Sosyal Psikoloji
Shelley TaylorSosyal Psikoloji Gönderileri
Sosyal Psikoloji kitaplarını, Sosyal Psikoloji sözleri ve alıntılarını, Sosyal Psikoloji yazarlarını, Sosyal Psikoloji yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Benliğin düşünce ve davranışlarımızı etkileyen diğer yönleri, gerçek benlik ile ideal benlik ara sındaki farklarla ilgilidir. Gerçek benlik içinde bulunduğumuz durumdaki kişiyizdir. Ideal benlikse idealde olmak istediğimiz ya da olmak zorunda olduğumuzu düşündüğümüz kişiyiz dir. Psikolog Torry Higgins bu benlik farklılıklarının güçlü duygulara kaynaklık ettiğine işaret etmektedir. Kişisel niteliklerimiz ile idealde olmak istediğimiz (ideal benlik) arasında bir fark algıladığımızda düş kırıklığı, doyumsuzluk ya da üzüntü kadar kendimize saygımızda bir düşme de yaşarız. Bunlara “üzüntü ilişkili duygular" adı verilir (Moretti ve Higgins, 1990). Gerçek benliğimizle olmak zorunda olduğumuzu düşündüğümüz (olması gereken benliğimiz) arasındaki farklılıklar korku ve kaygı gibi, "huzursuzluk ilişkili duygu ve heyecanlara neden olur (örneğin, Boldero ve Francis, 2000). Benlik hakkındaki inançların gerçek içeriği zamanla değişir, ancak ideal benliğe karşı olması gereken benliğin kullanımı görece kararlıdır. Ayrıca, bu iki benlik arasındaki farklılıkların iyilik hali üzerindeki psikolojik etkisi de kararlıdır (Strauman, 1996).
“Pek çok insan kendisini unutmak istediği şeyi düşünürken bulur.”
Sayfa 85
Birey bilişsel bir cimridir.
“Bir kural olarak olabildiğince az düşünür ve bir kez bir şeye inandıktan sonra ondan vazgeçmek istemez.”
Denge kuramı
Sevdiklerimizin bizimkilere benzer, sevmediklerimizinse bizimkilerden farklı tutumlarınm olmasını bekleriz. Diğer bir deyişle, tutarlı bir toplumsal dünya için sevdiğimiz insanlarla sevdiğimiz ve sevmediğimiz şeyler konusunda aynı fikirde, sevmediklerimizle ise farklı fikirlerde olmayı bekleriz.
Sayfa 145Kitabı okudu
Bizi bizim gibi görenlerle seçici olarak etkileşiriz.
Sayfa 124Kitabı okudu
Bireyin belirli görevleri yerine getirmesinde önemli yetenekleri konusundaki beklentileri benlik etkililiğini oluşturur (Bandura, 1986). Bir etkinlige girip girmeyeceğimiz, belirli bir görevi üstlenip üstlenemeyeceğimiz ya da belirli bir amaca ulaşmak için çalışıp çalışmayacağımız bu işler de etkili olacağımıza inanıp inanmamamıza bağlıdır. Bir tiryaki bırakabileceğine inanmadıkça, ne kadar çok isterse istesin, sigarayı bırakmayacaktır. Zorlu bir ödevle karşılaştığında iyi bir iş çıkarabilecek yeteneğe sahip olduğuna inanan bir öğrenci ona başlamaya ve çalışmaya, onu başarılı olarak tamamlayabileceğinden kuşku duyan birisinden daha eğilimli olacaktır. Psikologlara göre, erken başarı ve deneyimleri insanların farklı yaşam alanlarında başarısızlık benlik etkililiğine ilişkin oldukça kararlı kavramlar geliştirmelerine yardımcı olur (Bandura, 1986).
Sayfa 120Kitabı okudu
Bir kişinin kendine saygıya verdiği önem ve bunun yaşam doyumu açısından sonuçları, bağımsız ve karşılıklı bağımlı ülkelerde farklılaşır. Bu görüş için destek Diener ve Diener'den (1995) gelmektedir. Bu araştırmacılar otuz bir ülkeyi kapsayan bir çalışmada, toplulukçu ülkelerde kendine saygıyla yaşam doyumu arasındaki ilişkinin daha zayıf oldu ğunu gördüler. Bireyci toplumlarda ise kendine saygısı yüksek bireylerde yaşam doyumu da yüksek olmak eğilimindeydi (Diener ve Diener, 1995; ayrıca, Crocker ve ark., 1994'e bakınız).
Sayfa 116Kitabı okudu
Afrikali Amerikalı üniversite öğrencileri üzerinde yapılan bir çalışmadan şu sonuç elde edilmiştir: Anababaları baskın bir biçimde Zenci örgütlerin üyeleri olan, Zenci araştırmaları dersi almış ve ırkçılık ya da ırksal önyargıyı yaşamış olan öğrenciler, benlik kavramlarının güçlü bir özelliği olarak Afrikalı Amerikalılık kökenlerinden söz etmişlerdir (Baldwin, Brown ve Rackley, 1990; Thompson, 1990, 1991). Böylece, etnik olarak ilişkili etkinliklere katılım ve etnik ya da ırksal geçmişi nedeniyle belirli davranışlara maruz kalma bir etnik kimlik duygusunu beslemektedir.
Sayfa 112Kitabı okudu
Çocuklukta kişinin sık sık katıldığı gruplar toplumsallaşmanın bir parçası olarak işlev görür. Belirli bir etnik grupta, belirli bir ailede ve bazen belirli bir dinsel grupta doğarız. Yaşımız ilerledikçe, kendimizde değer verdiğimiz özellikler bu değerleri yansıtan ve pekiştiren toplumsal grupları seçmemizi sağlar. Benlik kavramı ve toplumsal kimlik karşılıklı olarak birbirlerini belirler ve biçimlendirir. (Bettencourt ve Dorr, 1997; Luhtanen ve Crocker, 1992).
Sayfa 111Kitabı okudu
Uyarılmışlık durumlarının adlandırılması
Stanley Schachter (1964) kendi heyecanla rımızın algılanmasının (1) fizyolojik olarak uyarılma derecemize ve (2) bu uyarılmışlık ha line verdiğimiz kızgınlık ya da mutluluk gibi bilişsel bir ada (etiket) bağlı olduğunu ileri sur müştür. Bilişsel bir ad bulabilmek için kendi davranışımızı ve davranışın içinde geçtiği du rumu gözden geçiririz. Orneğin, fizyolojik ola rak uyarıldığımız bir durumda karşımızda ya kışıklı bir erkek ya da güzel bir kız görürsek uyarılmamıza "aşk" ya da "çarpılma" adı vere bilir ve aşkı yaşamaya başlarız. "Işte bu, rüyala rımın erkeği (kızı)." "Aşk bu olmalı" diye du şünebiliriz. Eğer fizyolojik olarak uyarılmışsak ve kendimizi televizyondaki komedyene güler ken bulmuşsak mutlu olduğumuzu çıkarsaya biliriz. Yaptığımız şey (1) uyarılmışlığımızın farkına varma, (2) ona neden olan uyarıcıy bulmak için durumu gözden geçirme, (3) uya nılmaya neden olduğunu düşündüğümüz bir uyarıcı bulma, (4) uyarılmışlık durumumuza bu uyarıcıya uygun bir ad verme ve (5) adını verdiğimiz heyecanı yaşamaya başlamadır.
Sayfa 108Kitabı okudu
Benliğin önemli birçok yönünün kalıcı inançlar, tutumlar ve duygusal tercihler biçiminde açık içsel dayanakları vardır.
Sayfa 108Kitabı okudu
Öte yandan, kendilerine saygıları düşük insanların daha az açık ve belirgin bir benlik kavramları vardır, kendileri hakkındaki düşünceleri olumsuzdur, sık sık gerçekçi olmayan amaçlar seçerler ya da kendileri için amaç koymaktan bütünüyle kaçınırlar, kötümser olmak eğilimindedirler, eleştiriye karşı daha olumsuz duygusal ve davranışsal tepkiler ya da başka türlerden olumsuz geribildirim verirler, başkaları üzerindeki toplumsal etkileriyle daha çok ilgilidirler ve stres ya da engellenmelerle karşılaştıklarında, depresyona daha açıktırlar
Sayfa 106Kitabı okudu
Kendine saygısı yüksek insanlar kişisel niteliklerinin neler olduğu konusunda açık bir anlayışa sahiptirler, kendileri hakkında olumlu düşünürler, kendileri için uygun amaçlar koyarlar, benliği zenginleştirici bir biçimde geribildirim kullanırlar, zor durumlarla başarılı olarak başa çıkabilirler.
Sayfa 105Kitabı okudu
Kendine Saygı. Bizim kendimiz hakkında yaptığımız değerlendirmedir. Diğer bir deyişle, yalnızca hangi niteliklere sahip bir kişi olduğumuzla değil, aynı zamanda bu nitelikleri nasıl değerlendirdiğimizle de ilgileniriz.
Sayfa 105Kitabı okudu