Siyasi Partiler
Maurice DuvergerSözler ve Alıntılar
Diğer bir deyimle prob lem, Amerika’da büyük bir Sosyalist partinin bulunmayışıdır;
bu ise, Amerikan işçisinin sınıf bilincinden yoksunluğu ve derin bireyciliği —Lenin’in deyimiyle küçük burjuva karakteri— ile ilgili görünmektedir. Şu halde, Amerikan partilerinin eski tip yapıları, Amerikan siyasetindeki temel muhafazakârlığın (keli menin Avrupadaki anlamında) sonucu olmuşa benzer. Gerçekte, iki büyük Amerikan partisinin Avrupa parlamento coğraf yasındaki yeri, Sağ veya Merkezdir; dolayısıyle bunların hâlâ komitelere dayanmakta olmaları, yukarıda açıklanan genel eği lime uygundur.
Ocak, Sosyalistlerin bir icadıdır. Salt siyasal bir temele ve do laysız bir yapıya dayanarak örgütlenmiş olan Sosyalist partiler, tabiatiyle, faaliyetlerinin temel unsuru olarak ocağı seçmişlerdir. Ocak, bazı dolaylı Sosyalist partilerce de kabul edilmiştir, örneğin Belçika İşçi partisinin temel grubu, sendika, kooperatif ve yar dımlaşma derneği üyelerini bir araya getiren yöresel «işçi ligi»ydi ve bu üyelerin çoğu, aynı anda birkaç örgütte birden üye bulunu yorlardı; böyle bir yapı, partinin dolaylı karakterini zayıflatmakta ve onu, üyelik bağlarını pekiştirmek amacıyle birçok «yardımcı örgütler» kurmuş olan dolaysız bir partiye yaklaştırmaktadır. Sosyalist partilerin ocağı seçmeleri, çok normaldir. Bunlar, küt leleri örgütlendirmeye, onlara bir siyasal eğitim vermeye ve küt lelerin içinden halk elitlerini çıkarmaya çalışan ilk partilerdir. Ocak, bu üçlü gereğe uygun bir karşılık olmuştur. Burjuvazinin siyasal ifade organı olan komitenin aksine, ocak, kütlelerin nor mal siyasal ifade organı olarak görünmüştür. Ancak bu kütlelerin tümü, sosyalizmi kabul etmiş olmadığından, çeşitli burjuva par tileri, işçi partilerine başarı sağlayan metodları aynen kullanarak, onları kendi yönlerine çekmeye çalışmışlardır. Böylece, birçok ülkelerde, Merkez hatta Sağ partileri, yapılarını değiştirmiş ve temel unsur olarak komitenin yerine ocağı kabul etmişlerdir.
Ocak, komiteden daha kalabalık bir grup olduğundan, daha gelişmiş bir iç-örgüte sahiptir. Komitedeki hiyerarşi çok ilkeldir;
Ocak ve komite farkı:
Komite sınırlı, ocak yaygın niteliktedir; ocak, üye kaydetmeye, üye sayısını çoğaltmaya, toplam gücünü artırmaya çalışır. Ocak niteliği hor görmez; fakat onun için nicelik, en önde gelir. Komite, ancak kooptasyon veya delegasyon yoluyla girilebilecek kapalı bir grup teşkil eder; ocak ise, tamamen açıktır. Uygulamada, ocağa gire bilmek için istek kâfidir. Şüphesiz, aşağıda görüleceği gibi partilerin çoğu, üyelik hakkında birtakım kurallar koyar ve partiye giriş koşullarını tesbit eder; fakat hiç değilse ocak sisteminde bunlar, genellikle, teorik mahiyette kalır (hücre sisteminde durum pek de öyle değildir). Komite, nüfuzları dolayısıyle seçilmiş seçkinleri bir araya getirmekle yetinir; ocak ise, kütlelere hitap eder.
Meyhane, modern demokrasilerin Agora’sı olma yolundadır.
Marksist terimlerle ifade edecek olursak, komiteler, burjuvazinin normal siyasal ifadesidir. On dokuzuncu yüzyıl sonlarında Avrupa’da iki komite tipi ayırdedilebilir: Muhafazakâr partilerde görülen birincisi, aristokratları, büyük sanayicileri, bankerleri, hatta ileri gelen din adamlarını bir araya getirir; Liberal veya Radikal (kelimenin Fransızcadaki anlamında) partilere tekabül eden İkincisi ise, tüccarlardan ve küçük sanayicilerden, memurlardan, öğretmenlerden, avukatlardan, gaze tecilerden ve yazarlardan meydana gelir.
Üye olduğunuz partiye aidat ödüyor musunuz?
Kara Avrupası Sosyalist partileri, halk kütlelerinin mümkün olduğu kadar geniş ölçüde örgütlendirilmesine dayanan, farklı bir yapıya sahiptirler. Dolayısıyle bunlarda, çok sıkı bir bireysel aidat mekanizmasıyle tamamlanan, belli bir üyelik sistemi görülür;
parti, malî bakımdan aidatlara dayanır. Bu, vergiye dayanan kamu mâliyesi yöntemidir; oysa birinci tipteki partiler(muhafazakar-liberal) özel finansman yöntemine bağlıdırlar; bunların malî kaynakları, birkaç taraftarın (tüccarlar, sanayi teşebbüsleri, bankalar, vb.) sağladığı bağış ve yardımlardan gelir.