiir Nasıl Okunur yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
28 bin kişilik bir ordunun,
Yüzde 15'i öldürüldü,
Yüzde 25'i yaralandı. Dövüşmek için
Geriye kaç kişi kaldığını hesaplayınız.
Pitman'ın Sağduyulu Aritmetik Kitabından, 1917Kitabı okudu
Eğer gerçekten bilebildiğim tek şey kendi duyusal algılarımsa, o zaman sizi nasıl bilebilirim ki ? Vücutlarımızın duvarlarıyla birbirimizden sonsuza dek ayrılmıyor muyuz ?
Dil her zaman daha fazla bulunandır.
Bugün tükettiğimiz şey nesneler veya olaylar değil, onları deneyimleyişimizdir.
F. Nietzsche, Kendisini 'yavaş' okumayı gösteren bir öğretmen olarak sunmuş, yavaş okumayı hıza takıntılı bir çağın tersine giden bir çentik olarak görmüştü.
Bu tür satırları okumak neredeyse
fiziksel bir çaba gerektirir, ne de olsa göz, dizelerin
karmakarışık sözdizimini çözmek ve özel isimlerden oluşan ağaçlık
bölge boyunca kendine bir yol açmak için mücadele eder.
Altıncı dizeden yedinciye geçerken dramatik bir biçimde
üzerimize atlayan şeytan'dan itibaren Milton'ın gramatik
labirentindeki kıvrımlar ve dönüşleri takip ettikçe, dizeler
hakkındaki hissimizi düzenli biçimde içimizde tutmamız gerekir. Serbest
ölçü okumamızı yavaşlatır, bizi Milton şiirinin ünlü
müziğini bütün o retorik dolu marifet gösterisi içinde
deneyimlemeye zorlar. "Denizi aramıştı ve karayı"dan "Ganj Nehri ve
Indus"a geçerken sözdizi
minin
huzursuz kıvrım ve dönüşlerinde , cümleciklerin zahmetli bir biçimde üst üste
yığılmalarında biz de şeytan gibi geziniyor gibiyizdir, sonuçsuz bir
istikamete girdikten çok kısa bir süre sonra bir başka istikamete
yöneliriz . Dizelerin her biri bir ötekinin içinde ve dışında
zikzaklar çizerek yol alırken, ölçü ile konuşan ses arasında
karmaşık bir etkileşim gerçekleşir. Konuşan ses, İngiliz serbest
nazımı için tipik olan aşırı bir esneklik ve çeşitliliğe sahip bir
ölçü düzeniyle hareket eder; ancak şiirin yükseltilmiş tonu, bu
becerikli sözdizimsel kıvrılmalar ve dönüşlerin hepsinden mağrur
bir biçimde sapasağlam
çıkmayı başarır.
Öyleyse,
şairler dil materyalistleridir.
Edebiyat' bir gerçeklik meselesi değil his meselesiydi
Edebiyat olarak adlandırılan olgu yaklaşık olarak bu sıralar da doğmaya başladı. 'Edebiyat' sözcüğü daha önce yazının hem gerçeklere hem de kurmacaya ait çeşitli formlarını kapsamak üzere kullanılmıştı; ancak bütün yazının erdemleri, yazının tek ve özel olarak ayrıcalıklı bir türünde, şiirde temsil edilmekteydi. Şiir, özgün yazı türlerinin çoğunun peşinde olduğu formdu. 'Edebiyat' bir gerçeklik meselesi değil his meselesiydi, dünyevi değil aşkındı, toplumsal olarak geleneksel değil biricik ve öz gün olmakla ilgiliydi. Şiir soyutlamaları hor görüyor, yalnızca özgül ve bireysel olanla ilgileniyordu. Genel olgularla değil, nabzınızda hissedebileceğiniz şeylerle ilgiliydi. Bu açıdan ba kıldığında bir şiir teorisinden bahsetmek gerçekte çelişkili olur. Somut olanın bilimini yapamazsınız. Tekil olanın sistematik bilgisinden bahsedilemez.
Sayfa 20Kitabı okuyor
Rasyonalistler ve ampiristler için sözel süsleme, insanı meselenin gerçeklerinden uzaklaştırıyordu. Şekilsel gelişmeler somut incelemelere boyun eğiyordu. Mesela, eğer toplumsal adaletsizlikleri ele almaya hevesliyseniz, erkekler ve kadınların durumunun ne olduğunu gerçekçi biçimde bilmeniz gerekirdi; bu durumda retoriğin veya fantezilerin işinize yaraması mümkün değildi. Onlar başkalarının yiyeceği yokken hayalle rinin tadını çıkarabilenlerin ayrıcalığıydı. Sözcük oyunları refahın düşmanıydı. Duygular dünyaya erişimin bir biçimi değil, dikkatlerin duygusal veya demagojik biçimde ondan başka yere çevrilmesiydi. Gelişmekte olan demokrasi, retoriğin otoriter üst tonundan endişeliydi -retoriğin siyasal kökenleri düşünüldüğünde bu ironik bir durumdu; ancak aynı zaman da kalabalıkların anarşik tutkularını heyecanlandırabilecek türde bir popülist retorikten de endişe duyuyordu.
Sayfa 19Kitabı okuyor
Aydınlanma çağında hakikat sözel-olmayan, diyalojik-olmayan, şiirsel-olmayan, bağlamsal-olmayan ve etkisel-olmayan bir hale gelmişti. İdeal olarak dilden bütünüy le bağımsızdı, ne de olsa -hakikatin aracısı olan- dilin kendisi de ona yönelik potansiyel bir engeldi. Sözcüklerin belirsiz liği, anlamların açıklığını engelliyordu. Hakikat ayrıca çok daha uzmanlaşılmış, bölümlere ayrılmış bir hale geliyordu; retorik evrensel bir anlatı olmayı iddia ettiği ölçüde, artan oranda işlevinden oluyordu.
Sayfa 18Kitabı okuyor
Tutkular da metaforlar da dünyanın nesnel vizyonunu bulanıklaştırıyor du ve retorikte bunların ikisi de vardı.
Sayfa 18Kitabı okuyor
Sözcük oyunları refağın düşmanıydı. Duygular dünyaya erişimin bir biçimi değil, dikkatlerin duygusal veya demagojik biçimde ondan baş ka yere çevrilmesiydi.
Sayfa 19Kitabı okuyor
D.H. Lawrence'ın kadın düşmanı şiiri
Sahip olmadığım duygulara sahip değilimdir.
Sahip olmadığım duygulara sahip olduğumu söylemeyeceğim. Sahip olduğunu söylediğin duygulara sahip değilsin. lkimizin de sahip olmamızı istediğin duygulara ikimiz de sa-
hip değiliz.
lnsanlar sahip olmaları gereken duygulara asla sahip değillerdir.
Eğer insanlar duygulara sahip olduklarını söylüyorlarsa emin olabilirsin ki onlara sahip değildirler.
O zaman eğer ikimizden birinin herhangi bir şey hissetme mizi istiyorsan,
Sen iyisi mi duygu fikrinden bütünüyle vazgeç.
("To Women, As Far As I'm Concerned" [Bildiğim Kadarıyla, Kadınlara] )
Nietzsche'ci Üst İn san, bir e-posta kullanıcısı değildir. Yine de siyaset ve metin sellik arasındaki bu ilişki çok daha gerilere, gerçekte bildiği miz edebiyat eleştirisi formlarının en eskisi olan antik dün yanın retoriğine dek gider.
Geç antik dönem ve Ortaçağlar boyunca bizim bugün eleş tiri olarak bildiğimiz şey, gerçekte retorik olarak biliniyordu; antik dünyada bu sözcüğün hem metinsel hem de siyasal bir anlamı vardı.Hem sözsel mecaz ve ifadelerin araştırılması. hem de ikna edici kamusal konuşma sanatının araştırılması anlamına geliyordu. İkisi birbiriyle yakın biçimde ilişkiliydi: Profesyonel retorikçiler, amaçladığınız siyasal etkileri en iyi şekilde elde edebilmeniz için hangi sözsel aygıtların gerekli olduğu konusunda size yardımcı olmaya hazırdılar. Antik Roma okullarında pratikte bu, bazen eğitimin ta kendisiydi. Antik dönemde yaşayanlar, şiir diye bilinen özel bir söylem türünün varlığını kabul ettiler; ancak bununla dilin öteki türleri arasında kesin bir ayrım yoktu. Retorik hepsinin bilimiydi ve şiir, tıpkı tarih gibi, retoriğin yalnızca bir alt dalıydı. Bir tür üst-söylemdi, dilin her tür biçiminde başarılı bir iletişim için gerekli yöntemleri tanımlıyordu. Üslupla ilgili stratejileri araş tırmanın siyasal bir anlamı vardı, onları kendi retoriksel pra tiğinizde en etkili biçimde nasıl kullanacağınızı bilmek anla mına geliyordu. Zarafetle konuşmak ile bilgece düşünmek arasında yakın bir ilişki olduğu düşünülüyordu. Estetik bir hata,
yasal bir hesap hatasına yol açabilirdi.
Dil hem Kültür hem de kül türün -edebiyat eserinin ve insan topluluğunun- bilinç kazan dığı vasıtadır; edebiyat eleştirisi de bu yüzden bizi biz yapan vasıtanın yoğunluğu ve karmaşıklığına yönelik bir duyarlılık tır. Yalnızca kendine özgü nesnesiyle ilgilenerek, bir bütün olarak kültürün kaderine yönelik esaslı etkiler yaratabilir.
Sayfa 15Kitabı okuyor