Sokakta Politika
Volkan YaraşırSokakta Politika Gönderileri
Sokakta Politika kitaplarını, Sokakta Politika sözleri ve alıntılarını, Sokakta Politika yazarlarını, Sokakta Politika yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
ABD emperyalizminin 1990'lar boyunca uluslararası düzeyde kurduğu hegemonya, özelde Latin Amerika"da kendisini hissettirmiştir ... 1990'lar boyunca Amerikan sermayesi (ve onun ABD devleti) küresel ekonomideki yerini ve ağırlığını daha çok artırıp ağırlaştınnıştır. Bu, stratejik ekonomik kesimlerdeki birleşmelerle (Merger) gerçekleştirilmiştir. Dünyadaki en büyük 500 firmanın 244 tanesine, (bir yıl önce bu sayı 222'ydi), en büyük yüz firmanın 61 tanesine bugün ABD sahiptir. Latin Amerika'da en büyük 20 şirketin 10 tanesi ABD'ye ait bulunuyor. Amerika'nın yayılan hegemonyası ve büyüyen ekonomik gücüne karşı, Avrupa ve özellikle Japon sermayesi gelişme halindedir.
Sayfa 143Kitabı okuyor
( 1997 yılında yapılan bir ankete göre) Bolivyalıların yüzde 63 'ü partile rin demokrasi için gerekli olduğunu savunuyor gerçi, ama sadece yüzde 5'i kendilerini gerçekten temsil ettiği görüşüne sahip.
Sayfa 135Kitabı okuyor
Ekonomik krizlerle boğuşan Bolivya:
Maden işletmeleri Bolivya'nın en önemli ekonomik sektörünü oluşturduğu için kitlesel bilinç mevcuttu. Ama bugün Bolivya'da yeni bir olgu, ekonominin etrafında durduğu bir uyuşturucu ticareti problemi var. Eskiden devlet madenlerinde 50 bin madencimiz vardı, bugün uyuşturucu ticaretinde çalışan 700 bin ailemiz var.
1970'lerde Bolivya'da General Torres dönemi:
Torres iktidarı üzerine yorumlardan biri de şöyledir:
" ... Ovando'nun yerine General Torres geçtikten sonra, daha ileri de mokratik ve anti-emperyalist önlemler alınmış, siyasal tutuklular salıverilmişti. Belki daha da önemlisi, General Torres hükümetinin destek sağlamak için işçilere, sendikalara ve köylülere dayanmayı zorunlu bul masıdır; General Torres'e karşı yapılan ilk iki sağ kanat darbesinin yenilgiye uğratılmasını kesinleştiren de işçilerin ve ötekilerin eylemidir .
... Kuşkusuz hiçbir devrimci, Torrres hükümetinin emperyalizmin ve geri kalmışlığın kıskacını kıracağını düşlemediği gibi, sosyalizmin kurulmasına başlanacağını da düşlemiyordu. Ama bir kez daha, Şili 'de olduğu gibi, hiçbir ciddi devrimci, o dönemde açık olan olanakları boşla mıyor ya da önemli reformlara girişen bir hükümete karşı silahlı mücadele için onları bir yana itmiyordu. Bu koşullarda halkın çoğunluğunun silahlı eylemi desteklemeyeceği oldukça açıktır; özellikle sinmiş, ama silinmemiş olan oligarşiye çıkar sağlayacak olduktan sonra." Geleneksel solun Torres iktidarına yüklediği misyon kısaca buydu
CIA, Che'yi saf dışı edebilmek için olağanüstü bir gayret içine gire rek, onun Bolivya'da olduğunu tespit etmesinden itibaren, dokuz ay sü ren bir insan avı başlattı. CIA'nın en yeni kontr-gerilla tekniklerini devreye soktuğu bu süreçte, Che Bolivya'da ELN hareketinin örgütlen mesi ve kök salması yönünde faaliyetlerini sürdürdü.
Küba Devrimi, ABD'nin Latin Amerika'ya yönelik askeri politikalarında da önemli stratejik değişikliklere neden olmuştu. Küba Devrimi 'ne kadar ABD yönetimi, Latin Amerika'da ciddi bir komünizm tehlikesi görmüyordu. Ve Latin Amerika ülkeleriyle (özellikle askeri) ilişkilerini buna göre belirlemişti.
Savaş bittiğinde ABD'nin Latin Amerika'da 92 askeri üssü bulunmaktaydı. İnter-Amerikan işbirliği sayesinde ABD kökenli uluslararası tekeller, Latin Amerika'nın dış ticaretini denetimlerinde tutmaya başla dılar. Savaş öncesinde başta İngiltere olmak üzere Avrupa'daki emper yalist güçlerin Latin Amerika'nın dış ticaretinde yüzde 30-35 oranında ki payları, savaşın son yıllarında ( 1944'te) yüzde 4'e kadar düşmüştü. ABD'nin payı ise yüzde 33'ten yüzde 60'a yükseldi. ABD borç para ve kredi yoluyla Latin Amerika ülkelerini tam bir ekonomik bağımlılık içine itti.
Sayfa 106Kitabı okuyor
Standart Oil adlı şirketin sahibi Rockfeller ailesinin olması
1939'da Chaco kuşağı olarak adlandırılan askerler sivil yönetimi de virerek askeri bir yönetim kurdular. Sol popülist bir çizgide hareket eden askeri yönetim birçok alanda kamulaştırma girişiminde bulundu.
Bu girişimlerin en önemlilerinden biri Standart Oil Company'ye ait şirketlerin kamulaştırılmasıydı. Kamulaştırma hareketlerini yeni bir çalış ma yasasının çıkarılması izledi. 1938 'de yeni anayasa hazırlandı. Askeri yönetimin oldukça radikal politikalarına rağmen Bolivya'da yaşanan toplumsal gel-git durdurulamadı.
Bolivya'da sol askeri rejimKitabı okuyor
Eduardo Galeano'nun Latin Amerika izlenimi:
... Demiryolları bağımlılık zincirinin bir başka halkasıydı; tekel kapitalizminin en parlak dönemini yaşayan emperyalist etkileri, sömürge ekonomisinin en uzak bölgelerine ulaştırıyordu. Borçların önemli bir bölümü, madenlerin ve besin maddelerinin ihracatını kolaylaştırmak için demiryolu yapımına ayrılmıştı. Demiryolları, bölgeleri birbirine bağlamak için değil, üretim merkezlerini limanlara bağlamak amacıyla yapılıyordu. Demiryolu ağları, açık bir elin parmakları gibiydiler; bu yüzden de, sık sık, gelişmenin belirtisi olarak gösterildikleri halde, iç pazarın oluşmasını ve gelişmesini engelliyorlardı.
Eduardo Galeano, Latin Amerika'nın Kesik Damarları adlı çalışmasında, Bolivya dahil, Güney Amerika'daki devletlerin kuruluş dönemlerinde girdiği bağımlılaşma sürecini ve demiryollarının bu süreçte oynadığı rolü şöyle anlatmaktadır:
"Yeni Latin Amerikan devletleri kurulurken, askeri harcamalara boğulmuşlardı ve bunun dışında yüklü dış borçlarla karşı karşıyaydılar. Serbest değişim, ithalatın çılgınca artmasına yol açmıştı. Küçük bir azınlık modaya uygun yaşayabilsin diye, hükümetler borçlanıyor, her borç bir yenisine yol açıyordu. Yeni kurulan ülkeler böylece geleceklerini rehine veriyor, ekonomik özgürlüklerini ve siyasal bağımsızlıklarını feda ediyorlardı."