Pek de bilinmeyen 1900’lü yılların Doğu Karadeniz tarihine ışık tutan, gerçek olayların öyküleştirilerek anlatıldığı, trajik ama okuması keyifli bir roman. Yazarın şahsi yorumlarını mümkün mertebe minimuma indirip, okuyucuyu Türk’le Türk, Rum’la Rum, Ermeni’yle Ermeni hissettirmesini sevdim. Nasıl anlatsam; vatanı işgal edilen, bir anda malını mülkünü kaybeden Türk karakteri okurken onunla özdeşleşiyorsun, onun için üzülüyorsun; sonra halkı tehcir edilen, ama yine de Türk askerlerine hizmet etmesi için cepheye getirilen Ermeni doktoru okurken Ermenilerin yaşadıklarını hissediyorsun; diğer yanda yüzyıllarca inançlarını gizlemek zorunda kalan, hep ikiyüzlü ve güvensiz yaşamak zorunda bırakılan, sonra da zorla memleketlerinden gönderilen Rumlarla empati kuruyorsun. Bunların yanında Rus karakterlerin de tipik işgalci ordu profili dışında ayrı ayrı insanlar oldukları, her insanın, her dinin ve ırkın iyisinin de kötüsünün de olduğunun anlatıldığı bir kitaptı. Son Osmanlı, ilk Cumhuriyet dönemleri ve azınlıklar konusuna ilgi duyanlar okumalı mutlaka.
