Statükodan Değişime Milliyetçilik Ufku
KolektifSözler ve Alıntılar
doğrusu şu ki, insanoğlu ihtiras ile donatılmış ve
kan döken ve huzursuzluk çıkaran bir varlıktır ve savaş
da tıpkı barış gibi, insanlığın bir varoluş tarzıdır ve dahi
insanoğlu savaşmak için mutlaka bir gerekçe bulur;
Kant‟ın deyimiyle, “Bir arada yaşayan insanlar
arasındaki tabiî hâl (status naturalis) bir barış hâli değil,
her zaman ilân edilmiş olmasa bile her ân patlayabilecek
gibi görünen bir harp hâlidir” ćünkü, “Harbin, husûsî bir
sâike ihtiyacı yoktur; kökleri bizzat insan tabiatına
uzanmış gibidir…”
Charles Dickens sadece siz sıradan bir insansanız herşey size sıradan gibi görünür” der; biz buna vurgu maksadıyla “basit” ve “sığ”ı da ekleyerek biraz daha anlamını genişletebiliriz: Sadece sıradan, basit ve sığ insanlardır ki herşeyi sıradanlaştırır, basitleştirir ve sığlaştırır, herşey hakkında sıradan, basit ve sığ sorular sorar ve yine herşey hakkında sıradan, basit ve sığ hükümlere varırlar. İşte, milliyetçilik hakkında da muârızlarının hemen ekseriyetinin sorusu bu minvâl üzeredir: “Milliyetçilik „iyi‟ birşey midir „kötü‟ birşey mi?”
Huzursuzluklar mı milliyetçilikleri tetiklemektedir, yoksa milliyetçilikler mi huzursuzlukları? Ve ikincisi: Huzursuzlukların, çatışmaların ve kan dökülmelerinin tek sebebi milliyetçilik(ler) midir ve meselâ dinler ve meselâ, ekonomik çıkarlar yüzünden dökülen kanlar ile milliyetçilikler yüzünden dökülen kanların mukayeseli bir çetelesi çıkarılmış mıdır? O takdirde, çatışma olmasın diye milliyetçilikten vazgeçmeyi öne sürenlere, dinlerimizden, ekonomik çıkarlarmızdan, aşklarımızdan da mı vazgeçmeliyiz; bizden istenen her şeye, hâdise çıkmasın diye tereddütsüz evet deyip baş eğip boyun mu bükmeliyiz diye sormak gerekir.